Het is haast te idyllisch om waar te zijn: te midden van een weids panorama van hoge en hogere bergen genieten van opera en klassieke muziek. In het Zwitserse Verbier is het iedere zomer mogelijk, tijdens het ruim twee weken lange Verbier Festival. Place de l’Opera klom afgelopen weekend naar 1.500 meter en nam een kijkje.

Schep je even een luchtje op je balkon, zie je beneden Evgeny Kissin staan, vrolijk in gesprek met een paar toeristen. Het is geen ongebruikelijk tafereel tijdens de zomer in Verbier. Het wemelt er van de musici. Van jonge talenten die deelnemen aan de Festival Academy of het Music Camp tot de grootst mogelijke namen: Martha Argerich, Thomas Allen, Ramón Vargas, Mischa Maisky, Vittorio Grigolo, Marc Minkowski, Jaap van Zweden, Rolando Villazón… Alsof de crème de la crème van de muziekwereld besloten heeft collectief vakantie te vieren in Verbier.

En zo is het ook een beetje: het festival trekt met zijn natuurrijke entourage niet alleen bezoekers, maar ook artiesten. Ze krijgen misschien niet de gages die ze bij andere, prestigieuze zomerfestivals kunnen binnenhalen, maar ze kunnen wel een paar dagen langer blijven hangen om zich met de gezonde berglucht weer op te laden voor een nieuw seizoen. Velen maken daar dankbaar gebruik van.

Die combinatie van vakantie vieren en muziek maken (of genieten) typeert het festival, dat in 1994 werd opgericht door de Zweedse expat Martin T. Son Engström. De sfeer is er zomers-ontspannen, de code casual. De etiquette voor het concertbezoek blijft onder in het dal, iedereen kan komen zoals die wil. Daar laat de VVV zich ook op voorstaan.

Kroon

Verbier ligt op zo’n 1.000 km van Amsterdam, op zo’n twee uur van Genève (het dichtstbijzijnde vliegveld). Voor een bergplaats is het opvallend goed bereikbaar. Vanaf de snelwegafslag bij Martigny ben je in minder dan een halfuur op je bestemming. En voor de ov’er bieden bus, trein en kabelbaan verschillende verbindingsmogelijkheden.

In tegenstelling tot diverse andere wintersportoorden in de alpen ontsiert Verbier het natuurschoon niet. Hier geen torenhoge flats waarin skiliefhebbers zich in de winter samenpersen. Het dorp bestaat voornamelijk uit chalets, breed uitgewaaierd over de berghelling.

Sta je wat hoger op de berg (zeker aan te bevelen), dan trekken de twee belangrijkste speellocaties van het festival direct de aandacht. In de Église (kerk) vinden de meeste ochtend- en middagconcerten plaats, in de Salle des Combins staan alle grote concerten geprogrammeerd. Beide locaties bieden een schitterend zicht op de bergen rond de Val de Bagnes, met toppen boven de 3.000 meter en als kroon de Grand Combin (ruim 4.000 meter). Althans, als een stel nare wolkencolonnes niet precies de pieken versluiert, zoals afgelopen weekend…

Samen met een paar chalets en andere kleine speellocaties bieden de Église en de Salle des Combins een bijzonder gevuld programma. Het is letterlijk mogelijk om iedere dag van ’s morgens vroeg tot ongeveer middernacht van concert naar concert te hoppen. Een illustratie.

9.30 uur

De meeste dagprogramma’s beginnen al rond 9.30 uur, met masterclasses in diverse chalets. Een blijk van de sterke focus op jong talent die het Verbier Festival heeft. Vanuit de Verbier Festival Academy worden iedere zomer meer dan 100 masterclasses georganiseerd. Daarnaast biedt het Verbier Festival Orchestra en Verbier Festival Chamber Orchestra jonge musici de kans op orkestervaring onder grote dirigenten. Voor jongere talenten (15-17 jaar) is er tot slot het Verbier Festival Music Camp, een mix van zomervakantie en orkesttraining onder de bekende dirigent Daniel Harding.

11.00 uur

Sopraan Pretty Yende geeft een recital in de Église, begeleid door pianist James Vaughan. De intieme setting van de kerk, met plaats voor zo’n 500 toeschouwers, biedt een mooie kans om het grote talent van de Zuid-Afrikaanse van dichtbij te bewonderen.

Pretty Yende won prijzen op vele concoursen, waaronder het Internationaal Vocalisten Concours in 2008, en heeft sindsdien in rap tempo de operapiek beklommen. In liederen van onder anderen Rossini, Donizetti, Bellini, Bizet, Poulenc en Delibes laat ze horen waarom. Haar techniek is onberispelijk en haar geluid klinkt van onder tot boven rijk aan klank. Haar verfijnde expressie en levendige uitstraling doen de rest.

Yende combineert melodieuze liederen en aria’s met luchtige ‘nummers’, waaronder uit de zarzuela La Tempranica van Giménez en de Broadway-operettes van Victor Herbert. Met alles weet ze raad. Het toch wat zuinige Zwitserse publiek is er duidelijk van onder de indruk. Waar de mensen bij andere concerten amper overeind komen tijdens het slotapplaus, staan ze nu vrijwel allemaal op. Juichend en al.

Het is een beetje jammer dat dat enthousiasme beloond wordt met het cliché der clichés, ‘O mio babbino caro’, maar gelukkig geeft Yende een tweede toegift die van meer stijl getuigt. Veelbelovend voor haar optreden met Juan Diego Flórez in het Concertgebouw, op 19 mei 2015.

14.30 uur

Na het ochtendconcert, dat rond 12.30 uur ten einde is, kun je een hapje eten in één van de vele restaurants, om vervolgens om 14.30 uur in de Église of de Salle des Combins het middagconcert te bezoeken. Dat zijn beslist geen programmaopvullers: serieuze namen doen op dat tijdstip hun ding.

Wat ook kan: eropuit gaan. Neem bijvoorbeeld een kabelbaan naar Savoleyres en wandel naar de bergtop Pierre Avoi. Het wandelpad is hier en daar nogal steil en smal (en met enkel gympen wordt het ravijn opeens een stuk enger) maar het uitzicht is er schitterend.

19.00 uur

Het avondconcert is het hoogtepunt van iedere dag en vindt telkens plaats in de Salle des Combins. Dat is een speciaal voor het festival gebouwde, overdekte concertzaal met 1.700 plaatsen. Het lijkt wel een beetje op de ‘Rode Doos’ in Utrecht (het tijdelijke Vredenburg), alleen is het wit, heeft het een betere akoestiek en vind je buiten een groot panoramaterras…

Deze avond leidt Marc Minkowski het Verbier Festival Chamber Orchestra in een concertante uitvoering van Fidelio, de enige opera van Beethoven. De uitvoering wordt alleen in het Frans boventiteld, met ook enkel Franse toelichting in het programmablaadje. Vreemd voor een internationaal festival, maar gezien het chauvinisme van Franstaligen niet geheel verrassend.

Minkowski begint de avond terughoudend, ruim baan gevend aan de zangers. Hij houdt opvallend direct contact met de solisten, wat leidt tot een paar fraai uitgebalanceerde duetten en een voortreffelijk kwartet. In de tweede helft schakelt de maestro een tandje hoger, culminerend in een razend spannende finale, met het verbeten Collegiate Chorale als hoofdrolspeler.

De meeste rollen zijn sterk bezet. Robert Gleadow blinkt uit als invaller van René Pape in de rol van Rocco. Hij treft precies de juist toon in zijn interpretatie en kan met zijn wendbare stem de partij goed aan.

Ingela Brimberg heeft alles in huis voor Leonore. Zowel de warmte als de onbreekbaarheid van haar liefde voor Florestan klinken in haar zang door. Haar Florestan, Brandon Jovanovich, heeft hier en daar wat moeite met de hoogte van zijn partij, maar is in zijn expressie alleszins overtuigend.

De enige tegenvaller in de cast vind ik Evgeny Nikitin als Don Pizarro. Hij weet zijn stem maar matig de zaal in te projecteren en klinkt erg droog van klank. Een groot contrast met de gulle, autoritaire stem van Charles Dekeyser (Don Fernando), die niet alleen in de opera, maar ook in de uitvoering Nikitins meerdere is.

Na de denderende slotmaten en het terechte gejuich voor orkest, dirigent en solisten, wachten buiten de halfduistere bergen om je op bijzonder sfeerrijke, ontspannen wijze terug naar je hotel te begeleiden. Tenzij je nog altijd niet genoeg hebt van de muziek. Dan is er nog een ‘laatavondconcert’…

23.00 uur

De jonge musici van de beide festivalorkesten voeren op veel festivaldagen in kleine formaties kamermuziek uit in de Église, van 23.00 uur tot ongeveer middernacht. ‘Fenêtre sur Orchestre’ heet de serie concerten. Een venster op het orkest.

Dit keer klinkt in wisselende samenstellingen muziek van Kodály, Sjostakovitsj en Mozart. Met name het strijkkwartet van Sjostakovitsj springt eruit. Ann Fink, Jina Lee, Carrie Robinson en Grace An geven het kwartet met vuur gestalte. Erg spannend en uitdagend.

Het afsluitende Mozart-kwintet voor klarinet en vier strijkers is een wat minder gelukkige keuze. Ondanks dat klarinettist Giovanni Punzi bijzonder veel indruk maakt met zijn adembeheersing, egale klank en soepele spel, wekken de talloze herhalingen in het werk toch de nodige slaapgevoelens. Maar ach, langzaam wegdommelen bij live uitgevoerde muziek van Mozart is ook zo gek nog niet…

Focus

Dit jaar is het Verbier Festival de operaliefhebber gunstig gezind, met maar liefst vier opera-uitvoeringen. Die focus wordt volgend jaar naar een ander genre verlegd – mede omdat het festival regelmatig met afzeggingen van zangers te kampen heeft, ook dit jaar weer. Maar twee ‘Soirées Opéra’, zoals de avonden heten, zullen in 2015 zeker in het programma zitten.

Ik kan een bezoek aan het Zwitserse bergoord zeker aanbevelen. Natuurschoon en muziekschoon zijn een klinkende match.

Het concert van Pretty Yende vond plaats op maandag 28 juli. Fidelio en het laatavondconcert vonden plaats op zaterdag 26 juli. Het Verbier Festival duurt nog tot en met 3 augustus. Zie voor meer informatie www.verbierfestival.com.