Het sopraantalent mag de zangersmarkt dan overspoelen, tijdens de 37ste editie van de International Hans Gabor Belvedere Singing Competition in Jūrmala, Letland, maakten de heren de dienst uit. Zestien talenten gaven zondagavond een finaleconcert van hoog niveau, de twaalf mannenstemmen blonken uit. Winnaar: tenor Sungho Kim.

1.125 zangers uit 78 landen deden auditie. 147 van hen vlogen naar Letland voor de eindronden. Het veld slonk eerder in de week tot 63 halvefinalisten en vervolgens tot 16 finalisten. Na ruim drie klamme uren in de intieme Dzintari-concertzaal van Jūrmala bleef er zondagavond nog eentje over: de Zuid-Koreaanse tenor Sungho Kim, die met zijn vertolking van ‘Povero Ernesto (…) Cercherò lontana terra’ uit Don Pasquale de hoofdprijs van 7.000 euro in de wacht sleepte.

Op menig gezicht een verbaasde plooi. Duidelijk niet iedereen had zijn geld op Kim gezet. Zo bleek ook uit het applaus. De Griekse bas Georgios Alexandros Stavrakakis (winnaar van de tweede prijs en de publieksprijs) werd met orkaankracht gehuldigd en ook sopraan Emma Moore (geen enkele prijs!) werd met gejubel geëerd. Kim kreeg beleefd applaus. Het verdict van operajury’s is vaak ondoorgrondelijk.

Nu was het ook niet makkelijk kiezen. Het niveau was uiterst hoog; vier, vijf zangers hadden in mijn ogen terechte winnaars kunnen zijn. Sungho Kim (27) stond op die shortlist, al was het niet bovenaan. Zijn Donizetti-vertolking was onberispelijk: vol nuance, gezongen met een rijk, solide stemgeluid. Het voelde echter erg clean. Ondanks de perfectie bleef meevoelen uit.

Georgios Alexandros Stavrakakis (29) deed je wel meevoelen – letterlijk en figuurlijk. De imposante Griek, een kruising tussen Wotan en een Viking, liet elke plank in de zaal meeresoneren tijdens zijn lezing van ‘Ella gammai m’amò’ uit Verdi’s Don Carlo. Zijn machtige stem overweldigde vanaf de eerste noot. Met zijn peilloos diepe en volle timbre voerde hij je op ontroerende wijze door de lange solo. Hij zette me als enige op het puntje van mijn stoel.

Uit Afrika kwamen een paar veelbelovende baritons, Rusland leverde meerdere intrigerende tenoren. Boris Stepanov (31) zong een verfijnd, beeldschoon ‘Kuda, kuda vi udaljilis’ uit Jevgeni Onjegin en maakte daarmee de meeste indruk op de mediajury.

De Wit-Rus Pavel Petrov (26) zong ‘Che gelida manina’ uit La bohème en won daarmee de derde prijs. Ik vond zijn vertolking wat gladgestreken, niet zo gepassioneerd als Rodolfo in dat moment van opperste liefde is, maar het instrument dat Petrov tot zijn beschikking heeft doet een grote toekomst vermoeden. Zijn agenda is al goedgevuld; die 2.500 euro prijzengeld lijkt hij niet echt nodig te hebben.

Engagementen

De echte waarde van het Belvedere-concours zit ‘m niet in de vijf belangrijkste prijzen en bijbehorende geldbedragen, zo benadrukken de organisatoren keer op keer. De kracht van het Belvedere is het feit dat de jury louter bestaat uit mensen die contracten kunnen uitdelen: intendanten en casting directors. Er valt werk te halen, en dat is waar het uiteindelijk om draait.

Er werden zondagavond maar liefst elf engagementen beloofd. Zo mag de Braziliaanse sopraan Camila Titinger een rol komen zingen in het Aalto-Musiktheater in Essen, uitgenodigd door de Nederlandse intendant Hein Mulders, en mag de Iraanse countertenor Cameron Shahbazi zich melden bij het Jette Parker Young Artists Programme van het Royal Opera House. Shahbazi haalde de finale niet, maar werd in de wandelgangen herhaaldelijk geloofd.

Mijn favoriet, Georgios Alexandros Stavrakakis, zal te bewonderen zijn in het Teatro Real in Madrid. Winnaar Sungho Kim gaat een partij zingen bij de Semperoper in Dresden en één van de mijns inziens meest overtuigende baritons, de Zuid-Afrikaanse Martin Mkhize, wordt geëngageerd door het Theater Dortmund.

Spannende stappen

Het Belvedere-concours verliet in 2013 Wenen, waar de finalerondes ruim dertig jaar plaatsvonden, en koos voor een internationale koers. “Een beter besluit hadden we niet kunnen nemen”, zegt Holger Bleck, sinds 1999 samen met Isabella Gabor manager van het concours. De mondiale oriëntatie heeft de toch al bekende competitie nog veel prominenter op de kaart gezet, vindt hij.

Met finales in Amsterdam, Düsseldorf, Kaapstad en Moskou heeft het concours zijn vleugels steeds wijder uitgeslagen. Jūrmala bewees zich een perfecte aanvulling in het rijtje. De badplaats aan de Golf van Riga is geen voor de hand liggende operalocatie, maar muziek speelt er een grote rol, het strand creëert een ontspannen sfeer en de gezellige mengeling van historische gebouwen en art-nouveauhuizen vormt een fraai decor. Het Lets organisatievermogen is tiptop en – niet onbelangrijk voor een evenement waarvoor honderden betrokkenen af- en aanreizen – de bereikbaarheid is optimaal.

Wat bereikbaarheid betreft zet het Belvedere de komende jaren spannende stappen. Holger Bleck haalt het concours in 2019 naar zijn eigen muziekfestival Carinthischer Sommer in Zuid-Oostenrijk, een plek waar weinig vliegmaatschappijen voor de deur parkeren. Een logistieke uitdaging. Het finaleconcert zal tegelijkertijd het openingsconcert van het festival zijn.

Holger Bleck en Isabella Gabor gaven zondagavond blijk van langetermijndenken door direct de finalelocaties voor 2020 en 2021 prijs te geven, iets wat eerder nooit gedaan werd. In 2020 is het Belvedere voor het eerst te gast in het Teatro Real in Madrid, in 2021 is de Wexford Festival Opera in Ierland gastheer – niet tijdens de eigen festivalperiode in het najaar, maar in de zomer.

Ook Wexford is logistiek geen eenvoudige keuze, maar gezien de haast schrikbarende kwantiteit van het operatalent op dit moment zal het aantal auditanten er hoogstwaarschijnlijk niet onder lijden. Blijft de kwaliteit eveneens op het peil van dit jaar, dan heeft het Belvedere de operawereld nog veel te bieden en kunnen de directeuren hun koffers volgend jaar weer volpakken met contracten.

Zie voor meer informatie de website van het Belvedere.