‘Huidskleur zal altijd meespelen’
Arthaus Musik bracht onlangs een documentaire uit over Afro-Amerikaanse operazangers. Marieke Schroeder, één van de makers, hield zich twee jaar met het onderwerp bezig. „Dit is iets waar je nooit een oplossing voor vindt.”
Schroeder werkt voor PARS Media, een in München gevestigd bedrijf dat al zo’n twintig jaar documentaires en films maakt. Vaak over kunst, maar de laatste tijd ook over bredere onderwerpen. Zoals een documentaire over ‘de wortels van yoga’, waar het bedrijf nu mee bezig is.
Volgens Schroeder is de essentie van het werk van PARS dat het onderwerpen niet op een harde, journalistieke wijze benadert, maar juist individueel en persoonlijk.
De oprichter van het bedrijf is Jan-Schmidt Garre. Samen met hem maakte Schroeder de documentaire Aida’s Brothers & Sisters, een film over Afro-Amerikaanse zangers tegen de achtergrond van de emancipatie van zwarten in de Amerikaanse samenleving. In de film komen tal van bekende zwarte zangers aan het woord, waaronder Reri Grist, Shirley Verrett en Simon Estes.
Waarom dit onderwerp?
„Stefan Zucker – een zanger uit New York waar we mee samenwerkten in de documentaire Opera Fanatic – zette ons op het idee. Juist bij dit onderwerp zie je dat ‘high culture’ heel dichtbij het dagelijks leven en de dagelijkse politiek staat. Omdat mijn achtergrond meer politiek is en die van Jan-Schmidt Garre muzikaal, was dat perfect voor ons.”
Hoeveel werk is er in de documentaire gaan zitten?
„Inclusief de hele financiering vooraf wel ruim twee jaar. Vooral het regelen van interviews met al de zangers kostte veel tijd.”
Was iedereen bereid mee te werken? Het is immers een beladen onderwerp.
„Niet iedereen. Sommigen wilden niet weer met hun verleden geconfronteerd worden. Ik denk ook dat wij deze film alleen konden maken omdat we zelf niet Amerikaans zijn. Van ons kunnen ze zeggen: zij kunnen hier wel vragen over stellen, zij zijn Europeanen. Maar als een Amerikaans bedrijf geld had gevraagd voor zo’n documentaire, hadden ze het waarschijnlijk niet gekregen. Het is politiek incorrect.”
„Ik ben veel in de Verenigde Staten geweest. Toen we net de financiering rond hadden, zat ik met Jan-Schmidt in München te praten toen ik besefte dat ik een week daarvoor voor het laatst een zwart iemand had gezien. Zo kon ik mij niet voorbereiden, vond ik. Daarom ben ik naar New York gegaan, om een paar maanden research te doen.”
Wat voor dingen hebben je verrast toen je je in het onderwerp aan het verdiepen was?
„We waren eens in een zwarte kerk om wat te filmen. Daar werd heel slecht gezongen, terwijl er het vooroordeel leeft dat daar altijd prachtig gezongen wordt. Toen besefte ik dat ik zelf ook de nodige vooroordelen had. Verder werd ik ook verrast door het feit dat de positie van zwarte zangers achteruit lijkt te gaan.”
Wordt het slechter?
„Ja, ik deel de mening van Shirley Verrett dat we weer terug in de tijd gaan. Maar dat is mijn mening, mijn waarneming. Je ziet minder zwarte zangers op de tonelen in Amerika, en ook wel Europa. Maar ik weet niet wat daar de reden voor is. Is het vanwege hun ras? Of past opera misschien niet in hun cultuur?”
Kan de situatie veranderd worden?
„Ik weet niet wat er gedaan kan worden, want ik weet niet wat de redenen zijn. Maar volgens mij is hier nooit een oplossing voor te vinden. Wat ik bedoel: het zal nooit zo zijn dat je huidskleur niet meer mee zal spelen. Eigenlijk zou het een verschil moeten worden als tussen ons: jij bent Nederlander, ik ben Duitse.”
Klik hier voor meer details over de documentaire Aida’s Brothers & Sisters en voor een besteloptie. Lees ook de recensie van Place de l’Opera over de film: klik hier.
De auteur
