Bluebeard van Holland Opera: als u durft
De productie Bluebeard, van Holland Opera is na Divorce of Figaro, De Kersentuin en de toerende Reynaert de V. te zien in de Werkspoorkathedraal.
Deels vormgegeven als rockconcert en met een voortdurend aanwezige (hetzij niet altijd spelende) band (gitaar: Jurgen Burdorf, bas: Freek Mulder, slagwerk: Jennifer Heins en strijkorkest: Carthago Consort) lijdt het voor mij geen twijfel: dit is een rockopera (en dus musical) en geen opera. Daarmee is voor u als operaliefhebber het bezoek op eigen risico. Een goed gecomponeerde rockopera, wilt u weten? Zeker. Goed uitgevoerd? Door de boeg genomen wel.
Compositie
De doorgewinterde componist Chiel Meijering heeft Blauwbaard al in 2010 gecomponeerd voor Holland Opera. Inmiddels zien we dus een omgewerkte Bluebeard. Het idee zal zijn dat dit slechts een eerste productie is van Bluebeard en dat de Engelstalige voorstelling een aantal nieuwe producties zal krijgen in het buitenland. Holland Opera als muziekuitgever zeg maar, en de huidige productie als reclame. De compositie is op zich stevig genoeg om in de toekomst her en der op te duiken.
Er is in alle drie (korte) bedrijven een prettige afwisseling. Soms zijn we in een rockconcert en wordt er geloof ik bestaande rockmuziek gebruikt. Als ik me niet vergis. De volgende scène is er een lollig duet tussen Blauwbaards handlangers, of een onheilspellend koor (wellicht van tape) van Blauwbaards vrouwen. De regelmatig meerstemmige muziek ligt prettig in het gehoor. Door de afwisseling weet te compositie te verrassen en te overtuigen.
Sereen
De mooiste muzikale lijnen klinken bij het personage Judith, de aanstaande vrouw van Blauwbaard. Ze zijn sereen en bij vlagen heel hoog. Elisabeth Hetherington zingt de lijnen perfect. Met zo’n goede vertolking doet deze rol sterk denken aan die van Christine uit Webber’s Phantom of the Opera. Daardoor heeft de hele Bluebeard iets weg van Phantom. Immers, de verbinding tussen rock-Blauwbaard en opera-spook is snel gemaakt. Dit lijkt alleen niet opzettelijk te zijn door de makers. Daarnaast heeft het opera-gebouw plaatsgemaakt voor een stilistisch strakke concertzaal, wat de associatie dan wel weer verzwakt.
De rest van de cast
Tenor Niek Idelenburg, eerder al een gevaarlijke Reynaert, speelt de rol van Blauwbaard. Hij klinkt in deze rol totaal niet als opera-tenor, maar zingt musical. Dat is ook logisch, want met het volle schema zal hij zijn stem moeten sparen.
In de regie van Joke Hoolboom werkt het best als Blauwbaard iets onheilspellends heeft, iets ondoorgrondelijks. Van tijd tot tijd komt Idelenburg in haar regie echter ook wat knullig uit de hoek. Dat is zonde.
Een mooie vondst is als tijdens de ouverture Blauwbaard een notitieboekje vindt van de hem dan nog onbekende Judith. Waar de meeste mensen in het boekje zouden bladeren om te zien wat ze eigenlijk in handen hebben, houdt Blauwbaard deze gesloten en probeert direct de eigenaar te vinden. Hij toont zich een man van principes: de ander heeft recht op een eigen binnenwereld waar je niet aan mag komen. Dit maakt Blauwbaard de rest van de voorstelling niet eendimensionaal slecht.
De andere solisten verschijnen in de proloog als een soort Blues Brothers en blijken later de zus van Judith (Roza Herwig) en de assistenten van Blauwbaard (Arnout Lems en Joris van Baar) te zijn. Zij weten hun rollen, die niet altijd evenwichtig zijn, met een voldoende weg te spelen. Daarbij hebben Lems en van Baar regelmatig moeilijke tweestemmige stukken, die ze gelukkig goed beheersen.
Dansers van Dox (Ashley Affolter, Salya Berraf, Doville Krutulyte, Birgit Boer, Ditte Toppe, Rianne van Dee en Belle van der Vlist) vervullen de rollen van de overleden vrouwen van Blauwbaard.
Mooie spanningsboog
Het verhaal is to-the-point en bevat naast de elementen van het oorspronkelijke verhaal – sleutelbos, verboden kamer, dode vrouwen – ook een variant van de ‘op de uitkijk’-passage, mooi voor de spanningsopbouw in het derde bedrijf.
Een lastige kwestie is ook altijd: hoe beelden we de mysterieuze burcht uit? Vooral bij Bartók is dit ingewikkeld – dit najaar te zien bij Opera Zuid. Bij Holland Opera is het decor eenvoudig, maar precies efficiënt genoeg voor een spannende voorstelling. Douwe Hibma ontwierp een stellage met een aantal trappen, doorgangen en deuren. En dat hele gevaarte draait ook nog eens om zijn as. Decor, compositie en Elisabeth Hetherington maken deze Bluebeard zo de moeite waard – als u als operaliefhebber het wel aandurft.
Verder kijken, luisteren en lezen
De video trailer van Bluebeard
Elisabeth Hetherington won recentelijk De Nederlandse Muziekprijs.
De auteur
