AchtergrondCD-recensiesFeatured

Discografie: Il trovatore

Over aandacht hoeft Il trovatore begin dit seizoen niet te klagen. De Metropolitan Opera opent er zaterdag zijn bioscoopserie mee en De Nationale Opera brengt de opera van Verdi volgende week naar Amsterdam. Als opmaat een discografie van historische opnames.

Kunt u zich herinneren wanneer u Il trovatore voor het laatst in Nederland hebt gezien? En dan bedoel ik echt gezien, op de planken gebracht door één van onze grote operagezelschappen?

Als ik het goed heb, dateert de laatste productie van De Nationale Opera uit 1980 (met een geheel Nederlandse cast, dat dan weer wel). Daarna werd het stil rond deze titel van Giuseppe Verdi, één van de grootste hits uit het Italiaanse operarepertoire.

Ik denk niet dat het alleen maar aan het libretto ligt. Goed, het is een beetje warrig en niet echt makkelijk om te ensceneren. Zeker met een ‘conceptuele update’ is de kans groot dat je er niets van snapt. Ik denk dan ook dat de opera het meeste gebaat is bij een rechttoe rechtaan enscenering, die alle valkuilen van ‘pittoreske zigeunerkampen’ weet te omzeilen. Maar wat je misschien nog wel meer nodig hebt – en dat is wat Trovatore zo lastig maakt – zijn vier of eigenlijk vijf kanonnen van stemmen, gepokt en gemazeld in het ‘Verdi-fach’.

Vaak krijg ik het verwijt dat ik in mijn besprekingen belangrijke zangers vergeet. Men mist Maria Callas. Of Cristina Deutekom. Beiden komen nu wel aan bod. Verder heb ik me deze keer beperkt tot cd-opnamen van 1951-1976. De enige dvd die ik noem, dateert uit 1978.

Caterina Mancini, 1951
Trovatore ManciniHebt u ooit van Caterina Mancini gehoord? De in 1924 geboren sopraan had een echte ‘voce Verdiane’. Haar prachtige hoogte en zuivere coloraturen combineerde ze met een dramatiek waar zelfs La Divina jaloers op kon worden. Zo klinkt ook haar Leonora in de opname uit 1951 (Warner Fonit 2564661890). Buitengewoon.

Haar Manrico werd gezongen door de zeer heroïsch klinkende (toen al bijna 60-jarige) Giacomo Lauri-Volpi en Luna door een charismatische Carlo Tagliabue. Miriam Pirazzini (Azucena) completeerde het onder Fernando Previtali indrukwekkend gedirigeerde geheel.

Hiieronder Mancini, Lauri-Volpi en Tagliabue in het trio van de eerste akte:

https://www.youtube.com/watch?v=SkrHWvUEY1Q

Trovatore Price CorelliPrice en Corelli, 1961
Met hun live voor Sony opgenomen optreden in 1961 maakten zowel Leontyne Price als Franco Corelli hun debuut bij de Metropolitan Opera. Corelli is voor mij, naast Del Monaco en Domingo, de beste Manrico ooit. Zeer masculien en zeer sexy, daar kun je als vrouw amper weerstand tegen bieden.

Mario Sereni en Irene Dalis zijn zeer adeqeuaat als respectievelijk Luna en Azucena en het is een grote vreugde om in de kleine rol van Inez niemand minder dan Teresa Stratas te ontdekken. En Charles Anthony als Ruiz mogen we niet vergeten (Sony 88697910062).

Hieronder een fragment van deze opname:

Price en Domingo, 1970
Trovatore Price DomingoEen negen jaar later voor RCA opgenomen Trovatore laat een rijpere Leontyne Price horen, maar haar geluid is nog steeds dat van een opgewonden tiener, met zowat de meest perfecte Verdiaanse ‘morbidezza’. Haar ‘D’amor sull’ali rosee’ lijkt net een gebedje, om te huilen zo mooi.

