Peter Konwitschny vertrekt uit Leipzig
Peter Konwitschny verlaat per 1 januari zijn post als chef-regisseur bij de Oper Leipzig. Zijn contract liep officieel pas in 2014 af, maar volgens onder meer dagblad Bild heeft hij een burn-out opgelopen.
Konwitschny zat al sinds enige weken thuis en moest onder meer de première van zijn Macbeth-productie in Leipzig missen. Vlak voor de jaarwisseling heeft hij de knoop doorgehakt en besloten zijn functie bij de Leipziger opera neer te leggen.
Het operahuis willigde die eis in, maar stelde zeer verrast te zijn door het besluit van Konwitschny. Het huis zou niet weten waarom de regisseur het bijltje erbij neergooit, evenmin als hoe het nu verder moet gaan met producties die Konwitschny nog in Leipzig zou maken.
Volgens diverse media, waaronder Bild en de MDR, heeft Konwitschny een burn-out opgelopen. Hij was sinds 2008 als chef werkzaam in Leipzig. In 2009 regisseerde hij Salome bij De Nederlandse Opera.
De auteur
22Reacties
Hoeveel toeschouwers hebben door de regie’s van Konwitschny niet een burn-out voor opera opgelopen?
Ik kan zijn besluit alleen maar toejuichen. Het lijkt me verstandig dat hij met pensioen gaat. Na zijn Daphne bij DNO was hij geloof ik twee jaar depressief. Deze man is alleen maar bezig zijn eigen obsessies uit te vlooien met duur gemeenschapsgeld. Kan hij beter niet doen. Slecht voor zijn geestelijke gezondheid (en de mijne).
Ik wil het theater in Leipzig van harte feliciteren. Ik heb van meneer Konwitschny Daphne en Salome gezien. En vooral de laatste was een regelrechte ramp. Heel verstandig van hem om te stoppen.
Jauchzet, frohlocket, auf preiset die Tage!
Bij de Vlaamse Opera zag ik laatst zijn Aida – en iets beters heb ik dit jaar niet gezien. Ik hoop dat hij snel weer op knapt, en nog vaak te gast mag zijn in Amsterdam of Antwerpen.
http://www.youtube.com/watch?v=nyK9nXKxxaU
Ik heb zowel de Amsterdamse “Salome” (stuitend) als de Vlaamse “Aïda” (niet om aan te zien) meegemaakt. Dat Konwitschny de opera van Leipzig vaarwel heeft gezegd hoeft helaas niet te betekenen, dat wij hem in onze contreien niet meer zullen terugzien.
Lees ook het verslag over Konwitschny’s Aus einem Totenhaus (Wenen, 27.12.2011)) van Janacek expert Gavin Plumley op zijn Blog Entartete Musik http://entartetemusik.blogspot.com/2011/12/dead-opera.html
Salome van Konwitschny was het aller-allerergste wat ik ooit in mijn leven heb meegemaakt. En ik heb _heel wat_ meegemaakt. Het was in een woord: walgelijk.
Over zijn “Uit de Dodenhuis” heb ik al veel gelezen (ook bij Gavin, ja!) – men was eensluidend: STUITEND!!!
Ik moet wel toegeven dat ik zijn Don Carlos (gezien in Antwerpen) toch wel goed vond, maar ik hoop van harte dat hij nooit meer iets bij ons gaat doen.
Misschien komt het omdat zijn vader zo’n goede dirigent was, dat Konwitschny altijd erg goed naar de muziek luistert, en in zijn regie ook altijd muzikaal blijft. Mede om die reden boeit hij mij altijd.
Ook als hij niet alleen het libretto maar ook de muziek verandert?
In de slotakkorden van Salome van Strauss hoor je Salome’s dood.
Een “logische” vervolg op haar fetisjistische fascinatie voor Jochanaan, die uitmondt in een erotische dans en het kussen van een afgehaakte kop. Staat in de partituur. Is decadent genoeg, zou je zeggen. Niet voor onze regisseur.
Bij Konwitchny gaan ze (Salome en Jochanaan), hand in hand, de zonnige toekomst tegemoet. En zij leefden nog lang en gelukkig…
Maar eerst hebben ze allemaal een orgie gehad: iedereen deed het met iedereen, zefs Jochanaan deed er vrolijk aan mee – ook met Herodes en Herodias en de page, en Narraboth.. En de page werd vermoord en opgegeten, maar daarna deed ze het met de tafelpot of zo. En Herodes pakte de _dode_ (hij heeft hem zelf eerst doodgeschoten met zijn pistool) Narraboth van achteren.
