Deze zomer lanceerde componist David Kanaga zijn opvallende project Soft Valkyrie, een podcastbewerking van Die Walküre. De eerste akte is af. Kanaga’s volstrekt unieke kijk op Wagners opera smaakt naar meer.

Soft Valkyrie is een productie van het Holland Festival, De Nationale Opera en de Staatsoper Hannover. De eerste akte werd in juni uitgebracht, opgeknipt in vier afleveringen met eigen titels. Elke aflevering begint met ‘Previously on Soft Valkyrie’ en eindigt met een ‘Find out next week’. Het geeft de productie het karakter van een serie.

David Kanaga is bekend van het componeren van muziek voor computergames. Hij is uitgegaan van een piano-uittreksel van Wagners partituur en is daar zijn eigen weg mee gegaan. Het klankbeeld is vrijwel helemaal elektronisch, met uitzondering van het pianospel van Marc Evanstein, dat hier en daar de kop opsteekt. Wagner is nog steeds de herkenbare auteur. Toch klinkt het volledig anders.

Als podcast, voor beluistering met een koptelefoon, werkt het goed. Kanaga sleept je mee in een mysterieuze, wagneriaanse wereld, waarbij de vele geluidseffecten het verhaal kracht bij zetten. Nadeel vind ik de beperkte zeggingskracht van elektronische instrumenten. Er zit nu eenmaal minder emotie en kleur in dan in een levend, ademend orkest. De muziek van Wagner komt ook minder vloeiend over. De kracht van Wagner is mijns inziens de flow in zijn werken; je kunt helemaal opgezogen worden. De podcast is meer fragmentarisch, met snel wisselende sferen en expressies.

Een meesterzet is het engageren van Stephen Fry als verteller. Fry’s stem en dictie zijn op zichzelf al vocale kunst. Hij leest simpelweg de toneelinstructies van Wagner, maar hij doet dat zo bezield dat de teksten uitgroeien tot meer dan instructies. Fry verbindt alles tot een logisch geheel. Hij is de rode draad in eigen persoon.

Kanaga heeft bewust zangers uit zeer uiteenlopende genres gecast. De eerste akte verenigt een operazanger (sopraan Hailey Clark als Sieglinde), een rapper (Bryan the Mensah als Siegmund) en een black metalzanger (Attila Csihar als Hunding). Echte operazang is niet te horen, de toon is intiem, soms zelfs fluisterend (vandaar ‘Soft’ Valkyrie).

Ondanks de andere benadering en het andere medium lijkt me het doel hetzelfde als bij een uitvoering op een operatoneel: de personages geloofwaardig tot leven wekken. Clark slaagt daar goed in; haar Sieglinde is innemend en gevoelig. Bryan the Mensah is een breekbare, ietwat etherische en introverte Siegmund. Soms lijkt hij bewust slecht te articuleren, waardoor zijn zang binnensmonds klinkt – minder geslaagd – maar over het geheel biedt hij een interessante vertolking.

De Hunding van Attila Csihar is in mijn ogen een misser. Zijn grunting is in de metalwereld ongetwijfeld op zijn plek, maar op Wagners noten klinkt het belachelijk. Het maakt Hunding een eendimensionale slechterik. Ik kan mijn lachen niet onderdrukken als hij zingt.

Ondanks dat smaakt Soft Valkyrie naar meer. Kanaga biedt een enerverende, hoogst originele kijk op Wagner, waarbij ik me geen moment verveel (iets wat ik niet altijd van klassieke Wagners in het theater kan zeggen). Akte twee en drie moeten later dit jaar uitkomen, met interessante namen als Mattijs van de Woerd (Wotan), Nadine Secunde (Fricka) en Claron McFadden (Brünnhilde). Iets om naar uit te kijken!

Akte één is onder meer te beluisteren op de website van De Nationale Opera.