Deze Trovatore was de allereerste opera die Plácido Domingo, toen 28 (!), in de studio opnam. Fiorenza Cossotto schittert als Azucena, maar wat de opname echt onontbeerlijk maakt, althans voor mij, is één van de verrukkelijkste Luna’s ooit: Sherrill Milnes (88883729262).

Hieronder Price, Domingo en Milnes in ‘E deggio e posso crederlo’:

Leyla Gencer, 1957
Trovatore GencerIk denk niet dat ik u Leyla Gencer moet voorstellen. De Turkse diva geniet een cultus die alleen met die van Olivero en Callas is te vergelijken. Haar soepele, ronde en heldere stem – met pianissimi waarmee ze zich met Montserrat Caballé kon meten – maakten haar buitengewoon geschikt voor opera’s van Verdi. Haar Leonora is gewoon volmaakt: mooier krijgt u het niet.

Ik denk ook niet dat er ooit een betere, mooiere en indrukwekkender Luna is geweest dan Ettore Bastianini. Del Monaco is verder een zeer macho Manrico. Zijn stralende hoogte in ‘Di quella pira’ vergoedt zijn soms weinig genuanceerde interpretatie.

Fedora Barbieri imponeert als Azucena en Plinio Cabassi is een Ferrando om te zoenen. De opname is gemaakt in Milaan in 1957 (Myto 00127).

Hieronder Gencer en Bastianini in ‘Udiste? Come albeggi…’

https://www.youtube.com/watch?v=7RZRpx5nh4A

Maria Callas, 1956
Een probleem in de door Herbert von Karajan in 1956 zeer spannend gedirigeerde opname heet Giuseppe di Stefano. Mooi is hij wel, maar voor Manrico ontbreekt het hem aan kracht.

Trovatore CallasFedora Barbieri komt hier nog beter tot haar recht dan op de Myto-opname, wat ook aan de veel betere geluidskwaliteit kan liggen. Rolando Panerai is een solide Luna, maar van zijn ‘Il balen’ word ik warm noch koud, zeker met Bastianini en Milnes in mijn oren.

En Maria Callas? Callas blijft Callas. Overdramatisch. Haar Leonora is allesbehalve een verliefde puber. Haar ‘D’amor sull’ali rosee’ is meer dan prachtig, volmaakt bijna, maar het laat mij volstrekt koud (Warner 5099964077321).

Hieronder Callas in ‘D’amor sull’ali rosee’

Gré Brouwenstijn, 1953
Trovatore Gre Het is bijna niet te geloven, maar er waren tijden dat zelfs een opera als Il trovatore bezet kon worden met louter Nederlandse zangers. Die hoor je ook allemaal in de door Osteria (OS-1001) in 1953 in de Amsterdamse Stadsschouwburg live opgenomen voorstelling.

De Azucena van Annie Delorie valt me een beetje tegen, maar de mij onbekende Gerard Holthaus (is er iemand die mij iets meer over hem kan vertellen?) is een verrassend mooie Luna.

Gré Brouwenstijn is zonder meer fantastisch als Leonora. En toch… haar ‘Tacea la notte placida’ dringt niet echt door tot mijn ziel. Mario Cordone behoorde helaas niet tot de allerbeste dirigenten ter wereld en dat is jammer: soms krijg ik het gevoel dat hij een belemmering is voor de zangers.

Cristina Deutekom, 1976
Trovatore DeutGeef mij maar Cristina Deutekom! In de opname uit 1976 (Gala GL 100.536) weet ze me volkomen te overtuigen en diep in mijn hart door te dringen. In tegenstelling tot Maria Callas, die in alles wat ze zingt gewoon Callas blijft, ís Deutekom Leonora. Met haar vederlichte coloraturen klinkt ze precies zoals ik mij een Leonora voorstel: een jong, verliefd meisje met sterke neiging tot overdrijven. Dat laatste in de beste betekenis van het woord.

