Beethovens Fidelio is een opera waar niet bijster veel in gebeurt. Helaas weet de Nationale Reisopera niet veel aan dat theatrale euvel te doen. Ook muzikaal niet. Slechts mondjesmaat dringt het stuk echt door.

De Nationale Reisopera trekt sinds vorige week (28/3) door het land met een reprise van de productie uit 2002. Vanavond (4/4) deed het gezelschap Theater De Spiegel in Zwolle aan.

De regie is van Monique Wagemaker. Haar set is aansprekend. Sober, maar treffend. De benauwde situatie waarin de gevangen Florestan en zijn trouwe, standvastige echtgenote Leonore (vermomd als de jongeman Fidelio) bevinden, wordt goed verbeeld.

Dat alleen is echter te dun om twee uur de aandacht vast te houden. Tegen de achtergrond van dat decor moet meer gebeuren. Maar er gebeurt niet veel. Zodra de solisten hun mond opendoen voor een aria of duet of kwartet, verstillen ze tot pilaren. Alsof ze zich schrap zetten voor de muziek. Bij de koorleden is dat niet anders. Tijdens ‘O welche Lust’ komen ze even tot leven, maar daarna nemen ze al snel weer hun ‘Madame Tussaud-opstelling’ aan.

Dat de gehele opera bloedje serieus gespeeld wordt, helpt daar niet bij. De voorzetjes die Beethoven geeft voor wat luchtiger passages, worden niet aangegrepen.

Nu is Beethoven vooral muziek; ook in Fidelio. Maar op dat front scoort deze Fidelio eveneens matig. Almas Svilpa is niet autoritair genoeg als Don Pizarro. De stem van zijn ondergeschikte Rocco (James Creswell) is veel imposanter en beter. Daardoor blijft het effect in de diverse woeste, bevelende scènes van Pizarro beperkt.

Leonore-vertolkster Lisa Livingston heeft een geschikt timbre voor haar rol, maar is geen enkel technisch deel de baas. Ze glibbert haar loopjes door op een wijze die niet doet vermoeden dat daar die standvastige echtgenote staat, die haar man probeert te bevrijden.

Naar het muzikale geheel gekeken, heeft dirigent Patrick Davin de teugels niet stevig in handen. In de ouverture, in het kwartet in de eerste akte en – het meest kwalijk – in de finale loopt het geregeld ongelijk. Het koor loopt hier en daar pijnlijke fracties achter op het orkest. Bovendien is de balans tussen de solisten dikwijls onevenwichtig.

Jong en jeugdig
Dat alles wil niet zeggen dat de Reisopera nooit aan een reprise van Fidelio had moeten beginnen. Want bij vlagen zijn er heel mooie dingen te horen. Van de strijkers in het orkest bijvoorbeeld. Zij weten in sommige passages gevoelige tinten te produceren, die de scène meteen meer kleur geven.

Daarnaast zingt James Creswell als Rocco prima de avond door. Zijn ietwat ruwe, maar toch ook mededogende klank is geknipt voor zijn rol. Ook zijn dochter Marzelline (Machteld Baumans) doet het bekoorlijk. Ondanks haar brede ervaring klinkt ze nog heel jong, jeugdig. Bovendien is ze één van de weinige solisten die continu blijft acteren, zodat er in elk geval een beetje dynamiek op het toneel gebracht wordt.

Peter Wedd zorgt als Florestan voor een sterk begin van de tweede akte. Half hangend boven de orkestbak, vastgelegd aan een lange ketting, zingt en acteert hij met zijn ongeremde, pijnlijdende stem zijn leed de zaal in. Hoewel hij grotendeels op zijn plaats blijft, laat hij ‘dingen gebeuren’.

Of het genoeg is om de minder fraaie kanten aan deze Fidelio weg te poetsen, is de vraag. Een heel bevredigend gevoel houd je niet aan de avond over.

Fidelio speelt nog tot dinsdag 28 april in diverse schouwburgen en theaters in Nederland. Zie voor een gedetailleerde speellijst de agenda of www.reisopera.nl.