Het Zwaard van Damocles hing vrijdagavond vervaarlijk boven de première van Roméo et Juliette. Tot grote opluchting van Opera Zuid viel het niet. De theaters mogen open blijven en de geplande voorstellingen van Gounods liefdesopera kunnen gewoon doorgaan. Maar goed ook: de nieuwe productie streelt oor en oog.

De eerste opkomst van het koor was vrijdagavond in het Maastrichtse Theater aan het Vrijthof meteen raak. Met grote klank en aanstekelijk spel zette het ensemble van merendeels jonge vocalisten uit het Theaterkoor Opera Zuid en de Kooracademie Maastricht de toon voor een bruisend bal waar Roméo zijn Juliette zal ontmoeten. Ook in andere scènes zorgde het koor in de beweeglijke regie van Julien Chavaz voor kleur en vaart.

De feestzaal van de familie Capulet werd gevormd door grote bogen van dun doek, die perspectivisch naar achteren wat kleiner werden. Zij oogden als een moderne versie van het achttiende-eeuwse coulissentoneel. Wat betreft de kleurstellingen had vormgever Anneliese Neudecker gekozen voor pasteltinten, van lila/roze naar paars lopend. Ook in de kostumering van Sanne Oostervink overheersten zachte kleuren, waardoor de productie er romantisch oogstrelend uitzag.

Tegenspel voor de ogen bood onder meer de beroemde nachtscène in het vierde bedrijf, als Roméo in Juliettes slaapvertrek doordringt. Over de hele toneelvloer was een enorm wit dekbed uitgespreid waar de gelieven hun duet ’Nuit d’hyménée’ konden beleven.

Uitgaanspubliek

Weliswaar heeft dit werk van Charles Gounod niet een aanduiding als ‘grand opéra’, maar het staat wel in die traditie, gezien de vijf bedrijven, de spectaculaire ensembles met heuse schermgevechten en het ballet in het vierde bedrijf (in deze productie geschrapt). In het centrum staat de onmogelijke liefde van twee jonge mensen uit gemeenschappen die elkaar naar het leven staan. Opvallend dat de regie niet had gekozen voor een actualisering naar anno nu met jongeren uit rivaliserende culturen, zoals zich nog niet zo lang geleden afspeelde bij een Joods-Palestijns liefdespaar.

In deze productie zijn Roméo en Juliette gemiddelde personages die je in winkelstraten en uitgaansgebieden kunt aantreffen. Tenor Peter Gijsbertsen zag er als Roméo in zijn lila trui met jasje, paarse broek en trendy haartooi tamelijk neutraal uit te midden van zijn identiek aangeklede vriendenkring uit de Montaigu-clan. Ze zouden niet zijn opgevallen in het uitgaanspubliek rond het Vrijthof. Ook de Capulets, met de strijdbare Tybalt als hoofdpersoon, pasten in dat beeld.

In een viertal duetten en enkele solostukken werkte Gounod het liefdesdrama veelkleurig uit. Met zijn lichte tenor slaagde Peter Gijsbertsen er fraai in om de emoties die Roméo doormaakt uit te drukken. Zijn stem spreekt niet altijd gemakkelijk aan, heeft soms last van een bijgeluid (vooral in de aanzetten van reciterende passages), maar in bijvoorbeeld de cavatine ‘L’amour, l’amour’ verhief hij zich vrij in de lyrische expressie.

De duetten met Juliette kregen vleugels, mede dankzij het gemak waarmee Gijsbertsen ook in het hoogste register dramatische kracht legde. In zijn acteren had ik meer overeenkomstige passie willen zien, maar al met al creëerde hij een overtuigende Roméo; samen met Anna Emelianova een geloofwaardig stel mensen van nu.

Doodskisten

‘Ah! Qu’elle est belle!’ zingt het koor verrukt als Juliette door haar vader (de stoer zingende Marcel van Dieren als een rijk aangeklede Capulet) wordt geïntroduceerd. En mooi is de Russische Anna Emelianova, zowel in haar verschijning (met lange vlecht en hippe outfit) als in haar heldere, soepele sopraan. Met elan getuigde ze van levenslust in de arietta ‘Je veux vivre’. In het duet ‘Ange adorable’ reageerde ze met lieflijke expressie op de licht wanhopige Roméo, ook al weet ze nog niet wie de mooie onbekende jongeman is.

Met groeiende uitdrukkingskracht in haar oorstrelend geluid bouwde Emelianova haar rol op tot in het bittere einde van de tombe, waar zij als voor dood ligt en Roméo een hartverscheurende ontdekking doet. Die hele vijfde akte was met spanning geregisseerd en hartroerend in beeld gebracht door middel van twee rechtopstaande doodskisten. De stemmen van de gelieven omarmden elkaar in één zuivere expressie, waarbij de lugubere sfeer van de orkestrale uitwerking door de philharmonie zuidnederland onder leiding van de Oostenrijkse dirigent Philip Pointer om te snijden was.

De partituur, met de veelkleurigheid die Franse operacomposities uit de tweede helft van de negentiende eeuw kenmerken, werd vanaf de kloek gespeelde ouverture door het orkest overtuigend in klank omgezet. Er zitten nogal wat sfeerwisselingen in, omdat het ontluikend liefdessprookje langs kronkelpaden verloopt. De liefde wordt immers in de weg gezeten door het fanatisme van de Capulets. Roméo heeft ervan gedroomd, maar zijn kompaan Mercutio zingt de zwarte gedachten weg in de ballade over koningin Mab. Bariton Edwin Fardini gaf zwier aan dit glansnummer uit de eerste akte. In de finale van de derde akte ging Fardini met hoorbare passie los in het tweegevecht met Tybalt.

Ook die rol was uitstekend bezet met tenor Erik Slik. De broekrolpartij van Stéphano kreeg opvallend contour in de chanson over de tortelduif, die sopraan Maria Warenberg met guitige stem voordroeg en met frivool acteren onderstreepte.

Sonoor klonk de bijdrage van Huub Claessens als de kluizenaar Frère Laurent, in de regie uitgebeeld als een zwervende hippie. Ook voor kleinere rollen als Gertrude (Raphaele Green), Benvolio ( Jacques de Faber) en Paris (Rick Zwart) engageerde Opera Zuid stevige stemmen.

Roméo et Juliette is tot en met 11 december in het land te zien. Zie voor meer informatie onze opera-agenda.

Kijken en luisteren

Interview met regisseur Julien Chavaz en sopraan Anna Emelianova (vanaf 19:35):

De trailer van de productie: