Josh Lovell heeft de 52ste editie van het Internationaal Vocalisten Concours (IVC) gewonnen. De Canadese tenor ontving zowel de hoofdprijs als de Operaprijs, samen 15.000 euro. De Nederlandse mezzo Rosina Fabius oogstte de Oratoriumprijs. De andere Nederlandse finaliste, mezzo Nina van Essen, werd door het publiek op handen gedragen.

Eigenlijk was er zaterdagavond in het Theater aan de Parade maar één echte winnaar: Annett Andriesen. Meerdere prominenten, onder wie voormalig Nationale Opera-directeur Truze Lodder, overstelpten de vertrekkend directeur met lof voor al het werk dat ze de afgelopen twaalf jaar heeft verricht. Tweemaal sprong het publiek op om haar een staande ovatie te geven.

Annett Andriesen bestuurde meer dan een decennium lang een geolied concours, dat zich van andere competities is gaan onderscheiden door de warme en hartelijke sfeer. Het IVC draait in eerste instantie niet om een gevecht om de prijzen, het accent ligt op het vormen en verder helpen van jong talent. De talloze feedbacksessies en coachingsmogelijkheden náást de officiële concoursronden geven blijk van die visie.

In een kort dankwoord refereerde Andriesen aan het IVC als een “care company”. Treffend. De zorg voor al die jonge mensen – 62 in totaal dit jaar – heeft de prioriteit, niet het uitdelen van geldsommen, die uiteindelijk nooit de doorslag zullen geven in iemands carrière. De onvermoeibare inzet van Andriesen om die missie te realiseren, is zeker een ovatie waard.

‘Pour mon âme’

Aan het einde van de lange finaleavond in het volgepakte Theater aan de Parade was de vraag niettemin: wie gaat er winnen? De keuze van juryvoorzitter Dame Kiri Te Kanawa en haar negen gerenommeerde collega’s viel op tenor Josh Lovell (1991). In zekere zin een verrassing, want zangers die stormachtig applaus oogsten met hun optredens winnen doorgaans níet de hoofdprijzen. Maar Lovell liet kennelijk niet alleen het publiek, maar ook de jury uit zijn hand eten tijdens ‘Ich baue ganz auf deine Stärke’ uit Die Entführung aus dem Serail en ‘Ah! Mes amis… Pour mon âme’ uit La fille du régiment.

De Canadees showde mooi twee kanten van zijn zangerspersoonlijkheid. In Mozart was hij lyrisch, ietwat introvert, stijlvol. In Donizetti blaakte hij van zelfvertrouwen, zonder vrees de fameuze reeks plafondnoten aan het einde van ‘Pour mon âme’ krakend. Zijn stem is compact en solide, met een beteuterd-naïef toontje dat hem geknipt maakt voor Donizetti’s Tonio en andere belcantopartijen met komische inslag.

Wildcard

Voor talenten uit de eigen, Hollandse vijver was de 52ste editie van het IVC een concours met een lintje. Twee mezzo’s stonden in de finale en kregen prijzen. Rosina Fabius won de Oratoriumprijs (7.500 euro) voor haar uitvoering van ‘Erbarme Dich’ uit de Matthäus-Passion. Ze zong de bekende aria met prachtig legato, al kwam ze in haar uitstraling nogal bescheiden over.

Nina van Essen, die niet op aangeven van de jury, maar door een wildcard van het halvefinalepubliek in de finale terecht was gekomen, kreeg de Publieksprijs (1.500 euro) voor haar fragmenten uit La clemenza di Tito en L’heure espagnole. Vooral in het laatste werk imponeerde ze. Grote stem, puur timbre, levendig tekstbegrip: iemand om vaker te horen.

Van Essen dong ook mee naar de prijs voor de beste uitvoering van het plichtwerk ‘Oh che tranquillo mar’ van componiste Sylvia Maessen, maar die eer ging naar de Franse sopraan Marie Perbost. Wel kreeg de mezzo de nodig engagementen aangeboden, waaronder bij het Residentie Orkest en in China.

Er was nog meer Nederlands succes. Sopraan Helena Koonings, geen finaliste, werd door het Wagnergenootschap Nederland geëerd voor haar beloftevolle Wagnerzang. De Wagnerprijs Nederland (5.000 euro) kreeg ze niet – die ging naar de fantastische Britse mezzo Claire Bernett-Jones – maar het genootschap kon haar wel een stipendiaat aanbieden voor de Bayreuther Festspiele 2019.

Jongste finalist

De persjury viel voor de Franse mezzo Katia Ledoux. Niet verwonderlijk: met haar eigengereide repertoirekeuze (The Rake’s Progress en Die Fledermaus), meeslepende présence en communicatieve kwaliteiten maakte ze blijvende indruk. De breedte en diepte van haar instrument kwam bij Stravinsky en Strauss jr. niet helemaal uit de verf, maar dat ze een zelfbewuste zangeres is, die het publiek werkelijk wat te vertellen heeft, maakte ze meer dan duidelijk.

De jongste finalist, de 20-jarige bariton Stefan Astakhov uit Duitsland, mocht ook delen in de prijzenregen. Hij kreeg de Prijs voor Jong Talent van de Provincie Noord-Brabant (3.500 euro). Zijn interpretatie van ‘Es ist genug!’ uit Mendelssohns Elias belichtte een kernachtig timbre, een voor zo’n jong iemand zeer rijpe zangstijl én een uitstekend gevoel voor tekst. Dat laatste miste ik bij veel kandidaten. Weinig ariateksten waren werkelijk te verstaan. Terwijl opera toch echt meer is dan het uitstoten van wollige klinkers.

Onvoorstelbaar

Jury’s hebben soms lang nodig om tot beslissingen te komen, zeker als er veel prijzen te verdelen zijn. Het IVC koos voor een slimme oplossing: de jury verliet alvast de zaal, waarna het publiek kon genieten van een IVC-laureaat, sopraan Lenneke Ruiten.

Ruiten gaf onder begeleiding van de philharmonie zuidnederland en Hartmut Haenchen een spectaculaire, haast onnavolgbare uitvoering van de waanzinscène uit Lucia di Lammermoor. Haar ragfijne Italiaans, haar nuances in kleur en articulatie en haar onvoorstelbare coloraturen en hoge noten demonstreerden hoe hoog de ster van een IVC-winnaar kan rijzen. Haar optreden was een masterclass op zichzelf. Een voorbeeld dat iedere jonge zanger zou moeten nastreven.

De winnaar van het IVC, Josh Lovell, is zondag 16 september om 10.00 uur te horen op Radio 4 en is later die dag te gast in de studio van Podium Witteman, samen met juryvoorzitter Dame Kiri Te Kanawa. Zie voor meer informatie de website van het Internationaal Vocalisten Concours.