Zelden uitgevoerd, en dat bleek onterecht. Assassinio nella Cattedrale van Ildebrando Pizzetti schildert het conflict tussen kerk en staat, tussen de aartsbisschop van Canterbury en koning Hendrik II van Engeland. Een geweldige cast en een effectieve vormgeving maakten het een mooie avond in San Diego.

Van de meer dan vijftien opera’s die de Italiaanse componist Ildebrando Pizzetti (1880-1968) schreef, wordt vrijwel niets meer opgevoerd in onze tijd. Hij behoort tot de generatie van componisten als Ottorino Respighi en Gian Francesco Malipiero, maar begon als toneelschrijver. Nog voor hij in zijn geboortestad Parma naar het conservatorium ging, waren al twee van zijn stukken in het theater uitgebracht.

Een paar jaar later was hij docent en bestuurder op het conservatorium, eerst in Florence en later in Milaan. In 1936 volgde hij Respighi op aan de Academie van Sint-Cecilia in Rome, waar Mario Castelnuovo-Tedesco een van zijn studenten was. Pizzetti werd beïnvloed door dichter en toneelschrijver Gabriele d’Annunzio en hij componeerde de muziek voor een aantal van diens toneelstukken.

In 1939 werd Pizzetti toegelaten tot de Italiaanse Koninklijke Academie. Zijn betrekkingen met de fascistische regering van Italië waren af en toe stormachtig maar doorgaans goed. Dat kan een reden zijn waarom zijn werken zelden worden uitgevoerd.

Zijn eerste opera, Sabina, componeerde hij in 1897. Tussen dat moment en de première van Moord in de kathedraal (Assassinio nella Cattedrale) op 1 maart 1958, voltooide hij nog elf andere opera’s.

Moord in de kathedraal is een opera in twee aktes op een libretto van de componist zelf. De basis vormt de Italiaanse vertaling door Alberto Castelli’s van T.S. Eliot’s toneelstuk met dezelfde naam.

Het gaat over de moord op de aartsbisschop van Canterbury, Thomas Becket, door aanhangers van koning Hendrik II in de twaalfde eeuw. De veronderstelling is dat Henry vroeg of niemand hem zou bevrijden van de lastige priester. En dat was precies wat voor zijn volgelingen nodig was om aan te nemen dat ze alle reden hadden tot moord op Becket.

San Diego Opera voerde op 2 april 2013 Pizzetti’s Moord in de kathedraal op met de toonaangevende Italiaanse bas Ferruccio Furlanetto in de titelrol. Algemeen en artistiek directeur Ian D. Campbell maakte een eenvoudige enscenering die het verhaal gemakkelijk te volgen maakte.

Het decor van Ralph Funicello bestond uit fel gekleurde glas-in-lood ramen met trappen en platforms, zodat het toneel er uit zag als de binnenkant van een grote kathedraal. Het licht was een bepalend element in het decor en het ontwerp van Alan Burrett bleek zeer effectief.

Kostuumontwerpster Denitza Bliznakova kleedde de aartsbisschop in de tijdloze gewaden van de katholieke kerk, de solisten van het eerste en tweede koor in karmijn rood en de andere koorzangers in de gedempte kleuren van de twaalfde eeuw in Engeland.

Het verhaal van deze opera, het conflict tussen kerk en staat, lijkt al eeuwen te duren. Ik moest denken aan de moord op Martin Luther King, vele eeuwen later. Net als Becket wist King dat het hem zou kunnen overkomen.

De Italiaanse bas Ferruccio Furlanetto blinkt uit in de interpretatie van de rollen aan beide kanten van dit conflict: Philips II in Don Carlo en Becket in deze opera. Moord in de kathedraal is een opera voor mensen die bereid zijn aan het denken te worden gezet.

Furlanetto is in de bloei van zijn carrière en zijn weelderige stem golfde over het orkest en door de zaal als een geweldige natuurkracht. Hij is geboren om een opera als deze te zingen. Daarbij is hij ook nog een uitstekend acteur en als hij op het podium stond kon je je ogen niet van hem afhouden.

Susan Neves en Helene Schneiderman zongen als eerste en tweede koor het commentaar op de handeling. Aangezien er geen liefdesthema in de opera zit, waren hun rollen veel kleiner dan die van de Aartsbisschop, maar beiden zongen in klinkende tonen.

De andere sterren van deze voorstelling waren de leden van het San Diego Opera Chorus onder leiding van Charles F. Prestinari. Hun harmonieën waren sterk en ze klonken als een echt geheel. In hun rol vormden ze een eenheid, de congregatie, in de finale vergezeld door het uitstekende Children’s Chorus from St. Paul’s Cathedral.

Alan Glassman was als Herald de man met een stem als een trompet, die elke opkomst aangekondigde. Hij was echt een voorbeeld van een casting die alle ruimte had gekregen. De andere rollen waren eigenlijk delen van trio’s of kwartetten. De drie priesters die zongen met dramatische klanken terwijl ze probeerden hun aartsbisschop te beschermen, waren tenor Greg Fedderly, bas-bariton Kristopher Irmiter en bas Gregory Reinhart.

De vier provocateurs waren ook de vier ridders die uiteindelijk Becket doodden. Tenor Joel Sorenson had een moeilijke rol met een hoge ligging maar zong met finesse. Bariton Malcolm MacKenzie, de zoet-gevooisde Graaf Di Luna uit de AZ Opera Il Trovatore, was een dramatische tweede ridder, terwijl bas-bariton Ashraf Sewailam en bas Kevin Langan, de sonore derde en vierde ridders, goed doortrapte schurken waren.

Dirigent Donato Renzetti maakte een zeer positief San Diego Opera debuut met deze presentatie. Het grote orkest reageerde met nauwkeurig spel in deze nieuwe en interessant georkestreerde partituur. Ik hoop dat we nog veel meer gaan horen van Renzetti. Speciale hulde gaat naar de Engelse hoornist Andrea Overturf voor zijn prachtige frasering.

Dit was een spectaculaire avond in de San Diego Opera en ik hoop dat deze mooie opera vaker zal worden gehoord van nu af aan.