Opera Zuid gaf Offenbachs onbekende opera Fantasio uit 1872 zondagmiddag een fraaie première in het Parktheater Eindhoven. Fantasio is een opéra comique, dus met veel gesproken dialogen, maar het was vooral de muziek die de première deed slagen.

Fantasio gaat over het aloude gegeven van een jonge prinses die moet worden uitgehuwelijkt aan een onbekende prins om de vrede tussen twee rivaliserende naties te bewaren. Het arme kind voelt daar natuurlijk weinig voor en laat zich gemakkelijk beïnvloeden door een ieder die haar aan het twijfelen brengt.

In dit geval gaat het om prinses Elsbeth, een wat ziekelijk, overgevoelig type, die in een bijna slaapwandelsituatie de student Fantasio treft. Ze zien elkaar niet, maar hij hoort haar zingen over die aanstaande verbintenis met een vreemde en levert commentaar dat haar in verwarring brengt. Uiteindelijk blijkt Fantasio zelf ook behoorlijk in de war te zijn geraakt door deze ontmoeting. Hij verzint een list om in het paleis door te dringen en haar opnieuw te zien. Want dat gedwongen huwelijk mag natuurlijk niet doorgaan.

Na een aantal gebruikelijke en minder gebruikelijke verwikkelingen wordt de vrede tussen beide naties gered zonder dat daar een huwelijk aan te pas hoeft te komen. Elsbeth geeft de sleutel van de paleistuin aan Fantasio, dan kan hij onopvallend nog eens langskomen.

Duidelijk is dat Offenbach hier worstelt met het trauma van de Frans-Duitse oorlog. Fantasio’s pleidooi voor liefde in plaats van oorlog spreekt in dit opzicht boekdelen. Oorlog is een illusie, liefde is echt. Het koninkrijk Beieren, waar Elsbeths vader de scepter zwaait, staat voor Pruisen, het Italiaanse prinsdom Mantua voor Frankrijk. De Franse gevoelens moesten natuurlijk ontzien worden, want voor Offenbach, een Duitser in Parijs, was het leven in de Franse hoofdstad op dat moment al moeilijk genoeg.

Waar met name in de dialogen het Duitse hof wordt afgeschilderd als stijfjes, gaan Offenbach en zijn librettist Paul de Musset behoorlijk los in het ridiculiseren van de ‘Fransen’. Franse theaterhumor is eigenlijk altijd op het niveau van de gemiddelde kindervoorstelling, met eindeloos gemekker, overdreven stemmetjes en gebaren en het uitmelken van het publiek om daar tenminste een geforceerde lach aan te ontlokken. De regie van Benjamin Prins deed daar nog een schepje bovenop en dat leidde tot wat ongemakkelijke momenten. Mijns inziens had er in de dialogen behoorlijk geknipt kunnen worden, zonder dat dit het verloop van het verhaal voor de toeschouwers minder begrijpelijk had gemaakt.

Roger Smeets had als de Prins van Mantua de taak om het leeuwendeel van de karikaturale Franse humor ten beste te geven. Hij deed dat met verve, moet ik toegeven. Gelukkig had hij ook veel te zingen; dat ging hem nog beter af.

Zijn adjudant Marinoni werd adequaat vertolkt door Thomas Morris, die de twijfelachtige eer had om duidelijk te maken dat onderbroekenlol ook letterlijk kan worden genomen. Ivan Thirion was als Spark – eigenlijk een student, maar hier een Berlijnse punker – een herkenbaar eenpersoonsburengerucht op alcoholbasis.

Waar de voorstelling het vooral van moest hebben, was niet de (zeer gevarieerde) enscenering, maar de zang van de twee hoofdrolspelers, Elsbeth en Fantasio. Anna Emelyanova excelleerde als het fragiele jonge prinsesje. Natuurlijk is ze voor de rol een prima typecast, maar ze brengt ook een grote stem mee. Deze rol is haar op het lijf geschreven. Een logische stap in het Franse repertoire na haar aandoenlijke Sophie in Werther.

Elsbeths muziek wijst nadrukkelijk vooruit naar die van Olympia in Les contes d’Hoffmann, terwijl haar personage meer weg heeft van Antonia. Emelyanova’s coloraturen waren loepzuiver en werden met ogenschijnlijk gemak gezongen. We zagen hier een hybride van twee van Offenbachs beroemdste personages, op overtuigende wijze vertolkt.

Mezzosopraan Romie Estèves toonde zich een paar jaar geleden al een voortreffelijke zangeres toen ze bij Opera Zuid de rol van Rosina zong in Il barbiere di Siviglia. Die indruk wist ze met haar Fantasio volledig te bevestigen. Wat haar vertolking vooral tot een opvallend gebeuren maakte, was haar bijna onbegrensde mogelijkheid om zich over alle uithoeken van het toneel te bewegen, met een gemak dat alle andere spelers tot houten figuren leek te maken. Estèves kan nog net niet stuiteren.

Haar bewegen en acteren maakten Fantasio tot een kwikzilveren personage, dat volledig geloofwaardig kon transformeren van een losbol in een hofnar en terug naar een verliefd studentje. Deze twee zangeressen dragen de voorstelling, natuurlijk mede dankzij de muziek die Offenbach hun heeft gegeven.

De muzikale leiding was in handen van Enrico Delamboye. Onder hem leverde de philharmonie zuidnederland goed spel, naast het Theaterkoor Opera Zuid en de Kooracademie Maastricht.

Voor iedereen die van Offenbachs muziek houdt en geen al te grote problemen heeft met de ‘Franse humor’ is deze Fantasio alleszins aan te bevelen. Mooi om te zien dat Opera Zuid het heeft aangedurfd om na het minder bekende A Quiet Place opnieuw een rariteit uit te graven. Offenbach was een veelschrijver, maar deze Fantasio is een muzikaal pareltje.

Fantasio toert tot en met 30 juni door het land. Zie voor meer informatie de website van Opera Zuid.

Hieronder de trailer van de productie: