Het Musiktheater im Revier in Gelsenkirchen kondigde zijn nieuwe productie van Tristan und Isolde veelbelovend aan als ‘Bayreuth in Gelsenkirchen’. Afgelopen zondag wist het kleine provinciehuis deze belofte geheel in te lossen.

Om het succes van de nieuwe Gelsenkirchense Tristan und Isolde te garanderen, besloot de artistieke leiding kosten noch moeite te sparen voor het bezetten van de hoofdrollen in Wagners veeleisende werk: zowel de Isolde (Catherine Foster) als de Tristan (Stefan Vinke) zijn in Bayreuth graag geziene gasten. De dirigent en de regisseur werden dichter bij huis gezocht: de vaste chef in Gelsenkirchen, Rasmus Baumann, stond op de bok, en de regie werd verzorgd door de intendant, Michael Schulz.

Schulz biedt een Tristan die vrij rechttoe rechtaan is. In het eerste bedrijf bestaat het toneelbeeld uit twee verdiepingen. Op de benedenverdieping bevindt zich het vertrek van Isolde, op de bovenverdieping houdt de scheepsbemanning zich op. Het gebruik van grote witte doeken in het toneelbeeld doet denken aan de zeilen van een schip.

De tweede akte speelt zich af op een zwart toneel met twee trappen die naar een verhoging leiden. Wanneer Tristan en Isolde elkaar ’s nachts treffen, doen ze dat tegen een zwarte achtergrond met fonkelende sterren en een stenen bol die door de belichting op een maan lijkt. Dit decor roept mooi de sfeer op van twee geliefden die zich al voor een groot deel van de maatschappij en haar verwachtingen losgemaakt hebben.

Het is jammer dat Schulz het niet bij deze achtergrond heeft gehouden. Tijdens de liefdesnacht begint het toneel plots te draaien en verschijnt er een kinderkamer met twee bedden. Uit deze bedden komen een jongen en een meisje tevoorschijn, die exact dezelfde kleding dragen als Tristan en Isolde.

Terwijl de twee kinderen met poppen en brandweerwagens spelen, kruipen Tristan en Isolde ieder in een eenpersoonsbed. Wat dit precies moet voorstellen, blijft onduidelijk. Een flashback is het niet; Tristan en Isolde kenden elkaar in hun kindertijd niet, laat staan dat ze in dezelfde kamer sliepen. Willen ze dan terug naar hun kindertijd? Ook onwaarschijnlijk; de liefde die ze beleven wordt zo overduidelijk gekoppeld aan de dood dat er voor kinderlijke onschuld weinig plaats lijkt te zijn.

Het toneel draait vervolgens verder en toont twee atletische jonge ‘body doubles’ van Tristan en Isolde, die de liefde bedrijven in een eenpersoonsbed. Ook dit heeft naar mijn mening weinig meerwaarde: het leidt af van de twee acterende zangers en biedt weinig toegevoegde waarde, behalve dan wat ‘eye candy’.

De derde akte speelt zich af op een wat abstracter ogend toneel, met schuivende zwarte vlakken en een grote, witte gedrapeerde doek. Het houdt, op wat overbodig geschuif met de zwarte wanden na, uitstekend de focus op het drama.

Catherine Foster was als Isolde de absolute ster van de avond. De Britse sopraan, die we ook in Amsterdam als Brünnhilde in actie hebben kunnen zien, zong de sterren van de hemel met een stem die van begin tot eind fris, krachtig en energiek klonk.

Stefan Vinke verving de aangekondigde Torsten Kerl als Tristan. In de eerste akte spaarde hij zijn stem overduidelijk en was zijn bijdrage weinig indrukwekkend. In de tweede akte durfde hij de teugels wat meer te laten vieren, maar vooral in de derde akte loonde zijn aanpak zich. De koortsige gedachten van de stervende Tristan zong hij met krachtige, indrukwekkende stem.

Mezzosopraan Amulth Herbst, die deel uitmaakt van het ensemble van het Musiktheater im Revier, leverde als Brangäne een prestatie die niet onderdeed voor die van de twee hoofdrolspelers. Haar acteerwerk was volledig naturel en haar warme klank weerklonk indrukwekkend door de zaal.

Urban Malmberg, eveneens een ensemblelid, vertolkte een Kurwenal die vocaal stond als een huis, maar qua podiumprésence wel erg neurotisch en fragiel overkwam. Ensemblelid Dong-won Seo zong een uitstekende koning Marke, zij het ietwat stijfjes.

Het vaste orkest van het operahuis, de Neue Philharmonie Westfalen, leverde een uitstekende orkestbegeleiding. De blazers waren stuk voor stuk trefzeker en de strijkers speelden uiterst sensitief. Het dirigeerwerk van Rasmus Baumann had hier en daar wat spannender gekund, maar was over de gehele linie ruim voldoende.

Het niveau van de voorstelling maakt, zeker in combinatie met de bijzonder lage ticketprijzen, dat mijn advies luidt: gaat dat zien.

Tristan und Isolde is nog tot en met 4 juni 2017 te zien. Zie voor meer informatie de website van het Musiktheater im Revier.