It’s Christmas! Het schreeuwt je toe vanaf de cover van Jonas Kaufmanns nieuwe album. De Duitse tenor heeft twee cd’s gevuld met de grootste clichés uit het kerstrepertoire. Voorspelbaar, matig uitgewerkt, soms zelfs uitgesproken kitscherig.

Je kunt het bekende zangers eigenlijk niet kwalijk nemen dat ze een slaatje slaan uit het lucratieve kerstseizoen. Je hebt de naam, je hebt de stem en op één of andere manier verkoopt muziek in december beter dan in andere maanden. Zeker de juiste muziek. Maar áls je je er dan aan waagt, kies dan voor een originele aanpak. Of betreed de gebaande paden met extra veel klasse. Jonas Kaufmann doet helaas geen van beide.

Het album telt maar liefst 42 nummers, opgenomen tussen december 2019 en augustus 2020 in Salzburg, Bonn en München. Cd 1 bevat Duitse kerstliederen, waarbij Kaufmann voor een enigszins bevreemdende combinatie van kinderliedjes en kerkliederen heeft gekozen. Het ene moment hoor je ‘Kling, Glöckchen, klingelingeling’, het andere moment gaat het over zonde en dood. De kindernummers zingt Kaufmann als een glimlachende verteller, vrolijk en teder. Het liturgische repertoire zet hij zwaar aan, met een soort bravoure die niet echt past. ‘O Tannenbaum’ klinkt als een heroïsche solo uit een Verdi-opera.

Positieve uitzondering is ‘Still, still, still’. Het volksliedje is in twee arrangementen te horen. Het eerste is tenenkrommend truttig, maar het tweede, van Mack Wilberg, heeft onverwacht veel sfeer en karakter, fraai begeleid door het Mozarteumorchester Salzburg onder Jochen Rieder.

Op de tweede cd gaat het repertoire geleidelijk over naar krakers in het Engels, zoals ‘O Holy Night’, ‘Silent Night’, ‘White Christmas’ en ‘Jingle Bells’. Geen cliché blijft je bespaard. Het Mozarteumorchester maakt na een paar nummers plaats voor de Cologne Studio Big Band, met trompettist Till Brönner als speciale gast in twee songs.

Kaufmann maakt ook op cd 2 zijn stem vaak groter en dramatischer dan nodig is. Daarbij is zijn Engels gek genoeg niet altijd to the point, zoals in het ‘buitenlands’ klinkende ‘Jingle Bells’. De songs waarin hij gas terugneemt en de tekst en de melodie het werk laat doen, komen veel beter voor de dag.

Dan het slotnummer: ‘All I Want for Christmas Is You’ van Mariah Carey. Op online fora kwam er behoorlijk wat commentaar op. Eén reactie die ik tegenkwam noemde Kaufmanns interpretatie ‘ongeveer net zo succesvol als wanneer Mariah Carey Götterdämmerung zou zingen’. Ik wilde het er graag mee oneens zijn, maar na een paar maal luisteren kon ik niet anders dan instemmen. Het klinkt nergens naar. Een valse noot aan het einde van een niet goed gelukt album van een verder natuurlijk uiterst begaafde tenor. Dat staat buiten kijf. De vocale kwaliteiten van Kaufmann zijn uitzonderlijk, dat kun je ook op deze cd’s horen, maar in zijn programmatische keuzes zit hij er dit keer simpelweg naast.

Bij mij bleef de vraag hangen waarom één van de bekendste operazangers van dit moment niet meer te bieden heeft dan een mierzoet, oppervlakkig programma. Juist nu kerst voor veel mensen anders zal zijn, minder licht en hoopvol, had ik van zo’n grote artiest iets betekenisvols verwacht.