Jan Derksen is een Luna om rekening mee te houden. Stiekem vind ik hem misschien nog wel beter dan Bastianini en Milnes. Zijn ‘Il balen’ behoort tot de beste versies van de aria die ik ooit gehoord heb.

Carolyne James is voldoende als Azucena, maar de reden dat de opname niet mijn absolute nummer één is, is de zeer lullig (sorry!) klinkende Juan Lloveras (Manrico).

Hieronder Cristina Deutekom en Lloveras in ‘Miserere’:

Von Karajan, 1978
Il trovatore was één van de lievelingsopera’s van Von Karajan. In 1962 regisseerde hij een serie voorstellingen in Salzburg, die in 1978 in Wenen werden overgenomen en op de televisie werden uitgezonden. Het is een zeer ouderwetse en statische voorstelling, met realistische decors en kostuums.

Trovatore Domingo KarajanDe buiten Italië verschrikkelijk ondergewaardeerde Raina Kabaivanska zet een Leonora van vlees en bloed neer. Haar stem is donker, met een ouderwets vibrato en een duidelijk gevoerde frasering.

Domingo was een lastminute-invaller voor de kwaad weggelopen Franco Bonisolli. Voor zijn verrukkelijke, met stralende topnoten gezongen ‘Ah si, ben mio’ werd hij door het publiek beloond met een minutenlang open doekje.

Fiorenza Cossotto’s Azucena is inmiddels legendarisch geworden. Als geen andere zangeres heeft ze een stempel op die rol gedrukt (Arthaus Musik 107117).

Hieronder Domingo, Kabaivanska, Cappuccilli en Cossotto in ‘Prima che d’ altri vivere’:

Di quella pira
Voor wie niet genoeg kan krijgen van ‘Di quella pira’: Bongiovanni (GB 1051-2) heeft een cd uitgebracht met maar liefst 34 uitvoeringen van de tenorhit, opgenomen tussen 1903 (Julian Biel) en 1956 (Mario Filipeschi).

trovatore piraLauri-Volpi, hier in een opname uit 1923 (!), laat een stralende en lang aangehouden hoge c horen. Hij wordt echter overtroffen door Aureliano Pertile: wat een klank!

Helge Rosvaenge is teleurstellend mat, maar de uit 1926 stammende opname van Richard Tauber (in het Duits) is een heerlijke curiosum (ja, hij kan het!).

Jan Kiepura kan maar niet genoeg krijgen van trillers en last ze overal in, maar wat een rinkelend geluid heeft hij! Zelfs Gigli waagt zich eraan: iets wat hij beter kon laten. De mooiste van allemaal vind ik Jussi Björling uit 1939. Laat u mij weten wie uw favoriet was?

Gigliola Frazzoni
Als toetje krijgt u van mij ‘Tacea la notte placida’, gezongen door Gigliola Frazzoni, één van de beste Minnie’s (La fanciulla del West). Het is opgenomen in Amsterdam, op 16 oktober 1954. Marijke van der Lugt zingt Ines en het Amsterdamse Omroeporkest (?) staat onder leiding van Arture Basile.

https://www.youtube.com/watch?v=a4Dpy2BVltE

Vorig artikel

Kožená en Uchida openen De nachtegalen

Volgend artikel

Juan Diego Flórez bezingt Italië

De auteur

Basia Jaworski

Basia Jaworski

29Reacties

  1. Steven SURDEL
    30 september 2015 at 18:37

    Een mooi overzicht: Frazzoni, Pertile en Mancini staan al jaren in mijn kast (en ze worden nog met enige regelmaat beluisterd ook). Let wel: de hierboven getoonde CD van Warner Fonit is een met kunstmatig stereo (en dus galm) opgepompte heruitgave van de oorspronkelijke CETRA mono-LP’s die met het juiste element plus naald een prachtig warm en vooral natuurlijk geluid bieden. Van Callas wordt de studio-opname onder von Karajan vaak wat minder beoordeeld (bv. door Michael Scott en John Ardoin). Haar live-opnames van Napels 1951 en Milaan 1953 bevatten alles wat die opname mist, al was het maar de sfeer in de zaal.
    Brouwenstein lijkt mij toch in de eerste plaats een Wagner-zangeres.

  2. Hans van Verseveld
    30 september 2015 at 18:41

    Wat een verrukkelijke opsomming van Trovatores biedt Basia Jaworski ons hier op de enige echte Opera Site van Nederland. Ik word weer even herinnerd aan een paar vergeten opnames die ik in de kast heb staan en die ik nu ineens weer moet gaan draaien. Dat ik als groot Gencer fanaat haar opname met Bastianini en Del Monaco vaak draai is logisch, maar de opname mat Catarina Mancini was ik even uit het oog verloren. En natuurlijk de opname met Corelli en Price uit de MET 1961 én de niet door Basia genoemde Trovatore uit 1962 in Salzburg met hou je vast Price, Corelli, Ettore Bastianini, Giulietta Simionato en Nicola Zaccaria als Ferrando onder von Karajan. Deze bezetting is nooit geëvenaard. Hier krijgt Caruso met zijn beroemde uitspraak toch echt een beetje gelijk!

    Een kleine correctie over de laatste Trovatore in Nederland moet ik als koorlid van de Opera in Ahoy wel even kwijt; In Rotterdam Ahoy ging van 16 t/m 20 januari 2002 een juweel van een Trovatore met Olga Romanko, Ignacio Encinas, Elisabetta Fiorillo, Vladimir Stoyanov en Martin Tzonev.

  3. Maarten-Jan Dongelmans
    30 september 2015 at 21:51

    Fijn om dit overzicht bij de hand te hebben. Beetje jammer dat 1977 er niet meer bij paste. Dat is het jaar van die bijzondere Decca-opname met Pavarotti, Sutherland en Horne waarin (op elpee) ook plek was voor de fraaie, voor Parijs nagecomponeerde balletmuziek (inclusief Verdi’s sprankelende bewerking van zijn eigen Zigeunerkoor). Toen de cd versie verscheen, werden de dansen helaas geschrapt. En dat terwijl Verdi in de balletwereld als de Italiaanse evenknie van Tsjaikovski wordt gezien.

  4. kersten
    1 oktober 2015 at 21:16

    Om de vraag van uw beginzin te beantwoorden, mevrouw Jaworski:
    jazeker, maar daarvoor moet je inderdaad tot de ouderen behoren.
    Opera Forum in `89, met Henk Poort (als een heel goeie!) graaf
    Luna. (Deze rol is voor mij de hoofdrol, althans de mooiste rol.)
    En daarvoor: de Amsterdamse van `80, met Derksen, Deutekom, Canne
    Meijer, Van Limpt, Tom Haenen. Met zo`n bezetting ga je niet meer zeuren over de regie!

  5. theo laceulle
    2 oktober 2015 at 17:05

    Een opname die ook genoemd mag worden is de RCA-opname uit ik meen 1952 olv Renato Cellini met Zinka Milanov, Fedora Barbieri, Jussi Bjoerling en de onvergetelijke Leonard Warren, in mijn ogen een van de mooist gezongen uitvoeringen. Die heb ik in mijn jeugd grijs gedraaid. En ja, Hans van Verseveld: die productie van Opera in Ahoy mocht er zijn met die verzengende Azucena van Fiorillo (en wat was het héérlijk om mee te mogen zingen in dat soldatenkoor!). Ik ben nu in New York en zit zaterdag in de zaal: wie weet zien jullie me in Tuschinski hélemaal boven op de familycircle zitten (rij F…)! :-))

  6. Leen Roetman
    3 oktober 2015 at 00:34

    Mag ik nog verwijzen naar de Trovatore die is uitgebracht in de Verdi/Scala editie van Deutsche Grammophon met ‘kanonnen van stemmen’: Antonietta Stella (Leonora) , Fiorenza Cossotto (Azucena) , Carlo Bergonzi (Manrico), Ettore Bastianini (Il Conte de Luna) En het spetterende vuurwerk dat dirigent Tullio Serafin uit het orkest weet te toveren! http://www.deutschegrammophon.com/en/cat/4775662
    Deze opname was een van de vijf Verdi opera’s die begin jaren 60 door DG met het Teatro alla Scala zijn opgenomen. Ik heb ze alle vijf en raak niet uitgeluisterd! De andere Verdi’s in die serie zijn Rigoletto, La Traviata, Don Carlo en Un ballo in Maschera. (begin jaren 90 heruitgebracht)
    Ook goed om van Basia een verwijzing te lezen naar een opname ‘van de buiten Italië verschrikkelijk ondergewaardeerde Raina Kabaivanska.’

  7. Shmulik
    3 oktober 2015 at 00:44

    Mooi overzicht en zo te zien nog lang niet compleet, kan ook niet anders. Ja, Leen, die opname heb ik ook, DG 4531182.. Verder op Frequenz opname met Cappuccilli, Simionato, Bergonzi en Tucci. Zo kun je natuurlijk doorgaan. Zelfs de cd met 34 versies, ik zie niet Giovanni Martinelli uit 1915.
    Moeilijk Libretto? Nee, dan maar Handel opera’s, dat is pas helder. Beetje lezen over de gebeurtenissen 20 jaar daarvoor en anders ook goed hoor.
    Morgen Tuschinski

  8. 3 oktober 2015 at 22:57

    Het overzicht van Basia is niet compleet – dat kan ook niet, maar gelukkig hebben anderen inmiddels de twee opnamen vermeld die mijn favoriete opnamen zijn uit het ‘commerciële’ lijstje:
    – de RCA-opname met Björling, Milanov, Barbieri en Warren, heerlijk in stijl gedirigeerd door Cellini;
    – de DG-opname met Bergonzi, de immer onderschatte Stella, Cossotto en Bastianini, waarbij de onvergetelijke Tullio Serafin zorgt voor de opwindendste afsluiting van het eerste bedrijf die ik ken.

    Jussi Björling blijft voor mij de beste Manrico die de rol compleet heeft vastgelegd (ik prefereer hem zelfs boven Bergonzi en Pertile) en Leonard Warren was waarschijnlijk wel de grootste Verdi-bariton van de hele vorige eeuw (luister alleen naar zijn vierde akte uit Rigoletto onder Toscanini!). Samen zijn zij – met Stella Roman en Margaret Harshaw – eveneens te horen in voor mij de opwindendste – zeker stilistisch! – van alle live-opnamen: een Met-opname van 27 december 1947 onder de zwaar onderschatte Emil Cooper.

    Ook wil ik nog de opname noemen die op 12 mei 1939 in Londen gemaakt werd met de toen 28 jaar oude Björling naast Gina Cigna, Mario Basiola en Gertrud Wettergren onder leiding van Vittorio Gui. Voor wie het interesseert: die opname laat ik de komende weken vrijwel compleet horen op de Concertzender (programma: Opera Actueel).

  9. Bob Molenaar
    6 oktober 2015 at 14:15

    Ter voorbereiding van ons bezoek aan Il Trovatore,volgende week, kocht ik de DVD van een live opname uit Ahoy/Rotterdam in 2002, zoals hierboven genoemd door Hans van Verseveld. Het Nederlands Balletorkest stond onder leiding van Ed Spanjaard.
    Het nummer van de DVD is 500492 en werd geproduceerd door Double 2 Productions in de serie A Companions Classis DVD production.

