De jonge Nederlandse sopraan Iris van Wijnen maakt sinds dit seizoen deel uit van de operastudio van de Bayerische Staatsoper in München. Begin dit jaar had ze er niet van durven dromen dat ze aangenomen zou worden. Nu ze binnen is, kan ze niet meer wakker worden. “Ik knijp mezelf drie keer per week in de arm.”

Het is niet gemakkelijk om Iris van Wijnen dezer dagen te spreken te krijgen. Vrijwel iedere dag is ze onder de pannen met het drukke studioprogramma in München. Letterlijk, want als ze tussen de middag vergeet een luchtje te scheppen, komt ze soms meer dan twaalf uur lang het Nationaltheater niet uit.

Ze heeft dagelijks coachings (vaak een-op-een), geeft samen met de andere studioleden concerten, neemt deel aan de audities die de studio regelmatig voor intendanten en casting directors van andere operahuizen organiseert en zingt kleine rollen in producties op het grote Münchner toneel. Ondertussen probeert ze zo veel mogelijk voorstellingen te zien, om te leren van de grote sterren die bij de Staatsoper te gast zijn.

“De studio wil ons zo breed mogelijk de operawereld in ‘slingeren’”, vertelt Iris. “Natuurlijk hopen we allemaal in het huisensemble hier te komen, maar het programma is niet speciaal op één huis gefocust. De studio is er helemaal voor jou en wil jou een kickstart geven in je carrière. Daar gaat het om.”

Auditiestress

Iris van Wijnens talent kwam de afgelopen jaren voor het voetlicht tijdens tal van optredens in Nederland. Ze zong rollen bij de Nederlandse Reisopera, Studio 32 en het Grachtenfestival en won tijdens het Internationaal Vocalisten Concours in 2014 drie prijzen. En dan te bedenken dat ze pas sinds juni dit jaar een afgestudeerd zangeres is.

Iris voelt zich beslist bevoorrecht. “Ik heb niet te klagen. Ik ken zo veel collega’s en vrienden die moeite hebben werk te vinden en te houden. Ik heb de juiste mensen getroffen, waardoor ik al vanaf mijn tweede studiejaar allerlei optredens kon doen.”

Hoe slaagde ze erin om een plek te bemachtigen bij de Bayerische Staatsoper, één van de meest vooraanstaande operahuizen ter wereld? “Ik heb mijn auditiemateriaal – opnames en cv – opgestuurd en werd uitgenodigd voor een auditie. Van de 800 zangers werden er 35 uitgenodigd, en daarvan konden vier zangers een plek in de studio krijgen.”

Voor Iris was het al “een hoofdprijs” dat ze uitgenodigd werd. Dat hielp om haar zenuwen onder controle te houden bij het voorzingen. Ze zong drie aria’s – uit La Clemenza di Tito, Hérodiade en La bohème – en bereikte daarmee de tweede ronde. “In de tweede ronde moesten we nog twee aria’s zingen. Na de eerste moest je kort naar buiten, waarna je wel of niet teruggevraagd werd…”

“Als het goed is, heb je een zodanige zangtechnische basis dat je geen gekke dingen doet. Maar je bent natuurlijk hartstikke zenuwachtig. En je zit ook nog in één ruimte met alle mensen waar je ’tegen’ zingt. Iedereen zit in de stress op zo’n moment. In de tweede ronde was ook de Staatsoper-intendant aanwezig. Als hij nee zou zeggen, dan was het ook nee. Dat maakte het extra spannend.”

Iris kreeg direct te horen dat ze aangenomen was en hoefde eigenlijk niet na te denken of ze de verhuizing naar Zuid-Duitsland zou doorzetten. “Ik had ook uitnodigingen om in twee andere plaatsen te auditeren, en ik was al ergens aangenomen, maar dit is hét tophuis, dus hoefde ik niet na te denken.”

Berta

Inmiddels woont Iris van Wijnen alweer enkele maanden in München – “een onwijs dure stad”. In oktober zong ze haar eerste rol op het grote toneel van het Nationaltheater: Berta in Il barbiere di Siviglia. Haar aria was niet gecoupeerd (zoals weleens gebeurt), wat het een forse partij maakte om mee te debuteren. Bovendien: in zo’n groot huis voelen alle rollen, ook de kleinere, groots aan.

“Het is veel imposanter dan het zingen van grotere rollen in kleine producties”, vertelt de sopraan. “Je voelt de druk. Er zitten 2.100 toeschouwers naar je te kijken en je weet dat daar áltijd belangrijke mensen als intendanten en casting directors tussen zitten. Ook is het vocaal anders, in zo’n grote zaal en bij zo’n groot orkest. Hier grote rollen zingen is echt wel even wat anders.”

De productie van de Barbier werd goed ontvangen. Daarbij leerde Iris veel van de sterren in de hoofdrollen van Rosina en Almaviva: Tara Erraught en Javier Camarena. “Dat zijn mensen die deze rollen overal zingen. Van dichtbij meemaken hoe zij te werk gaan, geeft zo’n boost dat je zelf ook beter gaat presteren. Je begint hier als het ware onderaan de ladder en trekt je op aan de grote zangers.”

Kickstart

Momenteel zingt Iris ‘Junge Nonne 1’ in De Vuurengel van Prokofjev, haar tweede productie van het seizoen. Later volgen nog partijen in Hänsel und Gretel en Der Rosenkavalier.

Daarnaast pakt de studio in april volgend jaar groot uit met een geënsceneerde productie van Albert Herring in het Cuvilliés-Theater, een kleiner toneel in de stad. Iris zingt in die opera van Benjamin Britten de rol van Lady Billows.

Als alles goed gaat, kan Iris in seizoen 2016/2017 in München blijven voor het tweede studiojaar. Daarna heeft ze een berg kennis en ervaring om inderdaad die gewenste kickstart in operaland te maken. Al valt er wat voor te zeggen dat ze die kickstart in feite al gemaakt heeft…

“Echt, ik knijp mezelf drie keer per week in de arm. Dan krijg je bijvoorbeeld een coaching van iemand die nog met Carlos Kleiber en Lucia Popp heeft gewerkt en die hun kennis rechtstreeks aan je doorgeeft! Het is vaak te druk om er bewust bij stil te staan, maar het is ongelofelijk wat je hier allemaal mag doen.”

Zie voor meer informatie over Iris van Wijnen en haar aanstaande optredens www.irisvanwijnen.com.