Gian Franco Corsi Zeffirelli is overleden. Hij stierf in zijn huis in Rome. Zeffirelli was al enige tijd ziek. De Italiaan was bekend van zijn filmregies, maar operaliefhebbers zullen zich vooral zijn overdonderende ensceneringen en decors van Italiaanse opera’s herinneren.

Franco Zeffirelli begon zijn carrière na een studie kunst en architectuur aan de universiteit van Florence. Hij werkte samen met de regisseurs die kleur en vorm gaven aan de naoorlogse generatie in Italië: Vittorio De Sica, Roberto Rossellini en Luchino Visconti. Hij regisseerde zelf toneel, film en televisie.

Het is dankzij de Live in HD-vertoningen van opera’s van de Metropolitan Opera dat Zeffirelli’s werk voor veel Nederlandse operabezoekers bekend is. Nog in februari 2018 was in de bioscoopserie uit New York zijn klassieke productie van Puccini’s al even klassieke opera La bohème te zien. Die keer met de sterren van nu, Michael Fabiano en Sonya Yoncheva, in de hoofdrollen. De opera werd meer dan 1.200 maal opgevoerd bij de Met en heel veel daarvan was in de Zeffirelli-enscenering.

Al veel eerder ging Zeffirelli’s enscenering voor het eerst, in 1963 in La Scala in Milaan, met Herbert von Karajan voor het orkest en met Mirella Freni en Gianni Raimondi in de hoofdrollen. Door de jaren zongen solisten als Ileana Cotrubas, Lucia Popp en Luciano Pavarotti rollen in de Bohème van Zeffirelli.

De recensent van Place de l’Opera, die de voorstelling in augustus 2015 in La Scala zag – met in de hoofdrollen Vittorio Grigolo en Maria Agresta – stelde: “De decors en kostuums zijn weelderig en gedetailleerd en nemen het publiek met filmische precisie mee naar het Parijs van 1830. De zolder van de eerste en vierde akte geeft daarbij geen overdreven romantische voorstelling van het leven van de vier bohemiens, maar toont hun wereld in al zijn bittere armoede.”

Zeffirelli was een uitgesproken man, die als senator voor de christendemocraten en later voor de Forza Italia van Berlusconi politiek actief was. Ook in zijn vak was hij graag duidelijk: toen de Metropolitan Opera in 2009 zijn productie van Tosca na 25 jaar verving door een moderne versie van Luc Bondy, noemde Zeffirelli zijn collega “een erg slechte regisseur”. Door de New York Times liet hij optekenen: “Het publiek gaat niet naar de opera om iets revolutionairs te zien. Ze willen de muziek horen en de dromen dromen die al generaties lang cultureel erfgoed zijn.”

La Scala ricorda Franco Zeffirellihttps://t.co/HtYP5eL7Zu pic.twitter.com/CPO7EkhA5C

— Teatro alla Scala (@teatroallascala) June 15, 2019