Opera’s die op romans gebaseerd zijn, zijn er in overvloed. Romans die zich in de operawereld afspelen, zijn er een stuk minder. De Franse auteur Célia Houdart verrijkt de literatuurlijst met Het talent van Gil de Andrade, een meeslepend verhaal over een jonge tenor die zijn weg naar de top vindt.

Célia Houdart werkte tien jaar als theaterregisseur en legde zich daarna toe op het schrijven. Het talent van Gil de Andrade is haar eerste roman die in het Nederlands vertaald is.

Gil is een Franse jongen van Portugese komaf. Zijn vader Jorge werkt op het postkantoor in Thomery, zijn moeder Lucile woont in een psychiatrische instelling in Genève. Gil wil piano studeren aan het conservatorium in Parijs. Hij slaagt met vlag en wimpel voor het toelatingsexamen, maar dan ontdekt hij, bij toeval en tot zijn eigen verrassing, dat hij een prachtige tenorstem heeft. Stukje bij beetje leert hij zijn ware talent kennen.

De eerste (ruime) helft van het boek volgt Gil op zijn weg naar het conservatorium en tijdens zijn zoektocht naar zijn muzikale zelf. In de tweede helft neemt Gils loopbaan een hoge vlucht en bereikt hij de grootste operatonelen in de wereld. Een successtory dus, maar niet zonder dalen en worstelingen die echte operazangers niet vreemd zullen zijn.

Célia Houdart heeft een bijzondere stijl. Ze vertelt het verhaal in hele korte hoofdstukjes, 73 in totaal. Een soort flarden, rijk aan kleurige en geurige beschrijvingen. De details zijn af en toe een tik overdadig, maar het beklijft wel. In plaats van oeverloos uit te wijden ‘ensceneert’ Houdart zorgvuldig uitgekozen momenten uit Gils leven; kort en to the point. Die zelfbeperking werkt meeslepend en zorgt bovendien voor een immense vaart. Je hebt het verhaal zo uit.

Met name de eerste helft vliegt voorbij. Houdart trekt prachtige bogen, waarbij ze haar tempo op sleutelmomenten passend vertraagt. Het is bijna een muziekstuk. In de tweede helft, als Gil van operahuis naar operahuis hopt, vonkt het voor mij minder, aangezien dat deel van het zangersleven overbekend is en Gil weinig opzienbarende dingen meemaakt, op een mislukt optreden bij de Chorégies d’Orange na.

Gil doet in zijn zegetocht ook De Nationale Opera in Amsterdam aan. Daar vertolkt hij zijn eerste travestierol: Diane de Poitiers in Le Ballet de la nuit van Étienne Lunod. Googelen heeft geen zin; het is een fictief werk van een fictieve componist, net als de andere werken die in het boek aangehaald worden. Waarom Houdart daarvoor gekozen heeft, begrijp ik niet goed. Wat is er tegen het realisme en de herkenbaarheid van echte opera’s en echte componisten?

De roman eindigt rond een optreden in Genève. Gil is inmiddels 42 jaar en heeft alles bereikt wat een zanger zich kan wensen. Houdart geeft hem een subtiele slotscène. Niet zo tragisch en dramatisch als de meeste opera’s. Eerder verstild, en gestileerd. Een prachtig einde van een prachtig boek.

Het talent van Gil de Andrade is uitgegeven bij Atlas Contact.