Vrijdagavond vond op Fort Rijnauwen de première van The Tempest plaats. De nieuwe ‘opera op locatie’ door Holland Opera is een visueel schouwspel, maar vergt erg veel meegaandheid van de luisteraar.

Het duurde even, maar iets na kwart over negen kon de stoet operaliefhebbers het afgesloten natuurgebied van Fort Rijnauwen betreden. De zon was net onder, in de lucht hing nog een zweem van de vochtigheid van de dagen ervoor. Een half uur later had iedereen een plek gevonden, bedolven onder dekens, jassen en mutsen tegen de opkruipende kou.

Onder leiding van dirigent Niek Idelenburg speelde het kleine Carthago Consort de statige ouverture van Henry Purcells The Tempest. De strijkers van het barokensemble klonken helder en stevig, en speelden de frisse muziek van Purcell met veel overtuiging. De Sailor’s dance, die in deze versie door Holland Opera verplaatst werd van de vierde naar de eerste akte, nodigde uit tot onwillekeurige dansbewegingen.

Het hele veld naast het Fort werd in de regie van Joke Hoolboom breeduit in gebruik genomen. In een ovale vorm stonden overblijfselen van de romp van een houten schip opgesteld. Een klein driehoekig podium en een uitkijkpost op een grote stalen scheepsmast ver achterin waren de twee ijkpunten in het speelveld van de zangers.

De vernieuwde plot was helaas, ondanks het inlezen in de materie, niet vanzelf te begrijpen. Ook mét het libretto opengeslagen. De twee broers Antonio en Prospero verlangen beiden de macht, maar van vechten is geen sprake. Antonio rijdt de boekenkar van Prospero simpelweg het verlaten eiland op, waarheen hij Prospero verbant. Naast hem loopt een jongetje mee, in gewone kleren.

Pas later dringt het door dat dat jongetje Antonio’s zoon Ferdinand is. De jonge man die na een aantal bedrijven ineens van links komt aanwandelen blijkt óók Ferdinand te zijn. Zestien jaren zijn ongemerkt verstreken – wat eerder te zien was aan de baby die ineens in de vorm van een jonge vrouw de uitkijkpost achterin afdaalde.

De storm is een hels paardenspan met vier enorme zwarte hengsten. Het maakt van de derde akte, mede door het sterke zang en spel van Prospero (Sinan Vural) en Antonio (Wiebe Pier Cnossen), een krachtig moment in de opera. Vergelijkbaar indrukwekkend is de aria O pretty youth van Miranda (een weergaloze Leonie van Veen) bij de tijdelijke dood van haar aanbeden Ferdinand.

Het ontroerende moment wordt ruw onderbroken door Antonio en Prospero. Of eigenlijk, door de muziek die zij moeten zingen. Van Meijering welteverstaan, niet van Purcell. Voor het opvullen van het toneelstuk dat een opera moest worden schreef deze Nederlandse componist aanvullende intermezzi, koordelen en aria’s.

Met elektrische gitaar en soundscapes vanuit de laptop in de stijl van Jesus Christ Superstar x Hair x Steve Reich werden de oren van het publiek mishandeld. De zangers zelf leken ook niet altijd goed uit de voeten te kunnen met de snerpende begeleiding.

Hoe goed de intentie ook was om de originele muziek van Purcell een scherp randje te geven, bij de vlucht van het visueel geslaagde paardenspan kon de gedachte aan een eigen vlucht weg van het Fort niet onderdrukt worden.

The Tempest is tot en met 9 juli nog zeven keer te zien. Zie voor meer informatie de website van Holland Opera.