Minnie uit La Fanciulla del West van Puccini is bepaald geen eendimensionale vrouw. Misschien zijn goede Minnie’s daarom wel zo schaars. Voor haar grootste vertolkers moeten we terug naar het verleden. Naar Frazzoni en Steber bijvoorbeeld.

Net als Salome wordt Minnie door mannen geliefd/begeerd. Ja, zegt u, zij is ook de enige vrouw in de enkel door kerels bewoonde ruwe wereld van goudzoekers. Maar zo simpel ligt het niet. Zij woont helemaal alleen in een afgelegen hut en een paar minuten nadat ze een vreemde man heeft ontmoet, nodigt ze hem bij haar thuis uit. Ze rookt en drinkt whisky. En ze houdt van een spelletje kaarten, desnoods vals.

In de scène voorafgaand aan het pokerspel zegt ze tegen de sheriff: ,,Wie ben jij, Jack Rance? De eigenaar van een speelhol. En Johnson? Een bandiet. En ik? De eigenares van een bar en een speelhol, ik leef van whisky en goud, van de dans en de faro. We zijn allemaal dezelfden! We zijn allemaal bandieten en bedriegers!”

Vrouwen van Puccini zijn nooit eendimensionaal. Dat staat ook in zijn muziek, maar wie kan nog de bedoelingen achter de noten lezen? Goede Minnie’s zijn tegenwoordig schaars en om de beste tegen te komen, moet men teruggaan naar de jaren vijftig/zestig.

Ik wil het met u niet over Renata Tebaldi hebben, al was zij één van de grootste Minnie’s ooit. Zij had het geluk om over een exclusief contract met een vooraanstaande platenmaatschappij (Decca) te beschikken, iets waar haar collega’s alleen maar van konden dromen.

Vandaar ook dat, op een enkele opera-diehard na, weinig mensen ooit hebben gehoord van Gigliola Frazzoni of Eleanor Steber (om er maar twee te noemen). Geloof mij: geen van beide doet voor Tebaldi onder. Let alleen maar op de scala aan emoties die ze tot hun beschikking hebben. Zij huilen, snikken, schreeuwen, brullen, smeken, lijden en hebben lief. Verismo ten top. Je hebt geen libretto nodig om te snappen wat hier aan de hand is.

En hoe ze zingen! Alle noten zijn er. Er wordt niet gesmokkeld. Nou ja, tijdens een live-uitvoering wil wel eens iets misgaan, maar dat is live, dat is drama, dat is opera. En laten we wel zijn: als je poker speelt met als inzet het leven van je geliefde, denk je niet aan belcanto.

Steber
De opname met de Amerikaanse Eleanor Steber werd geregistreerd in 1954 tijdens de Maggio Musicale in Florence (Regis RRC 2080). Steber’s sopraan is zeer warm en ondanks de hysterische ondertonen van een bijna volmaakte schoonheid.

Gian Giacomo Guelfi maakt een verpletterende indruk als Rance en de twee samen… nou, vergeet Tosca en Scarpia maar! Ik houd niet van Mario del Monaco, maar Johnson was een rol waarin hij werkelijk groots was. Mitropoulos dirigeert zeer dramatisch met theatrale effecten.

Hieronder zingt Steber met Del Monaco het liefdesduet uit de opera. Het is van de opname uit 1954.

Frazzoni
De registratie met Gigliola Frazzoni werd opgenomen in de Scala, in april 1956 (Opera d’Oro1318). Frazzoni zingt zeer aangrijpend. Het is niet altijd even mooi, maar wat een drama.

Corelli is wellicht de meest aantrekkelijke bandiet uit de geschiedenis en Tito Gobbi als Jack Rance is een luxe. Hij is wat je noemt een vocale acteur. In zijn voordracht hoor je machtswellust en geilheid, maar ook een soort van sentimenteel liefdesverlangen.

Hieronder zingen Frazzoni en Corelli een deel van het liefdesduet.

Zijn er dan geen hedendaagse opnamen van Fanciulla die de moeite waard zijn? Zeker. De allerbeste is voor mij een Deutsche Grammophon-opname (DG 4748402) uit 1978, met een ondergewaardeerde Carol Neblett als een zeer felle Minnie. Plácido Domingo is een smachtende en verrassend lyrische Johnson en Sherrill Milnes klinkt alsof hij in een echte western is beland.

Op dvd zijn er twee opnamen verschenen die de moeite waard zijn, beide met Domingo. Eén met Mara Zampieri en Juan Pons (Opus Arte OA LS3004 D) uit La Scala, 1991, in een prachtige, kleurrijke regie van Jonathan Miller.

De ander is met Carol Neblett en Silvano Carroli (Kultur Video 2038) uit het Royal Opera House, 1982. Deze is echter moeilijk in Nederland verkrijgbaar.

Hoe mooi ze ook mogen zijn, geen van allen doen ze mij de Gouden Meisjes van weleer vergeten.