Volop lachen met dwaze operette Offenbach
Zo knotsgek als de operettes van Jacques Offenbach zijn, zo knotsgek is de productie die Laurent Pelly in 1997 van Offenbachs Orphée aux enfers maakte. Heerlijk. Het boeit non-stop, er wordt fantastisch geacteerd en zeer grappig gezongen. Een must voor liefhebbers van komische opera.
Orphée aux enfers is een dwaze parodie op de mythe van Orfeo en Eurydice. Orphée en Eurydice hebben een slecht huwelijk. Zeg maar gerust heel slecht. Eurydice gaat er daarom met Aristée vandoor, die echter niemand minder dan Pluton blijkt te zijn, de heerser van de onderwereld.
Orphée is dolblij dat hij van zijn vrouw af is. Maar de Publieke Opinie – een pittige dame die het bestraffende vingertje nadrukkelijk hanteert – dwingt hem op bezoek te gaan bij de goden op de Mount Olympus om zijn vrouw te redden.
De goden vervelen zich suf en zijn blij met dit akkefietje. De onder druk staande heerser Jupiter (broer van Pluton) ziet er een buitenkansje in om zijn reputatie om te vijzelen: hij neemt alle goden en godinnen mee met een daguitstapje naar de hel.
In de hel wordt Jupiter verliefd op Eurydice. Hij probeert haar mee te smokkelen, maar dat lukt niet. Als Orphée arriveert – met de Publieke Opinie aan zijn zijde – ziet hij geen andere mogelijkheid dan hem zijn vrouw te geven. ‘Keeping up appearances’, is het motto met de Publieke Opinie in de buurt…
Wel geeft hij Orphée de opdracht dat hij op weg naar boven niet om mag kijken naar zijn vrouw. Wat hij natuurlijk prompt doet, zodat zijn vrouw nog lang en gelukkig leeft. In de onderwereld.
De productie die Pelly voor de Opéra National de Lyon maakte, heeft sinds 1997 al heel wat roem opgebouwd. Arthaus Musik heeft de productie opnieuw uitgegeven op dvd. En daar mogen we ze dankbaar voor zijn.
Pelly doet de operette een modern jasje aan, maar juist daarmee weet hij het plezier en de humor die Offenbach erin gestopt heeft heel overtuigend over te brengen. Er zitten tal van briljante ingevingen en grappen in zijn regie (te veel om op te noemen), die het stuk non-stop boeiend maken.
Een even groot aandeel in het slagen van de productie hebben de solisten. Stuk voor stuk acteren ze meesterlijk: met hun lichaam en gebaren, maar nog meer met hun stem. Er wordt zeer komisch en tekstbewust gezongen. Wisten zangers maar altijd zo goed wat ze zongen.
Natalie Dessay is de absolute ster als Eurydice. Ze acteert ontzettend overdreven, soms zelfs hysterisch, maar dat past helemaal bij het stuk en haar rol. Haar coloraturen zijn haarfijn en staan helemaal in dienst van de tekst die ze zingt. Haar hoogte is kraakhelder en spatzuiver; wát een artiest.
Jean-Paul Fouchecourt is een ijzersterke Pluton. Hij is een dolkomische karikatuur van de heerser van de hel. In alles: in zijn levendige buffozang, in zijn kleine, bijna dwergachtige voorkomen en bovenal in zijn geweldige acteren.
Een mooi optreden is er ook van Yann Beuron als Orphée, ook al zo’n goede acteur die tevens een flink potje kan zingen – in zijn geval met een zachtlyrische tenor. En wat te denken van Jupiter (Laurent Naouri)? Hij speelt meesterlijk de domme, narcistische heerser der goden.
Ook de vele andere, kleinere rollen zijn uitstekend bezet: goed gezongen, goed geacteerd. Tussendoor is er creatief, boeiend ballet van choreograaf Dominique Boivin te zien.
De muzikale begeleiding van het orkest van het operahuis onder fanatieke, indrukwekkende leiding van Marc Minkowski is enerverend. Ze spelen Offenbachs muziek uiterst geraffineerd, met snelle, aanstekelijke tempi. Bij de cancan kun je echt niet stil blijven zitten.
Deze Orphée aux enfers is één van die spaarzame producties waarin een regisseur de bedoelingen van de componist heeft verstaan en zeer pakkend heeft weten te verpakken. Waarin de cast bruist van het acteer- en zangtalent. Waarin het orkest volop in die vreugde deelt. Een productie dus om aan te schaffen.
Hieronder een fragment uit de productie, een duet tussen Natalie Dessay als Eurydice en Laurent Naouri als Jupiter. Jupiter zoekt, vermomd als vlieg, Eurydice op in haar kamer in de hel.
Zie voor details van deze dvd de website van C&S Entertainment.