Het Rotterdams Philharmonisch Orkest voerde gisteravond (4/6) twee Franse werken op: een ‘scène lyrique’ van Debussy en een ‘tragédy lyrique’ van Poulenc. Over ‘lyrique’ dus niets te klagen, zeker niet met de sublieme Yannick Nézet-Séguin op de bok. Wat ik echter miste, was pijn en leed.

Het Rotterdams Philharmonisch Orkest stelde een buitengewoon interessant programma samen ter gelegenheid van Operadagen Rotterdam: voor de pauze L’enfant prodigue van Claude Debussy, na de pauze La voix humaine van Francis Poulenc. Het één een werk van een componist aan het begin van zijn carrière (Debussy), het ander een werk van een componist op leeftijd, met een schat aan ervaring (Poulenc).

De ‘scène lyrique’ van Debussy was prachtig. Het vertelde de Bijbelse gelijkenis van de verloren zoon, in een iets aangepaste versie. Het korte werk stond bol van de klankschoonheid, zowel uit de monden van de drie solisten als uit de verschillende orkestsecties.

Nathalie Paulin (moeder Lia), Brett Polegato (vader Siméon) en Gilles Ragon (zoon Azaël) gaven alle drie met heerlijk rijke stemmen vorm aan hun rollen. Maestro Nézet-Séguin voegde daar een meeslepende uitvoering van Debussy’s partituur aan toe.

De jonge Canadees blijft me toch iedere keer weer verwonderen. Dit was de vierde keer dat ik hem zag en weer had ik het gevoel dat onder zijn hoede de componisten volledig tot bloei konden komen. Alleen al door zijn stijl van dirigeren: met heel zijn lichaam draagt hij de partituur tot in de kleinste finesses en nuances uit.

Ook La voix humaine kwam onder de maestro schitterend uit de verf. Het was spannend en expressief en klopte haarfijn met het libretto.

Toch deed de o zo dramatische monoloog van Poulenc me niet veel. Ik denk dat men de plank missloeg door Cora Burggraaf voor de solorol te vragen.

Niet dat Burggraaf er een potje van maakte. Integendeel! Ze acteerde geweldig, geholpen door de eenvoudige maar doeltreffende regie van Gerrit Timmers en Mirjam Koen en de live-videobeelden die Huub Laurens van haar maakte, zodat iedereen haar op een groot scherm kon volgen. En ook haar zang was onmogelijk slecht te noemen: zo lyrisch en zo vreselijk mooi van klank.

Wat het dan was? Het was té mooi. En juist daardoor ontbrak het hartverscheurende leed van de vrouw uit Cocteau’s verhaal. Naar mijn idee vraagt La voix humaine niet om fraaie klanken en melodieën, maar om rauwe emotie, groeiende wanhoop en ondraaglijk verdriet. En dat klinkt niet mooi, dat doet soms pijn aan de oren.

Burggraaf beschikt echter niet over zo’n dramatische stem. Bij haar pogingen om kracht te zetten, verbleekte juist haar klank en tijdens de diverse climaxen kon ze geen vuist maken tegen het orkest. De lelijke waarheid werd zo verdoezeld door fraaie lyriek. En dat is mijns inziens niet de mooiste manier om Poulencs werk uit te voeren.

Nu moet ik zeggen dat ik waarschijnlijk veel positiever was geweest als ik het stuk nooit eerder had gehoord. Maar nu ik weet hoe erg het door merg en been kan gaan, zeg ik: deze opvoering ging lang niet zo diep.

Niettemin werden m’n oren, los van het dramatische aspect, flink verwend met dit prachtige Franse programma. Laten mijn scepsis u daarom niet weerhouden om de tweede voorstelling op zaterdagavond 5 juni te bezoeken in de Doelen in Rotterdam. Sterker nog: doe dat vooral, want de schamele opkomst op vrijdagavond was jammerlijk voor een cast, orkest en dirigent van zulke klasse.