Eén van de hoogtepunten van het Londense operaseizoen 2014/2015 was een nieuwe productie van Szymanowski’s opera Król Roger. De voortreffelijke productie uit mei 2015 is nu al bij Opus Arte uitgebracht. Een aanrader!

Nog maar vijftien jaar geleden schreef een vooraanstaande Nederlandse muziekrecensent: “Karol Szymanowski, een componist van wie weinig stukken repertoire hebben gehouden, heeft in de jaren twintig nog meegemaakt dat Król Roger werd opgevoerd. Later verdween zijn halfdestillaat uit Nietzsches Geburt der Tragödie, Euripides’ Bacchanten en Shakespeares Lear uit het vizier. Je kunt de grote eclecticus Szymanowski uiteindelijk maar weinig kwalijk nemen, behalve dat hij zo nodig een opera wou.”

Deze recensent was de enige niet. Doordat Szymanowski’s werken een verscheidenheid aan invloeden verraadden, werd hij lang voor eclecticus uitgemaakt – en dat was een scheldnaam in die tijd.

Tijden veranderen. Szymanowski wordt inmiddels gerekend tot de grootste componisten van het begin van de twintigste eeuw en zijn werken zijn niet langer zeldzaam op de concertpodia en in de opnamestudio’s.

Zijn Król Roger, een poëtische opera vol symboliek en geparfumeerd met myrthe, heeft terecht een ware cultstatus bereikt. Neem alleen al het openingskoor! Het zacht opdoemende, door het immense koor gezongen ‘Hagios, Kyrios, Theos Sabaoth’, met de invallende hoge stemmen van het jongenskoor, steekt het requiem van Verdi naar de kroon.

De voorstelling uit Covent Garden, geregisseerd door Kasper Holten en gedirigeerd door Antonio Pappano, was een ware triomf voor alle betrokkenen. Holten verbeeldde de opera als een soort reis van de hoofdpersoon in het binnenste van zijn psyche. Figuurlijk, maar ook letterlijk. Alles speelt zich af in het hoofd van Roger. Een enorm hoofd domineert dan ook de bühne, die tegelijkertijd als zijn paleis kan fungeren. Het maakte mij sprakeloos.

Dat de opera enigmatisch is, is nogal wiedes. Het libretto van de hand van Jarosław Iwaszkiewicz is nogal hoogdravend en de tekst is zelfs voor Polen moeilijk verstaanbaar en uitspreekbaar. Grote hulde voor de Poolse coach (Marek Ruszczyński), die alle zangers liet klinken als waren ze ‘native speakers’. Of misschien zelfs wel beter!

Saimir Pirgu (Pasterz) was voor mij de grootste verrassing van de avond. Zijn stem klonk gecultiveerd en verleidelijk en zijn hele optreden was oor- en oogstrelend.

Georgia Jarman was een zeer goede Roxana. Haar cantilena in de eerste akte drong diep tot mij door. Hieronder een fragment:

Mariusz Kwiecień is dé Roger van onze tijd. Het is een rol die hij zich eigen heeft gemaakt en die niemand hem kan afnemen. Het valt mij trouwens op hoe anders hij de rol in verschillende producties vertolkt!

Kim Bagley was een voortreffelijke Edrisi en Agnes Zwierko is een luxe bezetting voor Dyakonissa. Een aanrader, deze opname!

Hieronder een introductie tot de opera: