Vandaag heeft Opera Zuid de besckikkingsbrief van de minister van OC&W (Eppo Bruis, NSC) over de subsidie van het operagezelschap ontvangen, die het bestaan van gezelschap in gevaar brengt. Net na de succesvolle première van Blauwbaards Burcht verzond de directie van Opera Zuid het volgende bericht.

‘Opera Zuid dreigt te verdwijnen door een ernstig tekort aan subsidie. Met verslagenheid heeft ons gezelschap kennisgenomen van de beschikkingsbrief van de minister voor de komende periode 2025-2028. In deze beschikking negeert de minister de oproep van de Raad voor Cultuur om “Opera Zuid actief te willen ondersteunen met aanvullende financieringsmogelijkheden, zodat er een reële oplossing komt voor de instelling”. Het door Opera Zuid gevraagde subsidiebedrag was € 3.500.000,-, terwijl er € 1.888.300 zal worden toegekend.
De Raad schrijft bovendien dat “Opera Zuid structureel meer armslag nodig heeft om haar basisfunctie als volwaardig operagezelschap, dat tevens fungeert als enige operavoorziening in de regio Zuid, te kunnen vervullen”. Terwijl de Raad het gezelschap als “onmisbaar” en “voorbeeldstellend” beschrijft, betekent de beschikking van OC&W een onontkoombaar doodvonnis voor Opera Zuid.

De beschikking van de minister stelt ons gezelschap voor verplichtingen die onuitvoerbaar zijn binnen de toegekende middelen. Want nóg verder bezuinigen kan en mag niet meer. De Raad voor Cultuur schrijft namelijk dat het activiteitenprogramma van Opera Zuid “de minimale basis vormt voor een volwaardig operagezelschap in de bis, zeker omdat Opera Zuid volgens de regeling ook nog een taak heeft met betrekking tot de regionale spreiding van opera […] “met nog minder producties en kortere tournees kan de instelling niet in haar basisfunctie blijven voorzien”.

De minister geeft geen gevolg aan het bovenstaande, en de gevolgen hiervan zijn rampzalig en onherstelbaar: de kwetsbare en onschatbare verbinding die Opera Zuid heeft kunnen leggen tussen opera en maatschappelijke terreinen als zorg, preventie en welzijn, zelfredzaamheid, educatie en inclusie, gaan kapot. Voorbeeldstellende projecten als onze Buurt Opera (die letterlijk in de schijnwerpers werd gezet door het Berenschot-rapport, opgesteld in opdracht van de Tweede Kamer), gaan onherroepelijk teloor. De waarde van ons gezelschap gaat niet alleen over opera maar ook over de impact hiervan op mens en maatschappij.

Tevens wordt met deze beschikking ons ondernemerschap onderuitgehaald: niet alleen ons verdienmodel (publieksrecettes, sponsoren en donateurs) wordt ontwricht, maar evengoed de zorgvuldig opgebouwde relaties met coproducenten en partners, regionaal, landelijk en internationaal. Door de beschikking van de minister komt Opera Zuid bovendien verder in gevaar omdat we zonder de noodzakelijke additionele middelen niet aan de verplichtingen en afspraken met onze regionale en lokale overheden kunnen voldoen.

Zonder interventie van de Tweede Kamer tijdens het cultuurdebat op 11 november a.s. zal Opera Zuid ophouden te bestaan.’

Eerder dit jaar had Gemeente Maastricht samen met de provincies Limburg en Noord-Brabant een brandbrief doen uitgaan en er bestond gegronde hoop bij Opera Zuid dat de minister het zeer positieve advies van de Raad voor Cultuur zou volgen. ‘Opera Zuid heeft structureel meer armslag nodig om haar basisfunctie als volwaardig operagezelschap te kunnen vervullen.’ was het duidelijke advies van de Raad. Helaas blijkt de hoop dat de minister het advies zou volgen dus onterecht te zijn. Wat er nog voor stappen mogelijk zijn is niet geheel duidelijk, maar de genoemde interventie van de tweede Kamer zou het tij mogelijk nog kunnen keren.

Hier de promotievideo van Blauwbaards Burcht.

Blauwbaards Burcht is nog te zien op 5 november, 19.00 uur Philharmonie Keulen, 7 november, 20.00 uur Parktheater, Eindhoven en 10 november, 14.15 uur, Amare Den Haag.