    Bob Molenaar

  10. Erik
    7 oktober 2015 at 00:30

    Om een indruk te krijgen van bovengenoemde DVD…

    https://www.youtube.com/watch?v=xqz25UALZy0

  11. Steven SURDEL
    7 oktober 2015 at 16:24

    Niet dat ik, als de schrijfster hierboven, een lange reeks Trovatore’s heb gehoord, maar als ik er een kocht was het bij voorkeur eentje waarin Giulietta Simionato de rol van Azucena vertolkte. Haar ‘Stride la vampa’ bijvoorbeeld werkt door tot in de nekharen. De oudste is die uit Mexico-stad van 1950, het jaar waarin ze samen met Maria Callas optrad in het Palacio de bellas artes, zodat we het duo ook nog in Aida en Norma kunnen bewonderen. Jammer genoeg is de Trovatore niet volledig overgeleverd, maar toch: de (ene)BJR-LP verdient zoals altijd de voorkeur, maar ook andere labels bevatten fragmenten, zoals HRE op LP en Melodram 26017 en Golden Melodram GM 2.0015 op CD.

  12. Hans van Verseveld
    7 oktober 2015 at 18:32

    Dankjewel Erik voor het plaatsen van ‘ di quella pira ‘ uit Rotterdam Ahoy. Dat was de laatste Trovatore in Nederland en daar mocht ik aan meedoen in het koor. Het was een grootse gebeurtenis.

  13. Leen Roetman
    7 oktober 2015 at 20:06
  14. 16 oktober 2015 at 12:40

    geachte heer Surdel.
    Daar ik met vakantie was lees ik nui pas U bericht.
    Ik als Brouwenstijn fan schrik van U reactie door te zeggen dat ze een echte Wagner zangeres was.
    Nu dat wel maar toch zeker wel een echte Verdi sopraan.
    e zong de sterren van de hemel als Leonora in Trovatore als in La Forza del Destino.EEn betere Desdemona is er niet en luister eens naar haar Amelia Un Ballo in Maschera daar is opname van H.F onder Erede..
    Haar Aida onvergetelijk. Maar ook haar Tosca werd volop geprezen dus wagner zangeres???????? en dannatuurlijk Fidelio!!!!!!.
    Heeft U wel eens goed geluisterd naar haar opnames,dieer gelukkig zijn.
    NEDERLANDS beste sopraan OOIT !!!!!!! .

  15. Steven SURDEL
    16 oktober 2015 at 13:22

    Ik heb van Gré Brouwenstijn naast een aantal afzonderlijke aria’s een alom geprezen Don Carlos, live opgenomen in 1958 in Covent Garden, onder leiding van Carlo Maria Giulini. Zij zingt daarin de rol van Elisabeth van Valois en ze verkeert in het illustere gezelschap van Tito Gobbi, John Vickers en Boris Christoff. En nee, ondanks de prachtige uitvoering als geheel kan ik van Brouwenstijn als Verdi-sopraan niet echt ondersteboven zijn. Natuurlijk had ze een prachtige stem, heel zuiver van toon in de moeilijkste passages, maar wat ik mis is dat fatale scheermes, zogezegd, dat je in de aangrijpende vertolkingen van meditterane ’tijdgenoten’ als Mancini, Cerquetti en Callas m.i. wèl tegenkomt. Natuurlijk is mijn opinie op smaak gebaseerd. Vandaar ook mijn voorzichtige opmerking dat zij mij eerder een zangeres LIJKT voor het Germaanse repertoire. (Vergis U niet, in Fidelio vind ik haar zonder meer groots.)En natuurlijk vind ik het prima dat lang niet iedereen het met mij eens hoeft te zijn. De gustibus non disputandem, zoals de oude Romeinen al zeiden.

  16. Steven SURDEL
    16 oktober 2015 at 13:26

    DisputandUM, dus. Het is ook al zo lang geleden…

  17. Pieter K. de Haan
    16 oktober 2015 at 14:40

    Wat Gré Brouwenstijn betreft ben ik het vrijwel volledig met de heer Horsmeijer eens. Ik heb alleen een beetje moeite met zijn “NEDERLANDS beste sopraan OOIT”. Ik zou in dit geval liever willen spreken van “één van Nederlands beste sopranen ooit”. Er waren en zijn tenslotte ook nog sopranen als Cristina Deutekom, Erna Spoorenberg, Elly Ameling en Eva-Maria Westbroek: ook allemaal eredivisie. Alhoewel ik geen Latinist ben meen ik te weten, dat de uitdrukking luidt: “De gustibus non EST disputandum”.

