Stéphane Degout heeft een meesterlijk debuut gemaakt bij De Nederlandse Opera, als titelheld in Conti’s barokopera Don Chisciotte in Sierra Morena. De Franse bariton verbaasde me op alle fronten, in een productie waarin regisseur Stephen Lawless zijn fantasie de vrije loop liet.

Don Quichotte – het wereldberoemde personage van Miguel de Cervantes – is op vele manieren in de wereld der kunsten gebruikt. De barokopera Don Chisciotte in Sierra Morena van Francesco Bartolomeo Conti is daar niet bepaald één van de bekendste voorbeelden van. Maar het stuk is zeker de moeite van het bezoeken waard.

In de ‘tragicommedia’ van de Italiaanse componist is één van de avonturen van Don Chisciotte verweven met twee liefdesverhalen, van Dorotea en Fernando en van Cardenio en Lucinda. Terwijl de vrienden van Don Chisciotte de dwaze ridder veilig thuis proberen te brengen, proberen de twee koppels hun liefdesleed te helen.

De onbekende opera werd in 2005, toen de vierhonderdste verjaardag van Cervantes’ meesterwerk werd gevierd, opgevoerd tijdens de Innsbrucker Festwochen der Alten Musik. Deze productie is nu bij De Nederlandse Opera (DNO) te zien, in het kader van het Holland Festival.

De productie betekent voor Stéphane Degout zijn debuut bij DNO. Een subliem debuut, want de Fransman is een perfecte cast als Don Chisciotte. Hoewel hij nog helemaal niet oud is (35) is zijn stem uiterst geloofwaardig bij het oude uiterlijk dat hij dankzij het volmaakte werk van de afdeling kap en grime heeft gekregen. Geen moment twijfel je eraan dat daar de legendarische, oude ridder staat.

En hoe hij zingt… Zijn bereik is groot, zijn zang in alle registers even rijk, zijn adem perfect gecontroleerd en zijn frasering helemaal ‘des karakters’. Naast een hoop gekkigheid weet hij me daardoor in diverse scènes te ontroeren.

Net als Degout maakt de Akademie für Alte Musik Berlin onder leiding van barokexpert René Jacobs ook voor het eerst haar opwachting bij DNO. En ook hun prestatie vind ik van de hoogste orde. Hun spel is een lust voor het oor. De dynamiek, het tempo, de articulatie: alles klopt en alles boeit

Desondanks blijft ruim vier uur een lange zit. Maar regisseur Stephen Lawless doet er alles aan om verveling tegen te gaan. Hij laat zijn fantasie de vrije loop en creëert een wereld die net zo bizar en absurd is als de leefwereld van Don Chisciotte. Het ene na het andere sprookjesfiguur, stripfiguur en literair figuur komt over het toneel wandelen. Sherlock Holmes, Kuifje, de Drie Musketiers, Pinokkio…

De spelers worden omringd door reusachtige boeken uit de wereldliteratuur, fantastisch vervaardigd door decorontwerper Benoit Dugardyn. Alles bij elkaar een zeer boeiend schouwspel, met veel humor en een vleugje tragiek.

De overige rollen zijn net als de hoofdrol sterk gecast, hoewel soms vocaal minder interessant. Knap vind ik Inga Kalna als Dorotea, die haar rol muzikaal duidelijk uitwerkt, en Johannette Zomer als Ordogno, die met name aan het einde van de opera wat hoogtepuntjes laat horen.

Judith van Wanroij acteert overtuigend als Maritorne, maar in de pittige passages komt ze naar mijn idee kracht te kort. Soms valt ze zelfs weg. Datzelfde probleem hebben de countertenoren Christophe Dumaux (Fernando) en Bejun Mehta (Cardenio). Ze hebben bijzondere stemmen, die goed passen bij hun personages, maar hun zang heeft niet altijd body.

Gillian Keith zet verder een luchtige, kokette Lucinda neer, terwijl Marcos Fink zowel qua look als qua zang uitstekend in de rol van Don Chisciottes knecht Sancio Pansa past.

In de slotscène wordt de moraal van het verhaal (Don Chisciotte is lang niet de enige gek in de wereld) sterk uitgebeeld in de regie van Lawless. Na vier uur vol dwaze praktijken wordt het opeens kalm en leeg op het toneel. Hét moment waarop de commedia het voorvoegsel ‘tragi’ krijgt. Een prachtig einde van een prachtige productie.

Don Chisciotte in Sierra Morena is tot en met 27 juni nog vier keer te zien in de Stadsschouwburg Amsterdam. Zie voor meer informatie de website van De Nederlandse Opera.