In Salzburg ging afgelopen zaterdag de derde enscenering van de opera Brokeback Mountain van Charles Wuorinen in première. Net als in Aken, ruim een jaar geleden, zong de Nederlandse tenor Mark Omvlee de rol van Jack Twist. Place de l’Opera belde met de zanger.

Het is maandagochtend en de eerste kritieken op de première van Brokeback Mountain zijn net onder de castleden van de productie verspreid. De ‘Pressespiegel’, zoals dat in het Duits heet, bevat veel lovende woorden voor de productie van het Salzburger Landestheater en voor de hoofdrolvertolkers.

Der Standard zag een voorstelling die initiator Gerard Mortier (die de opdracht aan componist Charles Wuorinen en librettiste Annie Proulx gaf) zeker zou hebben bevallen, met een “solide opvoering en goede zangers”. Een andere recensent spreekt van een “briljante interpretatie” door de hoofdrolzangers en één van zijn collega-critici ervoer bij tenor Mark Omvlee en bas-bariton Florian Plock “geloofwaardigheid op hoog niveau”.

Mark Omvlee is blij met de gunstige commentaren die hij net in zijn emailbox vond. “Het gebeurde tijdens de repetities nog weleens dat zaken uit de bocht vlogen, maar bij de première afgelopen zaterdag is het prima gegaan”, vertelt hij. “Het applaus was enthousiast, we kregen een staande ovatie en de eerste reacties zijn positief.”

De tenor merkt in Salzburg dat hij vocaal verder in zijn rol gegroeid is. “Ik voelde zaterdag bij mijn laatste noot – die valt iets voor het einde van de voorstelling – dat ik echt verder ben dan in Aken. Mijn laatste scène is vocaal en emotioneel heftig en dat was in Aken nog wel lastig. Nu kon ik er met meer gemak ingaan, een beetje op de rem, waardoor ik er vocaal en qua spel zonder kleerscheuren doorheen kwam.”

Van Aken naar Salzburg

Mark Omvlee zong de rol in december 2014 in Aken, waar de opera na de wereldpremière in Madrid op het programma kwam. Annie Proulx, op wier novelle de film Brokeback Mountain was gebaseerd, verwerkte samen met componist Charles Wuorinen haar verhaal tot een opera.

De opera was een opdracht van de vermaarde Gerard Mortier, toen directeur van de New York City Opera, waar zijn aanstelling maar kort duurde. Vanwege de banden van Mortier met Salzburg en de Salzburger Festspiele was er al twee jaar geleden sprake van een productie. Uiteindelijk kreeg het Teatro Real in Madrid in februari 2014 de wereldpremière en werd Ivo van Hove gevraagd te regisseren.

“Het verschil in aanpak tussen Aken en Salzburg vond ik niet zo groot”, zegt Omvlee. “In het stuk wordt in de eerste akte het verhaal verteld van de berg en de twee mannen die daar op de schapen passen. Die handelingen liggen vast in het libretto en dat verhaal moet verteld worden. In deel twee is er meer aandacht voor de ontwikkeling van de relatie tussen de twee, hun worsteling met hun gevoelens voor elkaar en de scheiding. Ik had in Florian Plock als Ennis nu een andere tegenspeler. Hij kende zijn partij heel goed en dat maakt veel uit. Voor mezelf voelde ik, nu ik de rol nog beter kende na de serie in Aken, meer vrijheid om me op het podium te bewegen.”

De zanger vond de werksfeer in Salzburg goed vergelijkbaar met die in Aken. “Het was wel een groot voordeel dat de dirigent voortdurend beschikbaar was tijdens de repetitieperiode. In Aken leidde de Generalmusikdirektor, de muzikale chef van het operahuis, het orkest, maar die werd door zijn volle agenda regelmatig vervangen door een assistent. Bij deze partituur is het erg belangrijk om de dirigent er voortdurend bij te hebben. Het is behoorlijk moeilijke muziek.”

“Mozart never bothers”

Regisseur Jacopo Spirei maakte de enscenering voor het Salzburger Landestheater en Mark Omvlee kon zich daar goed in vinden. “In Aken werd een draaiende bühne gebruikt die langzaamaan voller werd en waarbij de berg steeds groter in beeld kwam. Hier beginnen we met die berg en wordt die gaandeweg steeds verder afgebroken. Ik vind de personenregie hier iets natuurlijker, iets minder dwingend. Spirei laat meer aan de fantasie over.”

Charles Wuorinen was aanwezig bij de première en bij een doorloop, enkele dagen daarvoor. “Na die doorloop reageerde hij met een kort: ‘Thank you so much’, waarop ik antwoordde: ‘Thank you for coming, Mozart never bothers.’”

Heel veel commentaar had de componist niet, hoorden de zangers via via. “We begrepen van de assistent-dirigent, die hem langer gesproken had, dat hij tevreden was. Ik vond die terughoudendheid wel prettig. Ik zou niet graag een componist in de zaal hebben die met lijsten vol opmerkingen komt aanzetten.”

Fans uit heel Europa

De eerste voorstelling werd ook bezocht door fans van de film Brokeback Mountain. Er kwamen mensen uit Duitsland, maar ook uit Spanje en Noorwegen. “In Aken waren ze er ook. Toen overviel het me, maar nu was ik voorbereid. Het zijn mensen die alle voorstellingen aflopen. Het aardige is dat ze de film niet als heilig beschouwen en openstaan voor een operaversie. En het is wel echt hedendaagse opera wat ze meekrijgen.”

Komend seizoen is Mark Omvlee in verschillende producties in Nederland te zien, bij de NTR ZaterdagMatinee, het AVROTROS Vrijdagconcert en De Nationale Opera. Bij DNO zingt hij in Salome. Dat is voor de zanger na tweemaal Brokeback Mountain extra interessant, want de regisseur van Salome, Ivo van Hove, ensceneerde de eerste opvoeringen in Madrid.

Brokeback Mountain is tot en met 21 april nog zesmaal te zien. Zie voor meer informatie de website van het Salzburger Landestheater.