Op vrijdagavond 17 januari presenteerde de serie Grote Zangers bariton Matthias Goerne en pianist Anton Meijas in een uitvoering van Schuberts Schwanengesang, een bundel van Schuberts laatste composities voor zangstem en piano. De 14 liederen vormen eigenlijk geen liederencyclus, omdat ze geen verhaal vertellen. Toch worden ze verenigd door een nogal donkere stemming, waaronder een voorliefde voor angst en vertrek (of dood).

Virtuoze Bach

In deze uitvoering in het Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam werden de 8 gedichten van Ludwig Rellstab als groep gepresenteerd, gevolgd door een solo-uitvoering door Mejias van Bachs Franse Suite nr. 2.    Het intermezzo van de Bach suite is logisch, aangezien de focus van de tweede set van 6 Schubert liederen, hier gezet op gedichten van Heinrich Heine en Johann Gabrel Seidl, allemaal teksten zijn die verwijzen naar afscheid. Je kunt je voorstellen dat de Bach suite deel uitmaakt van een Schubertiade avond, de informele muzikale bijeenkomsten van Schubert en zijn vrienden.

Op deze avond in het Muziekgebouw gaf Anton Meijas een prachtige uitvoering van Bachs 2e Franse Suite. Zijn vingervlugheid en virtuositeit waren altijd aanwezig, en zijn oordeelkundig gebruik van het sustainpedaal (dat zorgt voor de galm) vertroebelde de klank nooit, maar droeg alleen bij aan de resonantie van de Steinway, en voegde soms toe aan het legato.  Zijn zingende toon en smaakvolle rubato droegen bij aan zijn briljante balans van stemmen tussen de handen in het contrapunt.

Teleurgesteld

Hoezeer ik er ook naar uitkeek om Matthias Goerne in deze groep liederen te horen, ik moet toegeven dat ik erg teleurgesteld was. Zijn diepe gevoel in elk stuk is onbetwistbaar, maar zijn vocale conditie zorgt voor een moeilijke avond, naar mijn mening. 

Op dit punt in zijn carrière is de stem duidelijk verdeeld in drie secties:  Het onderste derde deel vertegenwoordigt het rijke geluid van zijn reputatie, het middelste zit vast in een keelklank, knödelklank, en de top in een uitgerekte, geknepen klank. Hij slaagde er door pure vastberadenheid in om de hele tijd met een goede intonatie te zingen, maar zijn fysieke histrioniek diende duidelijk meer om het geluid naar buiten te duwen dan om de tekst uit te drukken.  Zelfs het sluiten van de ogen om het strekken van de nek en het zwaaien te negeren, leidde niet tot een vredige luisterervaring. Gedurende de hele cyclus bleef Goerne in zijn eigen wereld, communiceerde nooit met ons en leek een dwaas. (Misschien was dat zijn interpretatie van de groep liederen, maar ik kan me niet voorstellen dat dat het geval was). Zelfs in de relatief blije of vrolijke liederen was er geen verandering van affect.

Misschien heeft de heer Goerne nog dingen met ons te delen vanuit de opnamestudio, want zijn intelligentie en muzikaliteit blijven super, maar ik kies er niet voor om op dit punt in zijn carrière nog eens een live recital te zien.

Verder lezen, luisteren en kijken

Ook in een recital in 2022 stond de dood centraal.

Een opname van een jonge(re) Matthias Goerne die Ständchen uit Schamengesang zingt.