Frédéric Chopin is niet een componist die je direct te binnen schiet als je het over opera hebt. Maar nader onder de loep genomen blijkt de Pool er meer mee te hebben dan je zou denken. Jan Schmidt-Garre heeft de link fascinerend uitgediept in de documentaire Chopin at the Opera.

De documentaire van Jan Schmidt-Garre, maker van vele films over opera en klassieke muziek, komt op een perfect tijdstip. Dit jaar wordt namelijk de tweehonderdste verjaardag van Frédéric Chopin gevierd.

In zo’n jaar waarin het leven en werk van de componist tot in detail ontleed wordt, is de insteek van Schmidt-Garre bijzonder origineel: waar Chopin door de meeste mensen herdacht zal worden als pianovirtuoos, wordt in de documentaire ingezoomd op zijn grote bewondering voor opera en de zangkunst en de invloed die dat had op zijn composities. Want ook al schreef de Pool nooit een opera, hij had de kunstvorm heel hoog zitten.

De manier waarop Schmidt-Garre dat thema invulling geeft, is eveneens origineel. In de film komen een paar zangeressen, een pianist, een actrice en een clubje Chopin- en belcanto-experts samen in het kasteel van schrijfster George Sand, jarenlang de geliefde van Chopin, in Nohant, Frankrijk. Zij duiken in Chopins muziek en leven om meer te weten komen over de invloed van de opera op zijn muziek.

Het levert sfeervolle, fraaie beelden op. Je ziet hoe een groep kunstenaars met een hart voor Chopin zich samen buigt over de bijzondere componist. Ze studeren, experimenteren, discussiëren: erg boeiend.

Er komen diverse interessante onderwerpen aan bod, zoals Chopins vriendschap met en bewondering voor Bellini (hij ‘citeerde’ Bellini’s Norma in één van zijn etudes) en zijn relatie met Pauline Viardot (zij bewerkte zijn mazurka’s voor stem en piano). Ook wordt er uitgebreid ingegaan op de manier waarop Chopin het belcanto uit de operawereld in zijn pianomuziek gebruikte en de dimensie die hij daaraan toevoegde door melodie en versieringen volledig te integreren, zodat de piano haast ‘een menselijk orgaan’ werd.

De gesprekken en interviews worden afgewisseld met veel muziekfragmenten, waaronder Chopin-bewerkingen van Pauline Viardot en enkele nieuwe arrangementen. Erg treffend vind ik een arrangement van één van Chopins etudes voor zang, piano en cello. De ontroerende ‘Belliniaanse’ melodielijnen die je hoort, geven overtuigend bewijs van wat één van de experts later stelt: ‘Chopin was een belcanto-expert’.

Als bonus bij de documentaire, die een uurtje duurt, zit een ‘recital’ met werken van Chopin, enkele arrangementen van Viardot en een paar nieuwe arrangementen. Het is een informeel concert, een soort van presentatie van waar de artiesten tijdens de ‘studieweek’ mee bezig zijn geweest. De zang is niet altijd vlekkeloos, maar de muziek is fascinerend. Net als de hele documentaire.

Zie voor meer informatie de website van C&S Entertainment.