  18. Onno
    16 oktober 2015 at 15:07

    Wellicht bekend bij u allen maar ik kocht vorige week in een uitverkoopbak (2 euro, je zou je er bijna voor schamen) een opname van Gre Brouwenstijn in La Forza Del Destino, uit 1962, met het koor en orkest van de Ned. Opera olv Alberto Erede. Andere medewerkenden oa Jan Peerce, Renato Capecchi en Peter van der Bilt. Uitgegeven bij het mij volkomen onbekende label Osteria. De opname is van voor mijn geboortedatum dus het is wel even wennen, maar zeker de moeite waard om te beluisteren.

  19. Steven SURDEL
    16 oktober 2015 at 15:38

    Niet dat het betrekking heeft op Gré Brouwenstijn, maar het ‘EST’ bij het gerundium wordt in het oorspronkelijke Latijn (voorzover wij dat kunnen reconstrueren) vaak weggelaten. Niet dat het officieel zo hoort, maar toch. Misschien was het wel spreektaal. In het Frans wordt het ‘ne’ van de ontkenning ‘ne … pas’ immers ook vaak weggelaten als men snel spreekt.

  20. Steven SURDEL
    16 oktober 2015 at 15:45

    Schamen voor de 2e-hands bak? Nooit doen! Je vindt er de mooiste dingen, zowel grammofoonplaten, CD’s als boeken. Bovendien is klassieke muziek op vinyl, en dan met name de complete opera’s, zelden grijs gedraaid – in tegenstelling tot de popmuziek.

  21. Steven SURDEL
    16 oktober 2015 at 18:53

    Beste Onno,

    Een blik op de site van ‘operadis’ doet mij vermoeden dat U de enige uitgave hebt gekocht die er van deze voorstelling is gemaakt: er worden geen andere CD’s vermeld dan uw Osteria 1002 en ook geen LP’s. De voorstelling is van 5 juli 1962 en vond plaats in Den Haag (wáár staat er niet bij).

    Gelukwensen, en dat niet alleen met de prijs!

  22. kersten
    16 oktober 2015 at 20:17

    In de smaakkwestie ben ik het met Steven Surdèl eens: ik hoor Brouwenstein ook liever in het Duitse repertoire dan in het
    Italiaanse, waar ik haar vaak zo – met alle respect – Ank van der Moerachtig vind. Wat disputandum betreft: dat is volgens mij hier toch echt een gerundiVum. Maar goed.

  23. Onno
    16 oktober 2015 at 22:42

    Steven,
    De cd bevat een boeiende en in prachtige taal geschreven inleiding van Paul Korenhof. De voorstelling was in het Gebouw voor Kunsten & Wetenschappen. Vanwege copyright regels is het me vrees ik niet toegestaan uit de inleiding te citeren, maar volgens Korenhof zorgde alleen al het liefdesduet tussen Gre Brouwenstijn en de Amerikaanse tenor Jan Peerce voor een onvergetelijke avond.

  24. Steven SURDEL
    17 oktober 2015 at 10:54

    Beste Kersten, U hebt helemaal gelijk. Mij schoot ook al te binnen dat het een gerundiVum betreft. Maar met zo’n tweede correctie wilde ik deze operasite niet extra belasten.

