Scarlata en Kalish op levendige Winterreise
Weer een Winterreise. Dit keer lopen bariton Randall Scarlata en pianist Gilbert Kalish Schuberts zwaarmoedige route. Ze geven een levendige interpretatie vol contrasten. Maar de bodem van Schuberts diepe melancholie blijft verborgen.
Randall Scarlata is een Amerikaanse bariton die, volgens de agenda op zijn website, vooral in eigen land optreedt en lesgeeft. Ik had niet eerder van hem gehoord, evenmin van zijn Amerikaanse begeleider Gilbert Kalish. De twee vormen echter een puik liedduo, dat qua klankschoonheid en muzikaliteit weinig te wensen overlaat.
Scarlata heeft een excellente Duitse uitspraak en een tenoraal getinte bariton, die echter vooral in de laagte goed ligt. Kalish heeft een warme toon en een heel vrije, ongeremde verteltrant. Samen gaan ze levendig door de 24 gedichten van Wilhelm Müller. Ze contrasteren veel in articulatie en dynamiek; vaak geslaagd, soms minder passend.
Het uitgesproken staccato in ‘Gute Nacht’ doet mijns inziens Schubert geen recht, net als de wel erg benadrukte uithalen in de hoogte in een lied als ‘Erstarrung’. Op die momenten verliest Scarlata’s stem ook warmte en kleur, alsof de hoogte hem de baas is. Zo zijn er meer zinnen met grove randjes. Tegelijkertijd produceert de bariton ook beeldschone frases, uit één stuk gesneden, zwevend op een schier oneindige ademstroom. Het siert onder meer ‘Der Lindenbaum’ en ‘Rast’. En wat gaat hij in ‘Auf dem Fluße’ heerlijk de laagte in!
Illustrerend voor de aanpak van Scarlata en Kalish vind ik ‘Frühlingstraum’, dat zeer dynamisch, maar tegelijk tekstgetrouw geïnterpreteerd wordt. Zanger en pianist houden zich niet in, maar geven zich over aan de emoties in de poëzie. In ‘Frühlingstraum’ gaan die emoties alle kanten op. Het begint zo optimistisch (bonte bloemen, vrolijk vogelgekwetter), maar eindigt weer somber (liefdesleed). Typisch Schubert.
Puristen krijgen hun Schubert het liefst enigszins gereserveerd opgediend; houd je muzikaal op de achtergrond, laat de tekst maar voor zich spreken. Deze opname is er voor luisteraars die iets meer pathos wel kunnen waarderen. Ik schaar me onder hen. Toch mis ik iets wat bij meer ingehouden interpretaties vaak wél aanwezig is: een droefgeestige toon die door heel de cyclus voelbaar is, een soort overkoepelend ‘Lebensgefühl’ dat ieder lied kleurt. Het is die toon die Winterreise voor mij meer doet zijn dan een liederencyclus. Het is een diepgaande, beroerende ervaring. Zo diep graven Scarlata en Kalish echter niet.