Actie: Maak kennis met de nieuwe Callas-box!
Warner Classics heeft eind september de volledige studio-opnamen van de legendarische sopraan Maria Callas in een nieuwe, remastered editie uitgegeven. Geef u nu op en ontvang als voorproefje de sampler en catalogus van de box thuis.
Eén van de absolute juwelen uit de collectie van Warner Classics (voorheen EMI/Columbia) is de verzameling studioregistraties van Maria Callas, bestaande uit 69 cd’s met 26 volledige operaopnamen en 13 recitals, gemaakt tussen 1949 en 1969.
De opnamen waren al beschikbaar in één box, maar zijn nu geheel remastered en in een nieuwe set uitgegeven, voorzien van een 132 tellend boekje met foto’s en achtergronden.
Op de sampler-cd is te horen wat de remastering voor resultaat heeft. Aan de hand van scènes uit onder meer Tristan und Isolde, La Gioconda en Tosca wordt getoond hoe het eerst was en hoe het nu was. De cd bevat in totaal vijf scènes.
De catalogus biedt een overzicht van alle opnamen die in de box zijn opgenomen, een chronologisch overzicht van Callas’ leven en andere achtergronden bij de uitgave.
Wilt u een voorproefje krijgen van de nieuwe Callas-box? Place de l’Opera verloot tien samplers en catalogi onder zijn lezers. Stuur voor woensdag 29 oktober 12.00 uur uw naam en volledige adres naar redactie@operamagazine.nl en maak kans op één van de pakketjes.
Let op: deze actie is afgelopen!
De auteur
37Reacties
Mijn ouders hadden veel Maria Calles platen in de kast staan, veel waren er grijs gedraaid en vol krassen doordat ik het leuk vond om er autootjes op de platen te zetten. Helaas was de platenspeler (én platen) géén speelgoed. Ik wil het nu goed maken en mijn ouders nogmaals te laten genieten van de CD-box. Ik ben benieuwd of……
Beste Place de l’opera. mijn naam is Esra en ik ben 14 jaar. ik leer mijzelf het piano spel. maar goed ik heb het over maria callas. wat een prachtige actie van jullie. ikzelf ben een beginnende fan van Callas geworden. ik heb gisteren nog een Callas CD gekocht. gewoon prachtig! ik wens jullie nog een fijne dag toe. met vriendelijke groet Esra
Ik heb vroeger veel opgepast bij mijn oom, op de kleine neefjes.
Hij had een aantal Callas LP’s, die draaide ik af op een pick-up
aangesloten op een radio, zo een met een groen oog en pianotoetsen.
Ik heb nu een Surround Installatie, veel Callas, en ben benieuwd hoe
de geremasterde opnamen klinken.
Vriendelijke groet.
Ik wil geen spelbederver zijn, maar ik ben nooit het artikel vergeten dat geluidstechnicus Robert Seletzky over de ‘remasterings’ van EMI schreef (vgl. http://www.divinarecords.com/articles_recordings.html ). Een van zijn meest frappante conclusies was dat men de geluidsbanden met opzet sneller had laten draaien om het geheel net op twee CD’s te kunnen persen in plaats van deel op een (duurder) derde schijfje te zetten. Zo waren de opera’s op CD uiteindelijk drie tot vier minuten eerder afgelopen dan op de oude LP’s !
En nu hoop ik voor alle Callas-liefhebbers oprecht dat men deze keer bij EMI integer met de oude geluidsdragers is omgesprongen. Want ook al viel het tijdsverschil op CD niet te horen, het is en blijft geschiedvervalsing. Ondertussen blijft het beslist raadzaam om de nieuwe CD’s niet alleen te vergelijken met de oudere (zoals op de sampler), maar ook met de oorspronkelijke mono-LP’s uit de jaren 50.
Als men DAT allemaal moet doen bij elke nieuwe heruitgave, heeft men zijn werk!
