Met de cd Where Corals Lie vervult mezzosopraan Ruth Willemse een langgekoesterde wens. Ze wilde heel graag haar vertolking van Wagners Wesendonck-Lieder vastleggen, gekoppeld aan de Rückert-Lieder van Mahler en Elgars Sea Pictures. François van den Anker sprak de zangeres na de cd-release in Utrecht.

“Het was een mooie middag”, constateert Ruth Willemse met voldoening. De release van haar eerste cd in het Utrechtse Muzieklokaal verliep in de sfeer die ze graag wilde: informeel, met familie, vrienden en collega’s, maar ook met mensen die vanaf het terras nieuwsgierig binnenliepen tijdens haar optreden met pianist Vital Stahievitch. “Ik had bewust gekozen voor het Muzieklokaal om de release van de cd te vieren. Dat begrip release staat ook voor het gevoel van vrijlaten: deze muziek gaat nu via de cd de wereld in. Er was wat meer drukte dan in een concertzaal, maar dat maakt zo’n optreden ook levendig”, vindt Ruth.

“Afgelopen zondagmiddag was een mijlpaal in het project, waar ik erg naar heb toegeleefd”, vertelt de zangeres, terwijl ze thuis alweer aan de slag is met de afwerking van de crowdfunding voor het cd-project. Binnenkort ontvangen alle donateurs de cd in de brievenbus. “Het uitbrengen van je eigen cd heeft wel iets van een bevalling”, lacht Ruth, die een klein jaar geleden moeder werd van een dochter. “Die was – vanwege een zieke oppas – aanwezig bij het concert en heeft zich voorbeeldig gedragen.”

Het duo van Ruth Willemse en Vital Stahievitch bestaat sinds 2005. De zangeres vroeg de pianist eerst om hulp bij de uitspraak van Russische teksten. “Pas later durfde ik hem te vragen als liedbegeleider.”

Voor hun eerste cd startte het duo een crowdfunding via voordekunst.nl, met een video waarin Ruth willekeurige voorbijgangers op straat uitnodigde voor een kort optreden in een nabijgelegen zaal. Het bedrag dat voor de opname van de plaat benodigd was, kwam ruim binnen.

Het eerste exemplaar van de cd Where Corals Lie werd in Utrecht overhandigd aan Annett Andriesen, scheidend directeur van het Internationaal Vocalisten Concours. Die keuze was heel bewust, vertelt Ruth. “Annett heeft voor mij als zangeres echt wat betekend. Ik leerde haar kennen op het conservatorium van Amsterdam, toen ik daar mijn bachelor deed. Ze moedigde me aan en nam me als beginnend zangeres heel serieus. Een paar jaar geleden kreeg ik de uitnodiging voor de Wagner Masterclass die het IVC met anderen organiseerde. Ze hoorde in mijn stem de geschiktheid voor dat repertoire. Daarom wilde ik Annett de eerste cd overhandigen.”

“Als ik morgen onder een bus kom, wil ik die Wesendonck-Lieder hebben opgenomen”

Dat de Wesendonck-Lieder van Wagner, op teksten van zijn geheime liefde Mathilde Wesendonck, op de cd opgenomen moesten worden, stond vast voor Ruth Willemse. Ze heeft een sterke band met dat repertoire. “Ik hoop ooit de kans te krijgen de vijf liederen met orkest uit te voeren en de wereld te laten horen wat mijn gevoel is bij die stukken. Maar stel nou, dacht ik, dat die kans er niet komt, dan wil ik in elk geval een versie met piano vastleggen. Ik heb letterlijk weleens gedacht: als ik morgen onder een bus kom, wil ik die Wesendonck-Lieder hebben opgenomen, dan zijn ze er voor de eeuwigheid.”

Naast de vijf liederen van Wagner – waarvan enkele worden beschouwd als voorstudies voor zijn opera Tristan und Isolde – kwamen de Rückert-Lieder van Mahler door de selectie. “Ze passen heel goed bij de liederen van Wagner, je kunt er in dezelfde sfeer naar luisteren.”

De keuze om verschillende componisten op haar eerste cd te combineren, werd haar afgeraden, maar Ruth besloot anders. “Het is in deze tijd heel lastig om een cd op de markt te brengen. Je moet zelf geld meebrengen om een plaat te realiseren. Van alle kanten kreeg ik het advies om voor mijn eerste cd te kiezen voor één componist, dat schijnt beter te verkopen. Okay, dacht ik, maar ik blijf bij mijn keuzes, dan maar in eigen beheer!”

De cd, aanvankelijk zelf geproduceerd, verschijnt toch op Etcetera, een gerespecteerd label dat zich richt op muziek die de grote labels laten liggen. “Vrij snel na de opname hebben we enkele tracks doorgestuurd naar de mensen van Etcetera. Die vonden de kwaliteit zo hoog dat ze het graag wilden uitbrengen.” Zo ontstond de productie, met in het boekje een uitgebreide toelichting, geschreven door Hein van Eekert, en alle teksten van de liederen.

“We stapten in een kookpot”

Bij de voorbereiding op de cd kregen Ruth en Vital hulp van dirigent Ed Spanjaard. Hij fungeerde als coach voor het repertoire dat op de plaat werd gezet. “We hebben met Ed aan de liederen gewerkt, waarbij Vital aan de ene en Ed aan de andere piano zat. Hij gaf vooral aanwijzingen voor de tempi. Voor ons als duo is dat een uitdaging. Vital en ik houden beiden erg van rubato, met het gevaar dat het te veel wordt.”

De opnamen vonden plaats in Studio Drenthe, in de warme zomer van 2018. “We stapten in een kookpot – Vital, opnametechnicus Daan van Aalst en ik”, herinnert Ruth zich. “We waren meteen heel geïnspireerd toen we begonnen aan de Mahler-liederen. Bij die stukken wilde ik teruggaan naar het allerkleinste, terughoudend met medeklinkers. Pas op de laatste dag hebben we de ‘grote’ stukken opgenomen, zoals ‘The Swimmer’ van Elgar en ‘Stehe still’ van Wagner. Niet gepland was dat Marion van den Akker, die de studio beheert en mij ook coacht, meeluisterde. Haar oren waren heel waardevol voor ons project. Vital en ik hebben als duo echt stappen gezet bij deze opname.”

“Met deze cd heb ik zeker een stap gezet richting Wagner”, antwoordt Ruth op de vraag of we meer Wagner van haar kunnen verwachten. “Sinds de Wagner Masterclass snuffel ik aan dat werk. Inmiddels heb ik Venus uit Tannhäuser gestudeerd. Ik zou op dit moment Brangäne kunnen zingen. Bij een auditie laatst werd me gezegd dat ze me wel als Fricka wilden horen. Maar ik ben daar voorzichtig in, het moet goed voelen en ik wil mijn stem niet dwingen.”

De komende maanden zijn er verschillende recitals van Ruth Willemse en pianist Vital Stahievitch met het repertoire van de cd. Meer informatie vindt u op de persoonlijke website van Ruth Willems. De cd Where Corals Lie is verschenen bij Etcetera Records.