Vandaag, 22 augustus, werd bekend gemaakt dat sopraan Elisbabeth Hetherington de Nederlandse Muziekprijs heeft gewonnen.

De onderscheiding is de meest prestigieuze erkenning voor een musicus in de klassieke muziek, toegekend door het Fonds Podiumkunsten namens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

De commissie is onder de indruk van het klankspel dat Elisabeth Hetherington teweegbrengt bij het zingen. Uit het rapport van de commissie: ‘ Met een schijnbaar moeiteloze souplesse en helderheid beweegt zij zich door uiteenlopend repertoire van de renaissance, barok, tot de nieuwste gecomponeerde muziek. Elisabeth Hetherington schakelt met een verbluffende vanzelfsprekendheid tussen intiem en grillig, verstild en beweeglijk. Dit muzikale spel verrast de luisteraar, maakt haar uitvoeringen boeiend en verfrissend, en zet telkens weer de muziek in een nieuw perspectief.’

Pikant detail is dat Holland Opera, het gezelschap waar Elisabeth Hetherington veel van haar genoemde rollen zingt, dit jaar een afwijzing van de subsidieaanvraag van het Fonds voor de Podiumkunsten heeft ontvangen.

Biografie

De Canadese sopraan Elisabeth Hetherington heeft sinds haar verhuizing naar Nederland een reputatie opgebouwd als veelzijdige artieste en vertolkster van hedendaags en modern repertoire in heel Europa. Ze studeerde Voice Performance aan de Universiteit van Toronto en behaalde cum laude haar masterdiploma Oude Muziek Zang aan het Conservatorium van Amsterdam. Elisabeth Hetherington werkt samen met componisten, choreografen en heeft met diverse opera- en muziektheatergezelschappen in Nederland memorabele rollen gespeeld, waaronder bij Holland Opera in De Kersentuin, De Vliegende Hollander en Divorce of Figaro. Daarnaast is ze een gerespecteerd onderzoeker op het gebied van ‘Original Pronunciation of Elizabethan English’. Ze geeft masterclasses en lezingen in Canada en Europa.

De prijs zal op vrijdag 4 oktober 2024 door Minister Eppo Bruins worden overhandigd in de Doelen in Rotterdam en dan verzorgt Elisabeth Hetherington een concert met een unieke samenwerking met twee totaal verschillende ensembles,Vlaamse barokorkest B’Rock en HIIIT (voormalig Slagwerk Den Haag), waarbij ze nieuwe en oude muziek met haar stem bij elkaar brengt. Ze verbindt bekende en onbekende werken en laveert met gemak tussen muziek uit de zeventiende en de eenentwintigste eeuw.

Bluebeard bij Holland Opera

De bekendmaking van de Nederlandse Muziekprijs komt een dag voor de premiere van een nieuwe ‘blauwbaard opera’ bij Holland Opera, met Elisabeth Hetherington in de rol van Judith.

Béla Bartók schreef een opera die net zo bloedstollend is als het originele sprookje van Hertog Blauwbaard die al zijn bruiden ombrengt. Holland Opera brengt echter een geheel nieuw geschreven en gecomponeerde opera op hetzelfde verhaal.

Componist Chiel Meijering schreef de muziek, de regie en het Engelstalige libretto zijn van Joke Hoolboom, die zich baseerde op een tekst van Imme Dros.

In tegenstelling tot de opera Hertog Blauwbaards Burcht van Bartók, heeft Bluebeard niet twee, maar vijf uitvoerenden. Judith wordt zoals gezegd gezongen door Elisabeth Hetherington, Bluebeard is Niek Idelenburg en Anna is een rol van Roza Herwig en daarnaast zijn er twee roadies, Stuble en Goate, gespeeld door  Joris van Baar en Arnout Lems. Er zijn ook zes dansers van DOX die de bruiden van Bluebeard vertolken: Ashley Affolter, Salya Berraf, Doville Krutulyte,  Birgit Boer, Ditte Toppe, Rianne van Dee en Belle van der Vlist.

Er is een klein orkest, zeker als jet vergelijkt met het enorme instrumentarium dat Bartók inzette om zijn verhaal te vertellen. Meijering doet het met gitaar (Jurgen Burdorf), bas (Freek Mulder) slagwerk (Jennifer Heins) en een strijkorkest (het Carthago Consort).

Meijering ‘kiest voor veel contrasten in zijn muziek. De instrumentatie, een combinatie van stijkers, hobo en de rockformatie van elektrische gitaar en bas en drums, maakt het mogelijk om woedeuitbarsting van Bluebeard te illustreren en daarnaast grote spanning op te roepen met ¨Hitchcock’-akkoorden van de violen’ aldus het programmaboek.

Donkere sprookjes

Deze Bluebeard past in het rijtje van donkere sprookjes. Roodkapje, waarbij de wolf wordt opengesneden, Hans en Grietje waarin een hekst levend in een oven verbrandt, vele sprookjes hebben een wrede kant en vaak een aantal dubbele lagen. In deze nieuwe versie wil Holland Opera de innerlijke wereld van Blauwbaard doorgronden. ‘Wat gaat er om in zijn hoofd, wat geeft hem het ‘recht ‘zijn over-nieuwsgierige vrouwen te doden als zij de verboden kamer hebben betreden? Waarom gaf hij ze dan de sleutel?’

Regisseur en librettist Joke Hoolboom zegt in een voorwoord:’  Ik zie Bluebeard als een man met een groot geheim, een geheim dat hij aan niemand prijs wil geven. Ook niet aan zijn grote liefde, de redding uit zijn eenzaamheid, want dat Bluebeard deze zoekt staat voor mij vast. Bluebeard zoekt iemand die geen vragen stelt en geen woorden nodig heeft om hem te begrijpen. Want ‘wat is praten anders dan verlangens verbergen. Pure slechtheid is eendimensionaal. Het is altijd spannender om de innerlijke strijd te zien.’

Verder gaat Opera Hollands opera over schending van privacy door de bruiden, maar ook op een nog dieper niveau, over de seksuele angsten van zowel Blauwbaard als van zijn laatste bruid Judith. Volgens de makers gaat het over de angst van de huwelijksnacht en de angst voor de dood van de vrouw in het kraambed, een van de belangrijkste doodsoorzaken van vrouwen tot het begin van de 20^ste eeuw. ‘De uitvinding van de penicilline in 1928 maakte hier een einde aan. Voor die tijd stierven veel vrouwen jong en trouwden en veel mannen trouwden meer dan een keer. Bluebeard verbeeldt zo de angst voor seksualiteit.’

De Werkspoorkathedraal in Utrecht vormt weer een buitengewoon decor voor deze voorstelling. De voormalige Stork werkplaats wordt de burcht van Bluebeard, waarbij de enorme ruimte plaats biedt en tevens een uitdaging creëert voor de dansers van DOX die de zes eerdere bruiden van Bluebeard gestalte zullen geven. De enorme deuren van de fabriekshallen zullen een belangrijke dimensie vormen in de voorstelling.

Bluebeard gaat op vrijdag 23 augustus in première in de Werkspoorkathedraal in Utrecht.

Er zijn voorstellingen tm 7 september.

Peter Franken zal voor Place de l’Opera verslag doen van de premiere.

Verder kijken, luisteren en lezen

Elisabeth Hetherington zingt Dowland.

Elisabeth Hetherington zingt hedendaagse muziek van Gavin Bryars 

Video van de decorbouw van Bluebeard.

Peter Franken schreef in 2022 zeer lovend over Elisabeth Hetherington in Divorce of Figaro.