De productie aus LICHT van De Nationale Opera, het Koninklijk Conservatorium en het Holland Festival is door de lezers van Place de l’Opera uitgeroepen tot Opera van het Jaar 2019. De productie kreeg een groot aantal van de honderden stemmen.

Er waren vijf producties genomineerd voor de titel Opera van het Jaar 2019, samengesteld op basis van de top 3-lijstjes van vijftien operakenners. Het grootse project aus LICHT, een driedelige selectie uit de immense operacyclus LICHT van componist Karlheinz Stockhausen, werd door maar liefst zes kenners op één gezet.

De lezers van Place de l’Opera konden van 19 tot en met 26 december stemmen om de rangorde van de vijf producties te bepalen. aus LICHT oogstte de meeste stemmen, net iets meer dan Pagliacci / Cavalleria rusticana van De Nationale Opera en Die Gezeichneten van de NTR ZaterdagMatinee.

Hieronder de volledige uitslag:

1. aus LICHT (De Nationale Opera / Holland Festival / Koninklijk Conservatorium)
2. Pagliacci / Cavalleria rusticana (De Nationale Opera)
3. Die Gezeichneten (NTR ZaterdagMatinee)
4. Tannhäuser (De Nationale Opera)
5. Fin de partie (De Nationale Opera)

Kathinka Pasveer van de Stockhausen Stiftung had de muzikale leiding over aus LICHT en is “heel blij” met de titel van Opera van het Jaar. “Het is mijn (en Stockhausens) droom dat LICHT ooit in zijn geheel zal worden uitgevoerd. Dat aus LICHT nu al zo’n impact heeft gehad, doet hopen voor de toekomst”, reageert ze. “Dank aan alle musici en het ongelooflijk sympathieke team die dit hebben mogelijk gemaakt!”

Vanuit het Koninklijk Conservatorium was Renee Jonker bij het project betrokken. Het conservatorium zette een speciale masteropleiding op om bij te dragen aan aus LICHT. “Niet eerder heb ik meegewerkt aan een operaproductie die zo massaal was en die zo diep indruk op het publiek maakte”, reageert hij. “Dat aus LICHT nog steeds nagloeit bij velen, onderstreept de zeggingskracht van deze muziek.”

De mise-en-espace van aus LICHT was in handen van Pierre Audi, de ‘geestelijk vader’ van het project. Hij werd voor zijn prestatie tevens genomineerd voor de Schaunard Award van Place de l’Opera. De Stockhausen-productie was voor hem “de optelsom van al mijn werk met nieuwe muziek en muziektheater van de afgelopen decennia”.

Militaire operatie

aus LICHT was zonder meer het grootste operaproject in Nederland van de afgelopen tijd, waar jaren van voorbereiding aan voorafgingen. Het publiek hoorde er in januari 2016 voor het eerst van, toen media berichtten dat Stockhausens cyclus LICHT wellicht in zijn geheel opgevoerd zou gaan worden. Dat bleek uiteindelijk niet haalbaar, maar in december dat jaar werd aus LICHT gepresenteerd: een marathon van ongeveer vijftien uur muziek (de helft van LICHT), verspreid over drie avonden. Op het Holland Festival 2019 zou de productie in première moeten gaan, in de Gashouder in Amsterdam.

Kathinka Pasveer vertelde in een interview rond de presentatie hoe relevant LICHT nog altijd is. “Relevanter dan ooit, vind ik. Stockhausen geeft ons een utopisch mensbeeld. (…) Ik denk dat LICHT mensen hoop en inspiratie kan geven naar een betere mensheid.”

Tijdens het Opera Forward Festival van 2017 werd een sneak peek gegeven van aus LICHT. Te horen waren ‘Kathinka’s Gesang’ uit Samstag en ‘Michaels Reise um die Erde’ uit Donnerstag. Het jaar daarop bracht het DNO-festival een tweede voorproef, met daarin een fragment uit Dienstag.

Weer een jaar later volgde de première van de trilogie, die volgens Place de l’Opera-recensent Franz Straatman uitliep op “een spectaculaire show van licht, geluid en beweging”. In zijn recensie stelde Straatman dat de Stockhausen-driedaagse schitterend werd uitgevoerd, vooral in klank. “Ongelooflijk hoe door zo’n vierhonderd medewerkenden op schijnbaar geoliede wijze een veelheid aan soorten muziektheater tot stand werd gebracht. ‘Een militaire operatie’, zo omschrijven twee projectleiders in het programmaboek deze unieke manifestatie aus LICHT.”

Opera van het Jaar 2019

De redactie van Place de l’Opera feliciteert het Nederlands Kamerkoor, Cappella Amsterdam, het Nationaal Kinderkoor, het Nationaal Vrouwen Jeugdkoor, het Nationaal Gemengd Jeugdkoor, het Nationaal Jongenskoor, de masterstudenten van het Koninklijk Conservatorium, muzikaal leider Kathinka Pasveer, regisseur Pierre Audi, alle solisten die meewerkten, decor- en lichtontwerper Urs Schönebaum, kostuumontwerper Wojciech Dziedzic, videokunstenaars Chris Kondek en Robi Voigt, curator Renee Jonker, de dirigenten Adrian Heger, Wilma ten Wolde, Irene Verburg en Daniel Reuss, artistiek producent/coördinator Sigi Giesler, dramaturg Klaus Bertisch, muzikaal en dramaturgisch adviseur Suzanne Stephens-Janning, educatief adviseur Christiano Melli en alle andere betrokkenen achter de schermen met het succes van deze productie!