@Caprese:
Het hoort ook niet de taak te zijn van de luisteraar, maar van de uitgever die de opnamen op de markt brengt. Bij het Argentijnse Divina-records draait men daar zijn hand niet voor om: er wordt bijvoorbeeld zo min mogelijk gefilterd, om te voorkomen dat de allerhoogste tonen worden onderdrukt. Dat laatste viel mij meteen op toen ik een aantal jaren geleden de EMI heruitgave op CD kocht van Callas’ studioversie van Lucia di Lammermoor uit 1953(zwarte voorkant met een portretje van Madame C. in een rode cirkel. Vergeleken met het helderde analoge geluid van mijn oude mono-LP was het alsof je achter glas stond te luisteren.
Maar onder druk van de commercie menen de uitgevers doorgaans een zo ‘clean’ mogelijke versie te moeten leveren, liefst ook nog met de ‘surround sound’ waar zo vaak mee geadverteerd wordt. Laat je die techniek los op een oude geluidsdrager uit de jaren ’50, dan is het resultaat vaak niet om aan te horen: ‘ghastly artificial stereo’, zoals een Amerikaanse recensent het in de Metropolitain Guide to Recorded Opera ooit noemde.
Nogmaals: ik beschuldig niemand, simpelweg omdat ik de nieuwe Callas-CD’s niet heb gehoord. Maar het kan nooit kwaad om op zijn minst te twijfelen bij de pretentie van de zoveelste ‘remasterde’ uitgave.
Bovendien loont het de moeite om nog eens te bladeren in de beste beschrijvingen van Callas’ opnamen die er zijn, nl die van Michael Scott en haar persoonlijke vriend John Ardoin. Beiden waren van mening dat Callas’ beste werk doorgaans in de live-opnamen is bewaard: dus niet de studio-Norma’s van 1954 en 1960, maar wel die van een optreden in december 1955 in het Scala-theater in Milaan. Alleen bij Tosca en Lucia di Lammermoor beschikken wij volgens hen over een studio-opname die beter was dan de bekende live-vertolkingen. Daar komt nog bij dat sommige opera’s enkel als studioversie zijn overgeleverd, zoals bijvoorbeeld Puccini’s Madama Butterfly onder leiding van dirigent von Karajan.
Al met al een goede reden dus, om deze nieuwe Callas-box op zijn minst serieus te nemen.
Beste ‘voornaamgenoot’,
Ik zie ineens dat ik uw achternaam niet goed heb gespeld – mijn verontschuldiging daarvoor, al moest ik haastig schrijven.
Is OK…
Wat let EMI eigenlijk om de studio-opnamen gewoon weer op LP aan te bieden? Dat doet Parlophone immers toch ook bij de oudjes van de Beatles?
Inderdaad, die heb ik ook zien staan. Maar volgens mij is ook daar het geluid ‘gerestaureerd’ – een ander woord misschien voor ‘opgeschoond’? – om maar eens een germanisme te gebruiken.
Heeft het weer gebruiken van LP’s dan voordelen op CD’s? Zo ja, welke?
Wellicht een onnozele vraag, maar waarom zou je Callas opnamen eigenlijk remasteren? De charme schuilt er toch ook in dat je hoort dat het oude opnamen zijn. Ik mag heel graag af en toe een opname van haar beluisteren en heb me nog nooit gestoord aan geruis, publiek of andere onvolmaaktheden. Dat hoort – althans voor mij – net zo bij Maria Callas als haar uit duizenden herkenbare stem, met alle technische onvolmaaktheden. Of worden die er ook uit geremasterd?
Ik zou wel eens het oordeel willen horen van iemand die effectief deze nieuwe Callas-uitgave heeft beluisterd…
@ Onno:
Helemaal mee eens. Is het geen doodzonde, dat afknijpen van het applaus op een live-opname? In de boeken lees je dat Callas tijdens de waanzinsscene van Lucia di Lammermoor in Mexico (1952) maar liefst drie keer na langdurige ovaties werd teruggeroepen. Dat hoort men enkel op de Memories CD, die deze passage uit de derde voorstelling naast twee eerdere heeft geplaatst. Maar dat is dan ook weer het enige van deze opera dat er op de CD staat…
@ Caprasse:
Afgaande op het bovenstaande artikel zouden wij dat best aan Jordi Kooiman zelf kunnen vragen, niet? Hij schrijft immers dat er een voorbeeld-cd (een ‘sampler’ in goed Nederlands) bij zit waarop men het verschil met de vorige CD-uitgave kan horen. Als er inderdaad ‘een wereld van verschil’ tussen zit, dan ben ik weer benieuwd of daar geen ‘surround-sound’ aan is toegevoegd.
Het samplertje, dat mij met Klassieke Zaken werd toegestuurd, deed mij niet van mijn stoel vallen hetgeen misschien wel het geval bij o.a. Tonmeister zal zijn. De recente geremasterde editie mag dan een t i k j e helderder klinken, ik blijf zéér gelukkig met mijn oude, al dan niet opgefriste cd`s. (Ik heb allerminst heimwee naar de tikjes en kunstgrepen met contragewicht en antiskating om Callas op de LP in het gareel te houden!)
@Kersten:
Kijk, kijk: dat dacht ik al. Zoals steeds wordt het woord ‘remastered’ ook nu weer aangedikt om iedereen iets te laten kopen die bang is om er niet bij te horen.
En wat de platen betreft:
Tikjes waren inderdaad niet plezant, maar wie zjn (tweedehands) platen omzichtig uitkoos, behandelde en schoonmaakte zal er nauwelijks last van hebben gehad. Een van de charmes van vinyl is voor mij juist dat het spul zo gevoelig is: het stelt hoge eisen aan je eigen zorgvuldigheid.
Van anti-skating heb ik evenmin last. Speciaal voor de oude mono-LP’s en 78 toeren heb ik een (loodzware) Zwitserse Lenco L 75 uit 1971 aangeschaft. De oorspronkelijke kop met stereo-element kan ik in een mum van tijd verwisselen voor dezelfde met een mono-element die alle geluid uit de groef van de plaat weergeeft omdat hij niet kruislings ‘leest’ maar horizontaal. Misschien moet je een beetje gek zijn om er zoveel moeite voor te doen, maar het verrassende luistergenot wat die oudjes van vinyl nog altijd bieden was mij de inspanning en het geld ruimschoots waard: geen CD kan er doorgaans tegenop!
Ik heb niets tegen romantiek, maar je moet toch wel een onverbeterlijke nostalgicus zijn om zo’n oud loodzwaar ding aan te schaffen. In het besef dat de LP’s weer op de terugtocht zijn, worden er weer uitstekende (en bovendien zeer hippe) platenspelers geproduceerd, soms zelfs tegen een redelijk betaalbare prijs. De ideale afstelling wordt doorgaans via een laser automatisch en constant bijgesteld. En een verwisselbaar mono-element koop je er desgewenst los bij.
Ik weet het, beste Operix, maar je kunt het nog het beste vergelijken met iemand die met veel liefde een oldtimer in zijn garage bijhoudt. Die heeft toch heel wat meer ‘identiteit’ dan al die moderne windtunnel-projectielen die nauwelijks nog van elkaar te onderscheiden zijn.
Maar we dwalen ondertussen wèl af. Terug naar Maria Callas op CD, dus. Is er behalve Kersten nog iemand die de sampler-CD heeft beluisterd?
