Iedereen kent haar, maar bijna niemand heeft haar ooit gezien of gehoord: de verkochte bruid. Bij De Nationale Opera was zij in 1966 voor het laatst te zien, bij het toenmalige Opera Forum in 1989. Op dus naar Essen, waar Smetana’s Verkaufte Braut stralend ten tonele verschijnt.

Als een wervelwind toverde dirigent Tomáš Netopil de virtuoos gecomponeerde ouverture van Die verkaufte Braut uit zijn musici in de orkestbak van het Aalto-Musiktheater. Het was te verwachten, want een paar maanden eerder speelde de Essener Philharmoniker dit werk al met verve in het Amsterdamse Concertgebouw, als toegift na een symfonisch concert in de Robeco SummerNights. Dat smaakte naar meer.

Die ouverture heeft iets van Mozarts ouverture van Le nozze di Figaro: het begin van een dolle dag. Ook in Die verkaufte Braut is daar sprake van. Marie, een knappe boerendochter uit het Boheemse land, zal worden uitgehuwelijkt aan Wenzel, een ogenschijnlijk sukkelige zoon van een herenboer. Dit leidt in het begin al tot verdriet, want Marie houdt zielsveel van Hans, een jongeman van onbekende afkomst, en die liefde is vurig wederzijds.

Door de machinaties van Kezal, een huwelijksmakelaar, door een bedrieglijk spelletje van Marie jegens Wenzel en door een truc van Hans worden de emoties heftig door elkaar geschud. Ertussendoor doet een circus zijn intrede op het dorpsplein en de dolle dag is compleet.

De vele scènes met koor en de solistenensembles die Bedřich Smetana in zijn komische volksopera stopte, zorgen voor een geweldig luisterplezier. Dirigent Netopil doceerde al die effecten meesterlijk in zowel subtiel lyrisch spel als virtuoze uitbarstingen. Het koor reageerde even pittig en precies.

De keuze voor Die verkaufte Braut past in de Slavische lijn die intendant Hein Mulders en de Tsjechische chef-dirigent hebben uitgezet. Tsjechisch is het hele productieteam, geleid door het regisseursduo Martin Kukučka en Lukáš Trpišovský, die werken onder de naam SKUTR. Toch wordt het werk, dat origineel als Prodaná nevěsta in 1866 zijn première beleefde, in het Duits gezongen (met ook nog Duitse boventitels). Want in het Duitstalige gebied begon de zegetocht van de bruid naar de harten van het publiek.

In de persoon van ensemblelid Jessica Muirhead staat er een prachtige Marie op het toneel. Meteen al bij de lieflijke melodie in de eerste aria die Smetana haar in de mond legt, overtuigt Muirhead door haar heldere geluid. Marie is het toonbeeld van ware trouw. Zij twijfelt aan eenzelfde gesteldheid bij haar Hans, want zijn afkomst bevreemdt haar. Dat leidt meteen tot een lieflijk treurige aria.

Het allermooiste moment in de opera zit voor haar in het derde bedrijf, als ze erachter komt dat Hans haar voor 300 (toenmalige Oostenrijkse) guldens heeft verkocht aan de huwelijksmakelaar. Een truc van Hans, maar voor Marie een hartenbreker. Ontroerend wordt het gezongen door Muirhead.

De rol van Hans is luchtig en plagerig, maar zijn liefde krijgt in de stevige tenorstem van Richard Samek oprechte expressie. Samek is de enige die niet tot het vaste ensemble van het Aalto-Musiktheater hoort.

Een ontzettend krachtig-komische inbreng heeft bas Tijl Faveyts in de rol van huwelijksmakelaar Kezal. Met zijn gulle geluid en fladderende gestiek manipuleert hij de ouders van Marie in zijn aanprijzing van Wenzel. Tenor Dmitry Ivanchey speelt en zingt die rol kluchtig en stotterend.

De enscenering toont gelukkig geen pittoresk Boheems dorpsleven. Het regisseursduo kiest voor een enorme turnzaal. Dat schijnt te verwijzen naar het gebruik van zulke ruimtes in de negentiende eeuw, niet alleen om te sporten, maar ook om er feesten te geven en theater te spelen.

In de aankleding gaan regie en kostuumontwerper Simone Ribáková nog een stap verder door in beweging en aankleding alles te chargeren. Enorme pruiken, bonte kledij, spastisch lijkende bewegingen (hilarisch is de koorchoreografie) geven een komische draai aan de gebeurtenissen. Alleen Hans en Marie zijn naturel, eerlijk in hun liefdesspel.

Die verkaufte Braut is tot en met 18 januari 2018 in Essen te zien. Zie voor meer informatie de website van het Aalto-Musiktheater.