Discografie: Caterina Cornaro
De ZaterdagMatinee voert op zaterdag 20 maart Caterina Cornaro van Gaetano Donizetti uit. De bekende sopraan Nelly Miricioù zingt de hoofdrol. Hans van Verseveld blikt vooruit op dit obscure werk aan de hand van opnames van heldinnen uit het verleden.
Donizetti’s opera Caterina Cornaro stamt uit het jaar 1844. Het is z’n laatse opera die in première ging in Napels. Evenals Lucrezia Borgia, Maria Stuarda, Roberto Devereux en Anna Bolena is Caterina Cornaro in de jaren ‘60 en ‘70 van de vorige eeuw herontdekt. Maar in tegenstelling tot de eerste vier werken is het relatief weinig uitgevoerd en behoort het inmiddels tot de obscure stukken van de componist.
Toegegeven, het is niet één van de beste composities van Donizetti. En het feit dat er geen officiële plaatopname van het werk bestaat, bevordert de houdbaarheid van het werk ook niet echt.
We moeten het doen met zeven zeer moeilijk te vinden piraatopnames, waarvan de meeste niet al te best klinken. Maar voor de echte Donizetti-liefhebbers moet dat geen bezwaar zijn, vooral omdat een paar zeer grote sopranen zich met liefde op de titelrol gestort hebben.
Leyla Gencer, 1972
Leyla Gencer was in de vorige eeuw de onbetwiste Donizetti-koningin en zij zong Lucrezia, Maria, Elisabetta en Anna met regelmaat in de grote theaters van Italië. Zij was het ook die de eerste uitvoering van Caterina Cornaro in de vorige eeuw zong, op 28 mei 1972 in het Teatro San Carlo di Napoli.
Naast haar stonden de grootste zangers van haar tijd. Als Gerardo Giacomo Aragall en als Lusignano Renato Bruson.
De opname is zeer redelijk en de vertolking van vooral La Gencer is absoluut groots te noemen. Bij het stretta van de concertato van de eerste akte, ‘Va fellon di questa terra’, spatten de vonken er werkelijk af.
Myto 2 MCD 921.53 / Memories HR 4.448.449
Montserrat Caballé, 1972
Kort na deze herontdekking bedacht Montserrat Caballé dat zij ook wel zin had in de Cypriotische koningin en zo werd het werk op 10 juli 1972 in de Royal Festival Hall in Londen in concertante vorm opgevoerd, met behalve Caballé ook nog de jonge José Carreras. Beide grootheden maken best veel van hun rollen, maar de geluidskwaliteit is niet heel fraai.
Foyer 2CF 2048 / Opera d’Oro OPD 5007 (nog wel te krijgen)
Leyla Gencer, 1973
Op 15 april 1973 zong Leyla Gencer wederom de titelrol. Nu in concertante vorm in Carnegie Hall in New York. Naast haar stonden in die zeer gedenkwaardige Amerikaanse première Giuseppe Campora, Giuseppe Taddei, Samuel Ramey en James Morris. Voorwaar toch niet de slechtse zangers die toen beschikbaar waren. Ook hier betreft het een zaalopname en de cd’s klinken enigszins wollig. Overigens breken de Amerikanen wel de zaal af.
On Stage 4701
Montserrat Caballé, 1973
Op 25 november 1973 deed Montserrat Caballé weer een greep naar de macht en zong voor de Franse Radio, de ORTF, in de Salle Pleyel te Parijs nogmaals Caterina, samen met wederom Giacomo Aragall, die dus van de Turkse diva overwipte naar de Spaanse diva.
Het voordeel van deze uitvoering is dat hij door de radio werd opgenomen. Daarom is dit eigenlijk de enige opname die geluidstechnisch de toets der kritiek kan doorstaan. Persoonlijk vind ik de uitvoering echter wel een beetje braaf en geef ik de voorkeur aan Gencer en Bruson uit Napels.
Margherita Rinaldi, 1974
In 1974 zongen Margherita Rinaldi en Ottavio Garaventa voor Bongiovanni (BG 2410/11-2) nogmaals deze opera, maar die opname ken ik niet.
Denia Mazzola, 1995
Vervolgens moeten we tot 21 september 1995 wachten om Caterina Cornaro weer terug te zien, dit keer op de bühne van het Teatro Donizetti in Bergamo. Onder Gianandrea Gavazzeni, de Donizetti-dirigent bij uitstek, komt een beetje provinciale uitvoering tot stand met Denia Mazzola, Pietro Ballo en Stefano Antonucci. Ik ben er niet blij mee!
Agora Musica AG 046.2
We kunnen samenvattend concluderen dat er weliswaar een klein aantal opnamen bestaat van Caterina Cornaro, die na enig zoeken op internet nog wel te vinden zijn, maar dat er voor onze moderne oren wel het een en ander aan mankeert.
Maar… er komt redding. Gelukkig heeft de onvolprezen Zaterdagmatinee in het Amsterdamse Concertgebouw besloten om dit werk aanstaande zaterdag opnieuw een kans te geven en wel met ‘onze’ Nelly Miricioiù in de titelrol en verder tenor Dario Schmunck en bariton Nicola Alaimo.
De inhoud van het werk ga ik hier niet uit de doeken doen. Zaterdagmiddag is er een programmaboekje te koop, waar alles in staat. En als u daar niet bij kunt zijn, dan beveel ik van harte Radio 4 aan, die live uit het Concertgebouw een uitzending verzorgt.
Mocht u er maar geen genoeg van kunnen krijgen, dan is de herhaling op de dinsdagavond daarna een tweede mogelijkheid. Wél de knoppen van uw opnameapparaat indrukken, want een hernieuwde kans zie ik niet snel gebeuren!
