De Otello-productie van de Salzburgerfestspiele 2008 valt in twee woorden samen te vatten: vermoorde onschuld. In de meest letterlijke en aangrijpendste zin. De onschuld is Desdemona, de moordenaar Otello, de resulterende productie erg, erg goed.

Voor het eerst sinds 1970 zette de beroemde Salzburger Festspiele in de zomer van 2008 Verdi’s laatste opera Otello op het programma. De befaamde maestro Riccardo Muti klom op de bok, voor de rollen werden vooral rijzende sterren gecast. C Major heeft de productie nu uitgebracht op dvd en Blu-Ray.

Ik kan niet anders zeggen dan dat de productie (regie: Stephen Langridge) op grandioze en aangrijpende wijze de aftakeling van de relatie tussen de jaloerse, agressieve Otello en zijn onschuldige, kwetsbare vrouw Desdemona neerzet.

Je wordt meegezogen in de groeiende wanhoop van Otello, waardoor je zijn woorden en daden kunt begrijpen. Maar juist dat maakt de moord op zijn onschuldige vrouw in de slotakte zo pijnlijk. Vermoorde onschuld, met wat een wroeging laat dat je achter.

De productie had nooit zo goed kunnen uitwerken als de rol van Desdemona niet zo fantastisch vertolkt werd door de Russische sopraan Marina Poplavskaya. Ze is de onschuld zelve met haar innemende zang en haar geweldige spel.

Poplavskaya zingt grote delen van de opera met ingetogen stem. Slechts enkele malen pakt ze uit, op zeer goed gekozen momenten. Ik vind het een geweldige manier om de hulpeloosheid en kwestbaarheid van Desdemona weer te geven. En een fraaie manier, want het is volop genieten van haar fluisterende hoge noten en broze melodieën. Haar ‘Ave Maria’ deed bijvoorbeeld echt pijn in mijn hart.

Het acteerwerk van Poplavskaya verdriedubbelt het effect van haar zang. Wat ze alleen al in haar gezichtsuitdrukkingen laat zien aan emoties is onvoorstelbaar. En al haar gebaartjes en bewegingen kloppen perfect bij haar karakter. Deze dvd bevestigt alleen maar wat Poplavskaya vorig jaar in Amsterdam heeft laten zien: ze is een hele bijzondere sopraan.

Muti’s leiding is een heerlijkheid voor de Verdi-liefhebber

Ik ben ook onder de indruk van de muzikale leiding die Riccardo Muti aan de Wiener Philharmoniker geeft. Ik weet niet precies hoe het komt, maar als hij het stokje zwaait, lijkt de muziek anders te klinken. Helderder, scherper, verfijnder.

De articulatie, de dynamiek, de tempi, het heeft allemaal een zeer grote precisie en voegt veel toe aan het drama op het toneel. Er zijn agressieve uitbarstingen, hemelstedere strijkers en dreigende bassen: naar mijn idee een heerlijkheid voor de Verdi-liefhebber.

De titelrol van Otello wordt gezongen door Aleksandrs Antonenko. Hij zet een driftig personage neer. Zijn stem komt zelden tot rust, elke keer vliegt hij weer op van emoties. In het begin vond ik dat een beetje te, maar gaandeweg het verhaal wist hij me toch mee te slepen in zijn worsteling. Met een ontroerende slotscène als gevolg.

Carlos Álvarez is dreigend en gemeen als Jago, terwijl Stephen Costello prachtig bij zijn rol past met zijn jonge tenor, die duidelijk iets van naïviteit laat doorklinken. Ook de overige, kleinere rollen zijn prima bezet.

Jammer vind ik dat de dvd erg veel close-ups bevat (te veel als je het mij vraagt) en dat de ondertiteling summier is. Maar tegen zoveel dramatische kracht weegt dat natuurlijk niet op. Deze Ottelo is zeer diep tot me doorgedrongen.

Zie voor details van deze uitgave de website van C&S Entertainment. Zie ook de ‘etalage’ van uitgaven van Arthaus Musik, TDK en C Major op de homepage van Place de l’Opera.