Opera, hoe klinkt dat? Geen betere manier om die vraag te beantwoorden dan het laten zien van enkele filmpjes. Daarom hieronder een staalkaart van opera: enkele sleutelwoorden geïllustreerd door Youtube-fragmenten.

Liefde

Als er één term in nagenoeg iedere opera voorkomt, is dat de liefde. De manier waarop componisten de liefde op muziek zetten, is echter heel divers. Bij de ene is het grootse hartstocht, bij de ander is het vooral romantiek met een knipoog. Hieronder een aandoenlijk liefdesduetje uit de opera La Sonnambula (de slaapwandelaarster) van Vincenzo Bellini. Juan Diego Flórez zingt Elvino, die op het punt staat te trouwen met Amina, hier gezongen door Natalie Dessay. Beide zijn grote sterren in de operawereld.

Leed

De liefde in opera’s is doorgaans geen gelukkige liefde, en dat leidt tot leed. Operazangers moeten dan ook heel wat lijden. Met name de tenoren zijn erg dramatische types, die soms zingen alsof hun longen wegbranden van verdriet. Hieronder een voorbeeld van zo’n intense tenoraria, ‘Vesti la giubba’ uit Pagliacci van Leoncavallo. Canio is een clown (pagliaccio) in een rondtrekkend gezelschap en komt er net voor een voorstelling achter dat zijn vrouw Nedda hem ontrouw is. De tijd dringt, dus hij moet zich voorbereiden op zijn optreden, maar hij kan het haast niet opbrengen zich in zijn rol van clown te voegen. Hij roept uit ‘Ridi Pagliaccio’ (lach, Pagliaccio). In dit filmpje zingt Luciano Pavarotti de aria. Pavarotti (overleden in 2007) was één van de beroemdste tenoren van de afgelopen eeuw.

Wraak

Wraak is regelmatig de drijfveer van personages in opera’s. Een heel beroemd wraakzuchtig type is de Koningin van de Nacht uit de opera Die Zauberflöte van Mozart, die haar rivaal Sarastro om zeep wil helpen. Onderstaande fragment zal veel mensen bekend in de oren klinken. Na een stukje gesproken tekst, waarin de koningin (Diana Damrau) haar dochter bestraft, begint ze te zingen met ‘De wraak van de hel kookt in mijn hart’. De wraak slaat op haar wens om Sarastro te vermoorden. De rest spreekt voor zich.

Dood

Over sterfscènes in opera’s zou je een boek vol kunnen schrijven; het zijn er te veel om op te noemen. Eén van de beroemdste is die uit La Traviata, een opera van Giuseppe Verdi. Violetta is een courtisane (een prostituee in hogere kringen) en lijdt aan tbc. Na een ongelukkig liefdesavontuur met Alfredo ligt ze in Parijs doodziek te wachten op de dood. Dan komt Alfredo met zijn vader Giorgio binnen en verzoent zich met haar. Daar begint het fragment hieronder. Ondanks het geluk van de verzoening beseft iedereen dat ze spoedig zal sterven. En dat gebeurt ook, nadat ze nog één keer opleeft van verrukking. De zangers zijn grote sterren in operaland: Anna Netrebko als Violetta en Rolando Villazón als Alfredo.

Moord

Dood en moord gaan vaak hand in hand in opera’s. Hieronder een voorbeeld van een beroemde operamoord uit de opera Tosca van Giacomo Puccini. Tosca is ten einde raad. Haar geliefde Cavaradossi is opgepakt door de corrupte, smerige politiebaas Scarpia. Scarpia dreigt hem te vermoorden, maar als Tosca met hem naar bed wil gaan, laat hij hem vrij. Tosca stemt in, maar voordat het zo ver is, steekt ze Scarpia dood. In het fragment zingt Maria Callas de rol van Tosca. Callas was de beroemdste sopraan van de twintigste eeuw.

Humor

Opera is niet wars van humor. Er zijn zelfs aparte termen binnen het genre ontstaan om komische opera’s te duiden, zoals de Italiaanse opera buffa. De stem blijkt dan ook een uitstekend instrument om grappig mee te zijn, zoals te horen is in onderstaand fragment. De bekende Franse sopraan Natalie Dessay zingt een stuk uit de opera Les Contes d’Hoffmann van Jacques Offenbach. Ze speelt een pop die door twee uitvinders is gemaakt en waar de hoofdpersoon van de opera verliefd op is geworden. Nu en dan moet ze even opgeladen worden.