De auteur
6Reacties
Dank voor dit leuke en interessante overzicht, Hans! Uit jouw overzicht zijn mijn twee persoonlijke favorieten de opname met Gencer uit 1972 (Napels) en die met Caballé uit 1973 (Parijs). Gencer haalt dramatisch het optimale uit de rol en ook Aragall is (overigens op beide opnamen) op en top genieten, maar de opname uit Parijs met Caballé is voor mij eigenlijk nog wel ietsje ‘favorieter’ dan de andere, doordat ik tóch de tempi en het dirigeerwerk van Masini beter vind en zangers en orkest tot een mooier en vloeiender samenspel komen dan bij Cillario in Napels. Die laatste heeft af en toe wat trage tempi en het geheel komt iets rommeliger over. Volgens mij hangt het laatste ook samen met het feit dat in Parijs een concertuitvoering werd gegeven en in Napels een geensceneerde versie van het werk, maar toch.
Hoe dan ook, er zitten pareltjes van aria’s, duetten en ensembles tussen, dus het wordt zaterdag vast en zeker genieten!
Als het om discografieën gaat, kan ik iedereen aanraden om onder Google het woord « OPERADIS » in te toetsen. Men komt dan terecht in het bestand opera-discography.uk en dat is werkelijk een magnifiek overzicht van ALLE opera’s (chronologisch) per componist, compleet met rolbezetting, labels van grammofoonplaten en CD’s, recensies en wetenschappelijk gecontroleerde plaats en datum van opname (met varianten inclusief vergissingen per label).
De platen- en CD-labels mogen dan niet helemaal dekkend zijn (ik bezit er een aantal die niet genoemd worden), maar dat neemt volstrekt niet weg dat dit project een uitzonderlijke prestatie betreft, zelfs nog beter dan de Italiaanse discografie van Carlo Marinelli, óók te vinden op internet.
Molto piacere!
Mijn opname-apparatuur staat al geprogrammeerd voor de ZaterdagMatinee. Ik zal ook aanwezig zijn in het Concertgebouw, zaterdag a.s. Overigens hartelijk dank voor de discografie.
Als (o.a.) Rinaldi-verzamelaar kan ik de Bongiovanni – CD die hier wordt genoemd zeker aanbevelen, zowel wat de prestatie van Rinaldi betreft als wat betreft de geluidskwaliteit. Het merk is nooit goedkoop, maar U weet: voor schoonheid gaat geen prijs te hoog.
Overigens mag het bijna schandalig heten dat de platenmaatschappijen deze prachtige lyrische sopraan nog altijd niet de eer gegeven hebben die zij verdient. Haar zingen is van een natuurlijke schoonheid, waarvoor ik zelfs Tebaldi cadeau geef. En dan die variëteit aan rollen: Donizetti’s Lucia di Lammermoor (1958) Mancinelli’s Ero e Leandro (begin jaren ’60) Rossini’s La Scala di Seta (1963) Meyerbeer’s L’Africaine (1963) Rossini’s L’Equivoco stravagante (1965) Bellini’s Capuleti ed i Montecchi (1966) Paisiello’s Gli Astrologi immaginari (1966) Verdi’s Rigoletto (met Pavarotti, 1966) Mozart’s Idomeneo (1968) Meyerbeer’s Le Prophète (1970) Donizetti’s Caterina Cornaro (begin jaren ’70?) Puccini’s Il Ciarlatano (1973) Donizetti’s Linda di Chamounix (1973) Rossini’s L’Occasione fa il ladro (1973) Donizetti’s Miserere (jaren ’70) Cherubini’s Les Abencérages (franse versie, 1975) Rossini’s Tancredi (1977) Bellini’s Norma (met een wat versleten Scotto, 1978) en tenslotte Piccinni’s La Cecchina (1981).
Aldus mijn monumentje voor deze liefelijke zangeres, die nog altijd les geeft in haar dorp iets ten zuiden van Florence.
ja met Chris Horsmeier.
Heb de cd alheel lang in huis met Gencer,ze is een van mijn lievelings sopranen,probeer zo veel mogelijk van haar in mijn bezit te krijgen,heb ook haar boek geweldig.
Ja fijn dat het zaterdag uitgevoerd wordt en hopenlijk ook op cd wordt uitgebracht.
Het is voorlopig de laatste keer dat we kunnen genieten van een
Belcanto werk,volgend seizoen helemaal niets,ook bij de Ned.Opera is het huilen met het programma.De Matinee heeft meestal toch wel 1 of 2 belcanto werke ieder seizoen,nu niets heel jammer.
Wij als publiek mogen weer wachten en moeten naar het buitenland voor iets moois,is toch te gekvoor woorden.
OPERA wordt weer een doodkindje,poosje goed gegaan ,maar nu afgelopen helaas.Wachten op betere tijden.
Recent verwees ik operaliefhebbers naar de websites opera-discography.uk, carlomarinelli.it en houseofopera (Google), waar men op titel heel veel opera’s kan aantreffen.
Wie echter óók nog eens op naam van een bepaalde zanger(es) of dirigent wil zoeken, raad ik aan om te zoeken onder de Spaanse databank http://www.operaclass.com. De volgorde en de jaren van uitvoering mogen dan niet altijd kloppen met wat de mensen van opera-discography.uk hebben uitgezocht, maar men krijgt in ieder geval meteen een mooi overzicht, met desgewenst meer details door in het betreffende vakje te klikken.
Veel plezier voor alle verzamelaars in spé!