Uit drie koninginnedrama’s van Gaetano Donizetti stelde De Nationale Opera een smaakmakende selectie samen. ‘Donizetti Queens in Concert’ werd zondagavond gestreamd, als troost voor het schrappen van Anna Bolena, de eerste productie van een trilogie. Anna Bolena zal over precies een jaar te beleven zijn. Een belevenis was het nu al in de compilatie van dirigent Enrique Mazzola en regisseur Jetske Mijnssen.

Beauty Queens stonden er op het podium van Nationale Opera & Ballet. Niet zozeer vanwege de prachtige kostuums die sopraan Marina Rebeka en mezzo J’Nai Bridges droegen, maar vooral om de schoonheid, kracht en kleur in hun stemmen, waarmee zij de fantastische aria’s en duetten tot klinken brachten. Zij straalden de vocale genade uit die Donizetti in zijn noten legde om het verhaal van liefde, haat en verraad rond de Engelse koningin Elizabeth I te vertellen.

De componist deed dat in de drie opera’s die DNO als een Tudor-trilogie aanbiedt: Anna Bolena uit 1830, Maria Stuarda uit 1834 en Roberto Devereux uit 1837. Daarvóór, in 1829, had Donizetti al een voorschot genomen door het bezoek van Elizabeth aan haar minnaar, de graaf van Leicester, op muziek te zetten (Elisabetta al castello di Kenilworth). Dat kwartet stond deze maand gepland in de Brusselse Munt als een scenische compilatie verdeeld over twee avonden. Het project is nu doorgeschoven naar de lente van 2023.

In Anna Bolena schilderen librettist Felice Romani en componist Donizetti scènes uit het jonge leven van Elizabeth, namelijk de ontrouw van haar vader Hendrik VIII. Hij ruilt Bolena (Elizabeths moeder) in voor de veel jongere Jane Seymour, vooral in de hoop dat zij hem een zoon zal baren. De compilatie van DNO eindigde met de smartelijke bede van Bolena vlak voor haar terechtstelling, terwijl op de achtergrond de feestmuziek voor het huwelijk van Hendrik en Jane klinkt. Een groots moment in het optreden van de Letse sopraan Marina Rebeka. Wat een feest zal het zijn om haar volgend jaar in de complete opera te horen en te zien.

Heerlijk anachronisme

De selectie opende met de ouverture van Roberto Devereux, weliswaar de derde productie in de trilogie, maar zeer passend als opening. Donizetti begint het orkestrale voorspel met het Engelse volkslied ‘God save the Queen’ (of de King, al naar gelang het geslacht van de monarch). Een heerlijk anachronisme dit begin, want deze melodie zou in 1686 zijn geschreven door Jean Baptiste Lully voor de Franse koning Lodewijk XIV, maar er dwarrelen ook andere data door de geschiedenis, zoals 1714, toen Georg Friedrich Händel de melodie in Engeland introduceerde, en 1745, toen het met de bekende Engelse tekst werd gezongen bij de kroning van George II. Donizetti benutte dus in 1837 een melodie uit 1745 bij een gebeurtenis rond 1590.

Het Nederlands Kamerorkest speelde deze ouverture met verfijnde klanken in het volksliedthema en barstte vervolgens los in de circusachtige ontplooiing van de kleurrijke partituur. Dirigent Enrique Mazzola zorgde met strak gehouden ritmiek en een fiks tempo voor een heerlijke opwinding over wat komen ging.

Kings in concert

In de selectie onder meer de beroemde scène uit Maria Stuarda, waarin Elizabeth in haar ontmoeting met Maria Stuart geen genade laat gelden voor haar rivale, waarna deze Elizabeth vervloekt als bastaardkind van Hendrik VIII en Bolena. Een prachtige vondst van Friedrich Schiller in zijn toneelstuk Maria Stuart, door librettist Giuseppe Bardari overgenomen, want die ontmoeting heeft nooit plaatsgevonden.

De Amerikaanse sopraan J’Nay Bridges zong Elizabeth met een ongenaakbare expressie, maar ook met de schoonheid die dramatisch belcanto nodig heeft. In de door Donizetti in laag register geschreven vervloeking schoot Marina Rebeka (kolossaal geluid tot in de hoogste regionen) iets tekort aan kracht en effect. Met de heldere, hoge tenor Ismael Jordi (in verschillende rollen) en bas Roberto Tagliavini als Hendrik waren er niet alleen queens, maar ook kings in concert.

In de begeleiding droegen het Kamerorkest en dirigent Mazzola de royaal versierde belcantolijnen met kleur en precisie. Het Koor van De Nationale Opera, verspreid gezeten in de parterre van het theater, voegde zich met opwindende ensembles naadloos in de grote scènes.

Jammer genoeg is de mooi opgenomen stream nog maar te beleven tot 22.45 uur op dinsdagavond 18 mei. Volgens een tussenstand op maandagmiddag bleken 1.500 liefhebbers een kaartje te hebben gekocht à 12,50 euro.