Het lijkt me misschien onnodig die ganse nieuwe Callas box te kopen. Ik heb natuurlijk verschillende van die uitvoeringen al. Maar de uitvoeringen die ik er nog niet van heb, kan ik waarschijnlijk toch beter los in die nieuwe serie kopen,niet? Het lijkt me overigens een beetje kort door de bocht dat het woord ‘remastered’ enkel zou dienen voor de mensen die ‘erbij willen horen’…
Beste Stefan,
Als je ziet wat er nog allemaal aan goede opnamen van Maria Callas te koop is (zowel nieuw als tweedehands op LP als op CD), dan kan ik alleen maar vaststellen dat La Callas commercieel bijna totaal is uitgemolken. Al in de LP-tijd waren er allerlei roofpersingen van bestaande officiële uitgaven die pretendeerden dat zij gebaseerd waren op de ‘onverwachte vondst’ van een oude radio-band die in een archief lag te verstoffen. Een enkele maal was dat waar maar meestal niet en bleek uit geluidstechnische vergelijkingen dat er gewoon werd gelogen over de zogenaamde originaliteit.
En zo verschenen er ook in de CD-jaren copieën van copieën van copieën, allemaal gemaakt om ‘met de nieuwste technieken’ mensen iets te laten kopen wat zij al lang bezaten. Heel wat snobs heb ik tegen elkaar op horen pochen met hun ‘nóg weer beter geluid’- opnamen van de allernieuwste ‘vondsten’ uit ‘nog weer stoffiger archieven’. Bent u het niet met mij eens dat die gelikte tactiek van de uitgevers in niet geringe mate juist op dit soort publiek is gericht? Aan mensen als Onno (hierboven) die het om de muziek gaat en die met twee benen op de grond staan, valt voor deze gladdekkers niets te verdienen.
Mijn advies: leest U allereerst eens de ontmaskerende artikelen onder de bovengenoemde link naar http://www.divinarecords.com en kijk dan eens op de site http://www.cdandlp.com. U bent dan ’tot de tanden gewapend’ zogezegd en kunt op uw gemak beslissen wat U het beste kunt aanschaffen. Veel luisterplezier !
Beste Steven,
Geloof me, het is me zeker ook in de eerste plaats te doen om de muziek en de zang en daarna pas om klankkwaliteit. Maar om nu een heel concreet voorbeeld te geven: ik heb nog geen uitvoering van Callas van La Gioconda (en dat is een werk dat me zeer interesseert). Als ik nu die uitvoering wil kopen, denk ik toch dat ik die best kan kopen in die nieuwe serie. Slecht zal dat toch wel niet zijn (en het is nog vrij goedkoop ook)…
Beste Stefan,
Nee hoor, óók voor Callas’ Gioconda uit 1953 (toch echt wat beter dan de stereoversie uit 1959)kun je terecht bij een zgn. low-budget Naxos CD van een jaar of zes tot acht geleden. Ik meen zelfs dat een van de meest integere geluidstechnici, nl. Ward Marston, die opname toen bezorgd heeft. Bij deze man kon je ervan uitgaan dat hij als geen ander respect had voor de oorspronkelijke geluidsdrager: wat ooit ‘mono’ was bleef ‘mono’ – van kunstmatig stereo was hij een onverbiddelijke tegenstander. En hoeveel prachtige 78 -toerenplaten heeft hij niet op CD een tweede leven laten leiden! Zijn collega Mark Obert-Thorn bewerkte op dezelfde fijnzinnige wijze Callas ‘Traviata’ van een jaar later, al was hij naderhand te rigoreus aan het filteren bij de overige studio-opnamen uit de jaren ’50.
Opletten is hoe dan ook geboden bij Callas’ eerste studio-Gioconda en Traviata, die in 1952 en 1953 op het toenmalige Cetra-label van de Italiaanse radio werden uitgegeven. Op vinyl zijn ze onderhand zoniet onvindbaar dan toch op zijn minst onbetaalbaar. Eerst werden ze in de jaren ’60 verpest door Cetra zelf die er kunstmatige stereo LP’s van maakte (Cetra LPO plus nog wat schijnlabels, in plaats van het originele Cetra LPC) en vervolgens zijn er in de CD tijd allerlei copieën van copieën verschenen nadat de firma Fonit Cetra had overgenomen. Vervolgens werd Fonit weer een onderdeel van het Warner concern die onder de nieuwe naam Warner(-Fonit) opnieuw copieën van copieën de markt op jaagde. En uiteindelijk zijn de rechten dan beland bij EMI, waar men het in de jaren ’90 nog eens dunnetjes overdeed (zie Robert Seletsky op de site http://www.divinarecrds.com, onder ‘artcles’). Dat dit allemaal ten koste ging van de oorspronkelijke geluidskwaliteit behoeft wel geen nadere toelichting.
