De Metropolitan Opera herneemt Robert Lepages complete Ring uit 2011. Het bioscooppubliek van het New Yorkse huis kreeg zaterdag alleen Die Walküre te zien. Een bijzonder sterke productie, met Eva-Maria Westbroek als uitblinkende Sieglinde.

In zijn libretto is Richard Wagner niet zuinig met regieaanwijzingen en gedetailleerde omschrijvingen voor het decor van zijn Ring. Die zijn nogal veeleisend. De meeste hedendaagse regisseurs van Der Ring des Nibelungen, waaronder Robert Lepage, vervangen het natuurgetrouwe, groots opgezette beeld dat Wagner omschrijft door een abstract, soms minimalistisch, maar vaak sterk ruimtelijk beeld. In een enkel geval gaat men zover dat de mythische figuren van de cyclus vervangen worden door moderne tegenpolen. Zover gaat Lepage niet. Zijn personages hebben nog de oeroude gewaden en metalen harnassen, zij het met een moderne touch.

De ruimte is vaak donker in Die Walküre, waarbij Lepage veelvuldig gebruikmaakt van dieprood en indigo. De personages worden zo uitgelicht dat ze los in de welhaast onbegrensde ruimte lijken te staan. Het metaal dat ze dragen, blinkt de toeschouwer tegemoet.

Vliegende planken

Centraal in Lepages hele Ring-productie staat een rij gigantische planken, die vrij kunnen draaien en mede door slimme projecties allerlei vormen kunnen aannemen, zoals een bos of een dak met daarbij de eik met het zwaard Nothung. Wordt Nothung uit de eik getrokken, dan keert het dak zich om: het binnen wordt buiten en andersom. Het symboliseert dat Sieglinde uit haar ongelukkige thuissituatie wordt verlost. De planken vormen later een puntige berg met sneeuw. De lawines op de berg representeren een zuivering in Wotans innerlijke wezen.

Als moderne aanpak van Die Walküre is deze multifunctionele plankconstructie een geweldige vondst. De planken bewijzen in iedere scène hun dienst en het is soms adembenemend om hun metamorfose te zien.

In de interviews tijdens de pauzes wordt beloofd dat de negen Walkuren bij hun opkomst aan het begin van de derde akte niet op vliegende paarden zullen rijden, maar op de planken. Het schept verwachtingen. Het zou er wild moeten uitzien, maar de planken bewegen zich bij de spectaculaire muziek (wie kent het niet?) toch een beetje log. Hopelijk geen associatie met hobbelpaarden hier.

Een goede regiekeuze is om de beide vertellingen (Siegmund vertelt zijn voorgeschiedenis, Wotan vat Das Rheingold nog even samen) te ondersteunen met genuanceerde projecties – respectievelijk schaduwen op de achterwand en abstracte lichtprojecties op een gouden schild. De beide monologen voelen daardoor minder lang aan dan ze feitelijk zijn en worden goed ondersteund in hun informatieve karakter.

Excellerende Westbroek

Op deze Walküre kan men verder niet kritisch zijn. Het Met-orkest getuigt onder leiding van Philippe Jordan van een enorme beheersing van het materiaal. Er wordt net zo goed subtiel en zacht gespeeld als groots en luid, en soms zelfs tegengesteld door meerdere secties.

Grootste troef in de cast is wat mij betreft Eva-Maria Westbroek, al ben ik als Nederlander natuurlijk bevooroordeeld. De sopraan maakt een uitstekende, authentieke indruk in haar vertolking. Haar spel is veelal ingetogen, waar de rol ook om vraagt, maar op de juiste momenten speelt ze groter. Ook zingt ze de rol met het juiste vibrato, prettig om naar te luisteren. De laatste tijd zag ik Westbroek vaak voorbijkomen (La forza del destino, Cavalleria rusticana, La fanciulla del West, Pique Dame – de laatste twee ook live in de cinema) en ze liet altijd een goede indruk achter, maar in de rol van Sieglinde blijkt ze werkelijk te excelleren.

Haar tegenspeler Stuart Skelton (Siegmund) is wat men mag verwachten van een bij de Met zingende heldentenor. De hoge noten gaan weliswaar wisselend goed en eigenlijk is hij een beetje te pompeus voor zijn rol, maar hij weet zijn rol goed te dragen. Günther Groissböck is als Hunding een prettige, schmierende slechterik.

Na de eerste pauze zien we de twee figuren waar het misschien nog wel meer om te doen is in Die Walküre: Wotan en zijn lievelingsdochter Brünnhilde. Wotan wordt energiek en flink uitgespeeld door Greer Grimsley. Het klopt helemaal met de rol. Zijn echte emotie bewaart hij tot de derde akte. Een sterke zet: met het opgeven van Brünnhilde wordt Wotan pas echt geraakt. Daarvoor raast hij maar door. Goed gespeeld en goed gezongen.

Christine Goerke (Brünnhilde), geliefd bij het Met-publiek, laat een wat verstrooid beeld achter. Ze is enigszins cartoonesk in haar vertolking; ze speelt de rol om zo te zeggen redelijk ‘Amerikaans’. Maar naarmate haar personage zich bezint, maakt ze een authentiekere indruk. Ook vocaal verloopt het zo. Bij opkomst horen we nog een redelijk spitse sopraan, associaties oproepend met ander repertoire. In het energieke ‘Hojotoho’ zijn de laatste lange noten helaas enigszins laag geïntoneerd. Later in de opera is dat euvel gladgestreken en horen we een meer rond geluid.

Veel indruk maakt Jamie Barton als Fricka, ook al is haar rol relatief klein. Ze verrast met een fantastisch borstregister. Tel daar een achttal prima bezette Walkuren bij op en je hebt een cast die deze lange opera uitstekend kan dragen. Een sterke productie.

De volgende productie die de Metropolitan Opera live in bioscopen vertoont is Dialogues des Carmélites op 11 mei.