Eind vorige maand werd bekend gemaakt dat de Concertgebouw prijs 2024* toegekend wordt aan de Amerikaanse mezzosopraan Joyce DiDonato. Dat is de eerste keer weer aan een zangeres sinds de allereerste Concertgebouw prijs 20 jaar geleden naar Cecilia Bartoli was gegaan. Dat was slechts drie jaar nadat de Amerikaanse Joyce DiDonato voor het eerst in Amsterdam te bewonderen was. In de tweede bezetting van de opera Giulio Cesare van Haendel gaf zij in de rol van Sesto op potente wijze kleur aan die prachtige voorstellingsreeks van DNO, alternerend met Magdalena Kozena, die enigszins flets afstak bij de jonge DiDonato.

De inmiddels 55-jarige zangeres heeft een imposante carrière opgebouwd die ze nog immer voortbouwt. Het repertoire waarin ze uitblinkt is evenzo imposant. Van barok tot wereldpremières, van belcanto tot Berlioz, alles wat Joyce oppakt zingt ze indrukwekkend goed. Één van haar meest recente wapenfeiten is haar hoofdrol in de wereldpremière van the Hours van Kevin Puts aan de Metropolitan Opera te New York. Met haar staat van dienst is het dan ook niet verrassend dat ze regelmatig ook op de bühne van het Concertgebouw staat met een programma waarin zij centraal staat. In 2022 had ze als een heuse ware pop-ster een eigen tournee, geheten Eden met bijbehorende cd-release. Hetzelfde was ook beoogd met haar solo-album Songplay van twee jaar daarvoor, maar de Corona-pandemie gooide daar roet in het eten voor wat betreft de tournee.

Songplay

In 2021 gaf DiDonato wel een concert met de pianist Craig Terry ten beste, geënt op de cd-release van Songplay, maar zonder dé aanvullende band en met zeer beperkt publiek. Maar gisteravond werd dat dubbel en dwars ingehaald. Het concert startte wellicht onverwachts: de zangeres daalde helemaal in haar eentje de lange (en beruchte – ze lag bijna languit onderaan bij haar entree) trappen af van het Concertgebouw. Ze begon met het publiek uit te leggen dat de basis van dit programma gelegen ligt in haar prilste ervaringen in haar zangers-bestaan, namelijk dat haar zanglerares haar bij haar allereerste zangles een Italiaans zangalbum toeschoof, de ’24 Arie Antiche’.

Menig startende zanger(es) moet dit bekend in de oren klinken, want de pedagogisch zeer verantwoorde bundel van Aria’s, veelal uit de Italiaanse barok, zijn ideaal om alle benodigde zangtechnieken te leren en ook om tot uitvoering te brengen. Joyce DiDonato beschikt over een onberispelijke techniek, waaruit zeker blijkt dat dit album haar eerste jaren ook gevormd heeft.

Samen met de pianist Craig Terry ontstond het idee om rond deze zangbundel een programma te construeren waarin ze jazz combineren met de Italiaanse barok, niet alleen omdat het kan, maar ook omdat ze ontdekten dat er ook raakvlakken zijn tussen deze muziekstijlen. Uiteraard is het een kwestie van smaak of je het prettig vindt om barok aria’s te horen die muzikaal ontsporen richting swingende jazz nummers, maar alleen een zangeres als DiDanato kan zoiets overtuigend brengen. Haar brede ervaring op zowel het gebied van de barok als de hedendaagse muziek maken het dat juist zij in staat is om deze brug makkelijk te slaan.

Na haar introductie en uitnodiging van de pianist om ook de trappen af te dalen, ving ze het concert aan met de wereldhit “caro mio ben” (toegeschreven aan Giuseppe Giordani), waarin Craig Terry al flink de jazz registers opentrok. Na dit openingsnummer nodigde de mezzo de rest van de band uit op het podium: Charlie Porter op de trompet, Lautaro Greco op de bandoneon, Gregg August op de contrabas en Jimmy Madison op de drums. Het nummer Se tu m’ami van Parisotti leverde het vervolg waarin de hele band meteen los mocht gaan. Het leverde wat beleefdheidsapplausjes op tijdens de muziek zelf, alsof het publiek het wat ongemakkelijk vond om tussen de muziek door te applaudisseren.

Wirwar

Het concert vervolgde in één grote wirwar van de nummers die in het programma vermeld waren. Kriskras slingerde het publiek door het programma heen, waarvan niet alles gespeeld werd en ook toevoegingen gedaan werden. Zoals bijvoorbeeld een intiem intermezzo van de bandoneon speler die Enrique Delfino’s ‘Griseta’ inzette. Het waren voor mij vooral de toevoegingen aan het programma die mij het meest beroerden, zoals Los Pajaros Perdido (van Astor Piazzolla) en het lied ‘Lean away’ dat goede vriend Gene Scheer voor haar had geschreven.

Hoogtepunten van het programma zelf waren voor mij Solitude van Duke Ellington en Tu lo sai van Torelli. En de pianist Terry soleerde er nog indrukwekkend op los in het ragtime nummer Dizzy Fingers van Zez Confrey. Het officiële programma sloot DiDonato toch nog wat klassieker af met Col piace van Vivaldi (uit de opera Arsilda). Maar ook in die aria barstte de band nog eenmaal helemaal solerend los.

Na enthousiast maar toch niet extreem luide publieke bijval – het Concertgebouw was vreemd genoeg ook niet geheel uitverkocht – sloot de zangeres het concert af met een drietal toegiften. Het overbekende La vie en rose, de ‘habanera ‘uit Carmen, waarbij de zangers in de zaal, inclusief ondergetekende, hun kans schoonzagen om de koorpassage in te vullen, en tot slot I love a piano van Irving Berlin. Een waardig epiloog van een interessant concert, dat mogelijk niet iedereen heeft bekoord. Per slot van rekening houdt niet iedereen ervan dat er gerommeld wordt aan de oorspronkelijke muziek. Voor mij geen bezwaar als het onder de bezielende visie en uitvoering van een wereldster als Joyce DiDonato gebeurt.

Verder lezen, luisteren en kijken

*Joyce Didonato krijgt de Concertgebouwprijs.

Joyce DiDonato over Songplay

Bella fiamma, een deel uit het Songplay optreden in Lincoln Centre in New York.

Joyce DiDonato gaf op 14 maart een masterclass voor studenten van DNOA, waar Place de l’Opera ook bij was en verslag van doet.