  25. 17 oktober 2015 at 14:51

    geachte Heer Pieter K. de Haan.
    Ja u heeft gelijk met mijn taal gebruik maar aangezien ik een dood gewone AMSTRERDAMMER ben geboren 70 jaar terug op randje Jordaan uit een gewoon arbeiders gezin met hoogste opleiding de 4 jarige MULO.
    Wel jaren de leiding gehad bij de Grammofoon winkel Caruso Jan Evertsenstraat Amsterdam ben ik toch we redelijk goed terecht gekomen.
    Ga al vanaf mijn 6 de jaar naar de opera schouwburg schellinkie was 16 mijn eerste abonnement van verdiende centjes krantenwijk toen ook mijn eerste complete opera gekocht La Traviata onder Toscanini met Albanese Peerce en Merril. Zo ver gedraaid datik de hele opera uit mijn hoofd kon en nog kan.
    Even over de Il Trovatore vind het nog steeds jammer dat de voorstelling van de Ned.Opera met Cristina Deutekom,Cora Canne Meijer,Adriaann vanLimpt en de beste Luna Jan Derksen nooit op cd is uitgebracht!!!!!.
    Wat ik ook zeer betreur is dat de Opera nu zijn jubileum avond viert met zulke duren kaarten waarom niet degene die al jaren abonnement hebben bedanken voor hun steun met deze voorstelling.
    Sorry nog voor eventuele taal fouten Chris.

  26. Steven SURDEL
    17 oktober 2015 at 15:16

    Geachte Heer Horsmeijer,

    Als ik wil weten of er van een bepaalde opera een opname is uitgebracht, kijk ik altijd meteen naar de website

    http://www.operadis-opera-discography.org.uk

    In dit geval staat daarbij(onder Verdi, en dan Trovatore)het volgende te lezen. Zo te zien gaat het om een paar uittreksels:

    Compact Disc – Mitridate «Ponto» «Jan Derksen sings Verdi» Vol.2 PO 2002 (+Macbeth (complete) +Rigoletto +Macbeth +Un ballo in Maschera – all excerpts) {4CDS} (2008)

    Comments:- *Recording of part of a performance in the Circustheater, Scheveningen (11 November 1980). The information in this entry is as given by «Ponto» and was kindly supplied by Neville Sumpter.

    Ik hoop dat ik U hiermee behulpzzam kan zijn!

  27. Pieter K. de Haan
    17 oktober 2015 at 15:31

    Beste heer Horsmeijer, ik krijg altijd de indruk, dat u het operahart op de juiste plaats hebt en daar draait het om! Mijn opmerking was niet bedoeld als kritiek op uw taalgebruik maar om aan te geven, dat ik denk, dat het onmogelijk is om te spreken van “NEDERLANDS beste sopraan OOIT”. Elly Ameling en Gré Brouwenstein hebben totaal verschillend repertoire gezongen en ik zou mij er, alleen al daarom, niet aan durven wagen om te stellen wie van hen de beste is geweest. Mét u betreur ik, dat de volledig met Nederlandse (top)zangers bezette “Il trovatore” nooit op CD is gezet. Misschien ligt er in Hilversum of bij Walter Knoeff thuis nog een opname van. Uitbrengen zou ik, mét u, zeggen! Wat betreft de jubileumviering van DNO ben ik het volledig met u eens. Ik ga daar geen nieuwe smoking voor kopen. Overigens, ik ben dan wel geen Amsterdammer maar wél 70+.

  28. 18 oktober 2015 at 09:51

    Geachte Heer de Haan .Bedankt voor Uw reactie heel fijn.
    Heb zeker mijn operahart op de juiste plaats opera is mijn alles.
    Ik heb gelukkig wel deTrovatore met Deutekom op casstte van radiio opgenomen..Misschien is er wel iemand die deze wil overzetten op cd???
    Nee ik ga niet naar het Gala geen geld voor hhaha . Nee dit hoeft voor mij niet.

  29. 18 oktober 2015 at 09:55

    Dank U mijnheer Surdel . Maar ik weet van die siote discografie en kijk er veel op zeer interessant zeker nu er geen behoorlijke winkels meer zijn met goede kennis van zaken de laatste was Bergmann in Arnhem.
    Gelukkig heb ik deze Trovatore op casstte staan van radio opgenomen maar cd toch wel beter dus uitbrengen alsnog!!!!!