Is dat wat je noemt _muzikaal? Is dat het wat Strauss (EN Oscar Wilde!) bedoelden?
Never mind the libretto, who cares tegenwoordig….
Maar: _waar_ staat het in de partituur van Strauss?
Ik weet dat zijn vader een dirigent was (zo’n goede? Wie zegt dat? Heb je iets van hem gehoord?), ik weet dat hij, in tegenstelling tot de meeste hedendaagse regisseurs noten kan lezen.So?
Konwitschny staat op mijn lijstje van “never ever again”, samen met Calixto Bieito.
Van pappa Konwitschny heb ik Tannhäuser op CD, met Elisabeth Grümmer, erg mooi! Zijn Fliegende Holländer vind ik ook erg goed.
Van die Salome heb ik voornamelijk de prachtige Herodias van Doris Soffel onthouden. Het einde vond ik wel verrassend, maar in de muziek was natuurlijk helemaal niets veranderd, het werd door het orkest precies gespeeld zoals het door Strauss was gecomponeerd.
Happy End staat niet in de muziek! De noten vertellen een heel ander verhaal.
Zo iets vind ik tegen de muziek in te gaan.
Doris Soffel (heb je haar in de _werkelijk prachtige_ Frau Ohne Schatten gezien?) was inderdaad fantastisch. Er werd, overigens, echt heel erg goed gezongen, dus met ogen dicht …..
Maar ja – je betaalt geen 100 € om ,et je ogen dicht te luisteren? Dan kan je net zo goed een cd opzetten.
Pappa Konwitschny was een begenadigde kappelmeister, niet meer. Mijn mening.
Elisabeth Grümmer is inderdaad mooi.
Uw standpunt is duidelijk – bedankt voor de toelichting.
Ja, Doris Soffel was inderdaad prachtig in die Homoki Frau, met Herlitzius en Klaus Florian Vogt.
Aida had ook een ander einde dan gebruikelijk – maar laat ik daar maar niet over beginnen. Konwitschny irriteert mij minder dan veel andere regisseurs, dat zal een gevoelskwestie zijn.
Daphne bij DNO was een oude productie uit Essen. Minder erg dan Salome maar niet echt de moeite van het kijken waard. De transformatiescene aan het einde was wel erg mooi gedaan overigens, al had de HJ wat mij betreft erbuiten mogen blijven.
Aïda in Antwerpen was een als nieuw aangeprezen oud concept dat K. in 1993 (!) heeft gemaakt voor de opera van Meiningen, een plaatsje in Oost Duitsland. Een dieptepunt in mijn operaseizoen, heel erg die Aïda, met name de uitbeelding van de Triomfmars was tenenkrommend. Goed beschouwd heeft hij de laatste jaren alleen een echt nieuwe Don Carlos geproduceerd, eveneens in Antwerpen. Laten we die herinnering vasthouden en hopen geen nieuwe producties van Peter K. (of reprises van eerder werk) op ons pad te zullen treffen.
De Tannhäuser van Papa K. heb ik ook, erg mooie opname. Verder ken ik hem eigenlijk alleen maar van het vioolconcert van Tchaikowski met David Oistrach als solist, van ergens uit de jaren ’50 geloof ik. Hij stond voor de Staatskapelle Dresden, dus met recht een Kapellmeister.
Als iemand die intensief met Konwitschny gewerkt heeft(ik was zijn Aida in Aida,in DLD niet in België)en persoonlijk bevriend ben kan ik jullie zeggen dat hij iemand is die zo intensief en integer werkt en die zo zich zo kwetsbaar opstelt in zijn regies dat het hem af en toe teveel wordt.
We zijn gelukkig nog lang niet van hem af zoals sommigen hopen, hij krabbelt altijd weer overeind en zal gewoon doorgaan met het regisseren van opera’s en zal op zijn manier de waarheid achter deze stukken op zijn manier blijven duidelijk maken.
