Op zondag 4 februari bezocht ik in De Harmonie Leeuwarden een concert van het Noord Nederlands Orkest (NNO) met een uitvoering van Ein deutsches Requiem (1868)  van Johannes Brahms m.m.v. het Noord Nederlands concert Koor (ingestudeerd door Leendert Runia), sopraan Ying Fang en bariton Domen Krizaj onder de bezielende leiding van Hartmut Haenchen.

Brahms schreef zijn Requiem voor de nabestaanden, voor de levenden. Geen bede voor het zielenheil van de overledenen.  Hij gebruikte teksten uit het Oude en Nieuwe Testament. Brahms schreef een religieus werk voor de concertzaal. Geen katholieke dodenmis. Dogmatische noties ontbreken zoals Christus, Kruis en zonde. Een humanistische lijdensmeditatie volgens Brahms zelf.  Geen dag des Oordeels, geen hel en geen Elysium. Het gaat over de vergankelijkheid van het bestaan, en het stilstaan bij de eigen eindigheid. Maar is vooral bedoeld als troost voor diegenen die een geliefde hebben verloren.

Er werd intens gemusiceerd. Hartmut Haenchen ging diep in de materie. De fraaie opening met de lage strijkers ontroerde mij meteen. Moest ik zelf getroost worden? Ja, troost voor het verlies van zoveel onschuldige mensen in de vreselijke oorlogen die nu plaats vinden. Dat is mij gedurende het hele werk bijgebleven. Ook troost voor het verlies van eigen dierbaren. Selig sind die da Leid tragen.

De uitvoering ademde een grote verbondenheid met tekst en muziek. Haenchen maakte de troost en de vertwijfeling duidelijk. De opbouw in deel 2 naar het fortissimo gedeelte was uniek. Het koor deed voortreffelijk werk en reageerde op de intenties van Haenchen. De baritonsolo in deel drie Herr, lehre doch mich, daß ein Ende mit mir haben muß, und mein Leben ein Ziel hat, und ich davon muß werd schitterend vertolkt door de bariton Domen Krizaj. Wat een prachtige zanger en wat een tekstbehandeling. Zo wil je het horen. Dan naar het lichtvoetiger liedachtige deel 4 met de tekst naar Psalm 84. Deel 5 is voor mij het kernstuk van dit werk Ihr habt nun Traurigkeit. Troost en een belofte om elkaar weer te zien.\

Ying Fang gaf een aangrijpende interpretatie van deze tekst. De zuiverheid van haar stem maakte het als het ware een boodschap uit de hemel. Dan deel 6 met de aankondiging van de opstanding uit de doden. In een oogwenk worden wij veranderd. Dood waar is uw prikkel? Deel 7 grijpt terug op het eerste deel.  Selig sind die Toten, Zalig zijn de doden, die in de Heer sterven. Het talrijke publiek in de zaal bleef heel lang still na het verklinken van de laatste noot.

De strijkers, de blazers, de twee harpen, het hout. Het klonk geheel in stijl. Het koor leverde een mooie prestatie.  Mannenstemmen gelukkig niet in de minderheid zoals wel voorkomt. De bezetting van de solistenpartijen was ideaal.  Wat mooi dat gastdirigent Hartmut Haenchen naast zijn internationale werkzaamheden regelmatig dirigeert in ons land. Hij behoort tot de topdirigenten en is na zijn chef positie bij de Nederlandse Opera en het Nedpho ons land gelukkig trouw gebleven.  Ik had een rol in de eerste opera die hij dirigeerde bij de Nederlandse Opera in1984 Elektra van Richard Strauss. Wij als solisten voelden direct dat hier een echte maestro aan het werk was.

Minpuntje: er was geen programma informatie voorhanden. Ik zou toch graag iets meer hebben gelezen over de solisten en de dirigent. Een dergelijk groot koorwerk vraagt misschien ook wel om boventiteling of beknopte teksten per deel.

Pluspunt: het experiment van De Harmonie om concerten te programmeren op zondagochtend 11 uur. Doorzetten zou ik zeggen!

Verder lezen

Ook in Die Zauberflöte en Agrippina bij De Nationale Opera excelleerde Ying Fang.