Vandaar ook dat ik hier zo hamer op een goede controle van de nieuwe Callas-box met studio-opnamen, al verwacht ik dat mensen die puur commercieel ondernemen met die objectieve twijfel niet gelukkig zullen zijn. Maar het belang van deze website ligt dan ook in eerste instantie bij de ware liefhebbers die er iedere keer weer voor moeten betalen.
Ik stel voor dat de redactie Steven en Stefan een Callas sampler en catalogus toesturen om hun interessante bijdragen en discussie verder te ondersteunen!
Wat mij betreft… Maar ik vermoed dat mijn oordeel bijna hetzelfde zal luiden als dat van Kersten. Bovendien vind ik dat ik onderhand wel genoeg heb gewaarschuwd. Men weet nu welke potentiële risico’s men bij deze Callas box loopt, en waar de meest objectieve informatie kan worden gevonden. Méér mag dat niet zijn, zoals men in België pleegt te zeggen. En als wetenschapper is mijn ervaring nu eenmaal dat men pas mag stoppen met zoeken achter het laatste gordijn.
Wat grappig is: als je de discografie bekijkt, zijn er al heel veel geremasterde opnamen verschenen (waaronder La Gioconda @Stefan). Toch zie ik ook iets moois aan deze box: dat het wellicht nieuwe luisteraars met Callas laat kennismaken. Daarvoor zet ik met het grootste plezier al mijn bezwaren overboord. Ik zou de redactie van dit magazine dan ook willen voorstellen de voorbeeld cd (sample) te schenken aan iemand die nog niets van Callas in huis heeft.
Een sterk argument, dat geef ik toe. Maar het is toch wel een bijzondere ervaring om via de tweedehands markt en allerlei tips een mooie collectie op te bouwen. Vooropgezet natuurlijk dat je over voldoende geduld, hoge eisen en een speurneus beschikt. Zelf bezit ik van Callas bijna Allas, maar ik heb er wel tien jaar over gedaan. Met dank aan Madame Fabienne des Ligneris van antiquariaat Papageno in de rue Marivaux in Parijs, die de onovertroffen BJR-LP’s mee hielp uitzoeken. Helaas was de hoge huur een reden om deze prachtige winkel te sluiten, maar ze leeft nog voort onder de nieuwe naam Pamina op de site http://www.cdandlp.com. Merci de tout coeur et bonne chance!
P.S.: En voor mensen die Parijs wat ver vinden: brengt U eens een bezoek aan antiquariaat Flesch Records aan de Noorderkerkstraat 16 in Amsterdam. Mensen die mijn voorliefde voor oud monovinyl totaal overdreven vinden, mogen daar eens een van de gerestaureerde platenspelers aanzetten…
Voor de goede orde: het verheugt mij, als cd-fan, bij het verschijnen van iedere Luister en Klassieke Zakenmagazine weer te mogen constateren dat er nog steeds zo heel veel klassieke cd`s uitkomen. Of het nu nieuwe opnamen of, al dan niet opgefriste, heruitgaven betreft.