Hij geeft nl. alleen zijn functie als chefregisseur in vaste dienst in Leipzig op. Het is eigenlijk ook gewoon iemand die ‘vrij’ moet zijn, een vrije geest moet je niet vastbinden.
Het is nog steeds de beste en meest inspirerende en de meest oprechte regisseur met wie ik ooit gewerkt heb.
Ik moet een correctie op mijn eerdere commentaar geven: het was niet een Vlaamse “Aïda” die ik heb meegemaakt maar “Don Carlos” en die was het, die wat mij betreft niet om aan te zien was.
Lieve Wiebke,
een gewetensvraag – voor wie worden al de operaproducties gemaakt? Voor de regisseur en zijn “crew” of voor het publiek?
En wie betaalt er voor? De regisseur of het publiek?
Ik vind het geweldig dat jullie in de watten worden gelegd, en dat meen ik.
Maar wij, het publiek, wij betalen do toegangskaartjes en die zijn pittig!
Voor je het weet ben je een paar honderd euro kwijt en wat heb je gezien? Srebrenica (sorry, het is mijn spreekwoord geworden), Nieuws uit de krant van vandaag.
Maar ja, de regisseur was zo lief!
Sorry, maar daar heb ik geen boodschaap (meer) aan.
Opera is voor mij niet heilig, maar er zijn grenzen en Komwitschny heeft ze, met zijn Salome, totaal overschreden.
Gelukkig hebben we nog Carsen, McVicar, Karaman, Clement en nog een paar…
Vooruitgang? Ja. Mar niet ten koste van de muziek.
Wat een rondvliegende emoties!
Mis wel een beetje de nuance in de discussie, en vraag me af waarom de reacties zo blijk geven van weinig openstaan voor nieuwe dingen.
Soms werken regies goed, en soms niet. Maar als je niets nieuws uitprobeert zul je ook niets nieuws ontdekken. En willen jullie dan zo’n terugstap maken als in parijs in het post-mortier tijdperk? Alleen maar reactionaire ouwbollige saaie produkties. Ronduit zonde. Kan je beter een oude MET DVD opzetten.
Opera is muziekTHEATER, en moet wat mij betreft dus vervoeren op zowel muzikaal als theatraal gebied voor mensen van deze tijd. Een goede produktie geeft je nieuwe inzichten en vertelt niet slechts het verhaaltje.
Tot zover zullen we het wel eens zijn.
Konwitschny.
Ik heb diverse briljante produkties van hem gezien (lohengrin, don carlos, lulu). Zijn Daphne werkte beter in Essen als in Amsterdam, omdat de slotbeelden in Duitsland vanwege de historie een extra scherpte krijgen. Muzikaal was het in Amsterdam ook niet goed, wat ook een belangrijke rol in de beleving meespeelt. De Aida in Antwerpen vond ik interessant om te zien en verfrissend. Zangers waren helaas niet zo goed daar. Salome in amsterdam had muzikaal beter gekund, en qua produktie was het weer eens wat anders. De trappen van de Kupfer en Decker produkties hebben we nu namelijk na tig reprises ook wel gezien 🙂
Amsterdam is ook een moeilijk huis om pakkend theater te maken. Het is groot en de emotie voelt vaak ver weg. Het is niet voor niets dat de beste dingen daar gemaakt zijn door de actie naar voren te halen (ring, monteverdi). Brussel en Antwerpen hebben het wat dat betreft makkelijker, ook omdat ze meer lyrische stemmen kunnen inzetten vanwege de grootte en akoestiek van het huis.
Het gaat mij er toch vooral om dat een productie met liefde gemaakt wordt, en dat men er 100% voor gaat (hugenoten brussel, idomeneo adam, medee brussel, etc). Op die manier kan een olivier py een briljante hugenoten maken na een wat mij betreft uiterst zwakke en rommelige romeo et juliette in adam.
En zelfs de lievelingsregisseurs van Basia hebben mindere dingen afgeleverd (mcvicar’s don giovanni in brussel, carsen’s fidelio in adam)
Blijf dus alsjeblieft openstaan voor nieuwe dingen en sluit niet alles bij voorbaat al uit omdat je een paar dingen van iemand hebt gezien die je niet bevielen.
