De discussie over de rol van de slavenhandel in de Nederlandse geschiedenis kreeg in het Holland Festival een bijzonder accent met de opvoering van een Afrikaans verhaal over slavernij. Yemandja luidt de titel van ‘an African fairytale’ die in het weekeinde werd vertoond in het Internationaal Theater Amsterdam, voorheen de Stadsschouwburg. 

‘I am Yemandja’ schalde de stem van zangeres/actrice Angelique Kidjo versterkt door de grote zaal van de goed gevulde schouwburg. Kidjo is een statige vrouw die met haar uitstraling op perfecte wijze de rol vervulde van de geest van het water en de vruchtbaarheid. In het stuk is zij een soort goede fee van een jonge vrouw genaamd Omolola. Die krijgt van Yemandja bij haar geboorte de gave van het lied cadeau. Met haar muziek kan zij vrede brengen, maar alleen als haar hart zuiver is. 

Slavenhandel

Het wordt Omolola echter lastig gemaakt doordat de half-Afrikaanse zoon van een Braziliaanse slavenhandelaar verliefd wordt op Omolola, een liefde die wederkerig is. Zij verliest haar vredelievende instelling als blijkt dat de slavenhandelaar een overeenkomst sluit met de koning van haar volk om tegen betaling slaven te leveren.  Het conflict loopt zo hoog op dat Omolola’s moeder wordt doodgeschoten en haar vader, een leidinggevende krijger van het volk, een opstand tegen de koning organiseert.

Toch komt er een verzoening tot stand, en eindigt het sprookje positief: de slavenhandelaar komt tot inzicht dat hij misdadig te werk ging, het volk hoeft niet meer in angst te leven doordat de zus van de koning de macht overneemt, en Omolola kan trouwen met haar lief. 

De Engelstalige theatertekst werd in elkaar gezet door Naïma Hebrail Kidjo. Zij maakte gebruik van verhalen over de slavenhandel in de negentiende eeuw in het toen Afrikaanse koninkrijk Benin, waar ook de wortels liggen van Yemandja vertolkster Angelique Kidjo. Het geheel kan worden omschreven als een ouderwets ‘Singspiel’ of een moderne ‘musical’: veel gesproken dialogen doorspekt met gezongen nummers (ook in een Beninse taal), zowel solo als in ensemble-vorm. Gebaseerd op Afrikaanse ritmen klonken zij levendig en meeslepend, pittig ondersteund door een band van vier musici; John Samorian op keyboard, Dominic James op gitaar, bas Michael Olatuja op bas en Magatte Sowop percussie (vooral Afrikaanse slagwerkinstrumenten). 

Uiteraard zong Angelique Kidjo, die als ‘associate artist’ al een stralende rol had in de openingsmanifestatie van het Holland Festival, een geweldige partij. Maar ook Briana Brooks als Omolola maakte indruk met haar felle zang.

Decors en kostuums

De verscheping vanuit de VS van de decors en kostuums zou al begin mei plaatsvinden, maar werd meerdere malen uitgesteld omdat verzending van hulpgoederen naar Oekraïne voorrang kreeg. Daardoor kon de voorstelling niet worden vertoond in de beloofde grootse decors en voyante kostuums. Misschien zouden die maar afgeleid hebben van de kern van het verhaal: dat slavenhandel en slavernij door wie ook bedreven, een misdaad tegen mensen is. Daar spitste de tamelijk recht-toe-recht-aan vertelling zich op toe. Het is eigenlijk jammer dat ‘Yemandja’ als een exclusief theaterstuk in het Holland Festival met drie opvoeringen een te beperkt publiek bereikte. Gelet de toenemende bewustwording in de Nederlandse samenleving ten aanzien van de vroegere lucratieve slavenhandel, zou dit stuk een tournee moeten maken. Een Nederlandse remake verdient zelfs de voorkeur.

Verder kijken en luisteren

Angelique Kidjo verklaart de rol van de godin Yemanja.

Shermin Chavouchi sprak voor het Holland Festival met Angelique Kdjo, associate artist.