Inderdaad: wie van klassieke CD’s houdt kan ruimschoots terecht bij mooie winkels als Fame in Amstuddam (Magna Plaza), of bij Concierto in de Utrechtsestraat van diezelfde stad, of bij Spui Records in Den Haag. Wedden dat ze bij die laatste twee winkels nog aardig wat oudere Callas-CD’s hebben die minstens zo goed zijn als de nieuwste set van EMI? En dan vaak nog live óók, zoals de inmiddels uitverkochte labels als Verona, IDIS en Golden Melodram, die net als Divina nauwelijks onderdoen voor de oorspronkelijke BJR- en Robin Hood-LP’s. Want als Callas alleen maar tevreden was met het Sublieme, dan mogen wij dat ook best wezen.
Attentie: Vermits kopers altijd zo breed mogelijk geïnformeerd dienen te worden, moet hier zeker worden verwezen naar een mooie (Duitse?) Membran-doos die ik gisteren zag met maar liefst 30 CD’s met het beste werk van Maria Callas. Met als enorm voordeel dat hier ook de live-opnamen bij zitten, zoals Anna Bolena uit april 1957, of haar prachtige Traviata van maart 1955 onder van Carlo Maria Giulini. Daarmee geeft deze doos in ieder geval een veel veelzijder en completer beeld dan de studio-opnamen van EMI alleen. Een luxe boek zit er niet bij, maar wie tweedehands ‘The Callas Legacy’ van John Ardoin koopt heeft alles wat hij of zij zich maar kan wensen.
Inclusief La Gioconda, Stefan Caprasse !
Bedankt, maar dan is er waarschijnlijk een heel aantal uitvoeringen bij die ik al heb. Om nog een laatste keer op (bv) La Gioconda terug te komen, U raadt me dus aan die eerder te kopen op de NAXOS-uitgave (waar ik trouwens een aantal van heb) dan op die nieuwe uitgave?
Zonder enige twijfel, al was het maar vanwege de gebruikte geluidstechniek van Ward Marston, die voor zijn transformaties van vinyl op CD menige onderscheiding mocht ontvangen. Als U toch twijfelt, vraagt U dan mijn emailadres op bij de redactie van deze rubriek en kom gerust een keer bij mij thuis vergelijken: de oorspronkelijke Cetra-LP en de Naxos CD staan beide binnen handbereik. Ik laat U dan tevens het begin van Callas’ Anna Bolena horen, zowel op een heel goede Verona CD als op de voortreffelijke BJR-LP. U zult dan de vierde zijn, na drie voorgaande bij wie de mond van verbazing openzakte. Ten faveure van de LP’s, zoals U zult begrijpen.
Voor alle duidelijkheid: dit laatste aanbod geldt alleen voor echte Callassioneurs. Zij die op een snelle ‘sale’ (Ned. koopje)hopen, doen dat tevergeefs.
Een echte ‘Callasioneur’ ben ik niet. Callas maakt ‘slechts’ deel uit van mijn (heel) veel interessen op operagebied. Maar ik informeer me graag als er verschillende mogelijkheden zijn bij aankoop van dezelfde uitvoering, zeker als er, zoals nu, nieuwe uitgaven van verschijnen. Enfin, toch bedankt voor het aanbod…
Voor de goede orde: zelf ben ik zeker geen monomaan die alleen is geobsedeerd door Maria Callas en haar werk. Maar wie het muzikale hart op de juiste plaats heeft en zichzelf niet interessanter vindt dan het onderwerp in kwestie, is bij mij al gauw een potentiële ‘Callassioneur’ – een term, bedacht overigens door Mr. Edwin Rabbie, vice-president van de Haagse rechtbank en als classicus een oud-collega bij het Haagse Huygens Instituut. Net als ik houdt hij van het Sublieme en bezit hij bijna Allas van – U raadt het al – la Callas.
Navraag bij het Haagse Spui Records leerde overigens dat de Membran-doos van Maria Callas geen 30 CD’s bevat maar 30 opera’s – het totale aantal schijfjes bedraagt maar liefst 64 ! Zowel rechtstreekse als studio-opnamen dus, voor iets minder dan 100,- euro.
(Voor de goede orde: ik ontvang géén commissie.)