Konwitschny licht zijn besluit toe in dit radio interview, waarin hij ook interessante dingen zegt over Werktreue – waar het hierboven allemaal over gaat:
http://www.mdr.de/sachsen/leipzig/konwitschny106.html
@Mark-Jan: ik ben de laatste die tegen modern gaat ageren. Ik houd van vooruitgang, ik heb oor voor de nieuwe muziek en ik kan moderne insceneringen meer dan waarderen. Mits…
Mits ze logisch zijn en consequent. En mits zij de muziek niet verkrachten, iets wat ontegenzeggelijk in de afschuwelijke Salome gebeurde.
Als je leest wat ik al zoal over het onderwerp heb geschreven dan weet je dat ik Don Carlo in Antwerpen werkelijk geweldig vond
http://www.operamagazine.nl/featured/5071/vlaamse-opera-speelt-controversiele-carlos/
Zijn Lulu was goed, maar niet buitengewoon.
Christoph Loy deed het duizend keer beter!
http://www.operamagazine.nl/recensies/cd-recensies/7130/nieuwe-lulu-uit-londen-geweldig/
De Hugenoten in Brussel vond ik meer dan geniaal
http://www.operamagazine.nl/recensies/12637/les-huguenots-delicate-lyriek-in-grand-opera/
en de Parijse Francesca vond ik niets, de enscenering, althans
http://www.operamagazine.nl/featured/10387/parijse-premiere-francesca-muzikaal-succes/
Ik schrijf het allemaal even op omdat ik wel degelijk van modern houdt en ik verwerp geen experimenten.
Maar…. Maar ergens ligt een grens en die werd m.i. in Salome (en in Les Vepres, en Romeo)ruimschots overschreden.
Fidelio van Carsen was dan misschien niet sterk, maar niet belachelijk.
“Ik vind het geweldig dat jullie in de watten worden gelegd, en dat meen ik”.
Grappig dat je dat denkt Basia…
Ik ben nog nooit door een regisseur in de watten gelegd, noch de meeste van mijn collega’s en zeer zeer zeker niet bij Konwitschny.
Dat is een hele rare misvatting.
Verder denk ik dat opera gemaakt wordt om de essensie van het van het verhaal en de emoties duidelijk te maken en over te brengen, in een (vrije) vertaling door de regisseur.
Ik bedoel, niet bij Aida bv.het daadwerkelijke verhaal met oorlog Ethiopie versus Egypte, en het drama van Aida&Amneris&Radames, maar daar waar het voor staat: oorlog tussen 2 landen en de gevolgen daarvan – maakt niet uit welke landen. En het drama van 2 vrouwen, waarvan 1 in ondergeschikte positie, vechten om 1 man.
Ik hoef dan geen olifanten en dansende moren..
Ik hou er van als een regisseur het onderste uit de kan wil hebben qua akteren en uitdrukken, dat de zangkwaliteit daar niet onder mag lijden is mijn zaak als zangeres. Ik vind het afschuwelijk als een opera alleen maar fragmentarische mooizingerij op verschillende plekken op het podium is met een historisch verantwoorde jurk en bühnenbeeld.
Ik ben gek op je Basia, maar hierin komen we niet op 1 lijn vrees ik… Let’s agree to disagree ok?
Liefs,
Wiebke
Als je naar het bericht luistert merk je dat het hierbij dus eigenlijk gaat om hetzelfde dilemma als waar wij hier in zitten met de kunstbezuinigingen en de verSBSing van de kunst.
Hij verzet zich tegen het toegeven aan de roep om
‘vergemakkelijking’ van de kunst, de verschuiving van cultuur naar entertainment.
Dit is iets waar ik me ook erge zorgen over maak en waar ik ook steeds tegen aan loop bij de programmering van de inhoud van concerten…
Lieve Wiebke,
ik hoef ook geen olifanten, hoor!
En ik sta voor alles open
Maar – er zijn grenzen.
Aida heb ik niet gezien,dus daar ga ik niet mee over praten.
Zijn Don Carlos (gezien in Antwerpen) vond ik geniaal.
Mijn recensie:
http://www.operamagazine.nl/featured/5071/vlaamse-opera-speelt-controversiele-carlos/
Maar wat hij met Salome heeft gedaan – sorry! Zoals ik al zei – er zijn grenzen.
Ik heb nog nooit eerder zoiets meegemaakt en ik hoop zoiets nooit meer mee te maken.
Hij heeft de muziek verkracht.