De eerste opera van Dmitri Sjostakovitsj kent een absurd verhaal. In de onlangs op cd uitgebrachte productie van het Mariinsky Theater onder leiding van Valery Gergiev wordt dat verhaal briljant van muziek voorzien. Met dank ook aan de geweldige solisten.

De Neus is gebaseerd op de gelijknamige novelle van Nikolaj Gogol, maar ook andere verhalen van hem zijn gebruikt en van Fjodor Dostojevski is een volksliedje uit de Gebroeders Karamazov ‘geleend’.

Het volstrekt absurde libretto verhaalt over de verdwijning, een desperate zoektocht en de wonderlijke terugkomst van de neus van majoor Kovaljov. Is het een droom? Een werkelijkheid? Het doet er eigenlijk niet toe. De opera is een bittere satire op een kleinburgerlijke milieu en de communistische maatschappij. Onder de groteske bovenlaag ligt heel wat leed verscholen: corruptie, onnozelheid en onbekwaamheid.

Er zijn maar liefst zeventig personages en de opera speelt zich op verschillende locaties af. Soms krijg je het gevoel midden in een film te zijn beland, zeker ook doordat de gebeurtenissen elkaar in een rap tempo opvolgen.

De hoofdpersonen krijgen allemaal een persoonlijke begeleiding van een bepaald instrument, waardoor er een soort leidmotief wordt gecreëerd.

Het orkest speelt gewoonweg briljant, al legt Gergiev voor mijn gevoel te veel nadruk op het groteske, waardoor de ernst van het verhaal het onderspit moet delven. Maar het klinkt werkelijk fantastisch.

De solisten zijn van het allerhoogst niveau, met Vladislav Sulimsky (Kovaljov) en Sergei Semishkur (de Neus) voorop.