De Mahler-zangers zitten niet stil
Er was een tijd dat elke nieuwe opname van Gustav Mahlers muziek een belevenis was, maar die tijd is inmiddels wel voorbij. Het is nu zelfs de vraag of nieuwe opnames nog veel kunnen toevoegen aan de bestaande discografie. Wolfgang Holzmair en Susan Graham deden niettemin een poging.
Wolfgang Holzmair
Bariton Wolfgang Holzmair werd medio jaren tachtig met veel publiciteit bij Philips binnengehaald als het nieuwe gezicht van de ‘ultieme liedkunst’. Aan die verwachting kon hij echter niet voldoen. Er was niets op zijn voordracht aan te merken en zijn lyrische bariton klonk zonder meer aangenaam, maar hij was nogal saai…
Zijn carrière bij Philips was van korte duur. Na een lange tijd van volkomen stilte dook zijn naam af en toe weer op, maar nergens blijvend. De kritieken waren voor hem niet genadig.
Ik was dan ook bijzonder verrast om te constateren dat hij nog steeds mag opnemen. Col Legno (toch een firma van naam) heeft met hem de Wunderhornlieder van Mahler vastgelegd, maar het resultaat is… nou ja, saai.
Zijn stem heeft inmiddels zijn jeugdige glans en brille verloren en zijn voordracht weet niet te boeien. Blijkbaar werkt dat aanstekelijk, want ook de pianiste speelt alsof zij tegen de slaap moet vechten.
Ik ken Col Legno als een avontuurlijk label, met een schat aan belangrijke wereldpremières. Wie of wat heeft ze bewogen om dit op te nemen?
Wunderhornlieder, Wolfgang Holzmair (bariton) en Thérése Lindquist (piano), Col Legno, WWE 60024.
Susan Graham
Met de hand op het hart: hebben we nog behoefte aan een nieuwe opname van Das Lied von der Erde? Er zijn er zo veel! Of de versie van het Tonhalle Orchestra Zürich onder dirigent David Zinman tot de top gaat behoren, betwijfel ik dan ook. Bovendien is het orkestgeluid mij daarvoor te grof en te ongenuanceerd.
Susan Graham behoort tot de beste en meest geliefde mezzo’s van vandaag, wat zij aan haar warme, ietwat trieste geluid dankt. Ook haar interpretaties zijn doorgaans van een zeer hoog niveau. Maar op deze cd stelt ze mij teleur. Het is allemaal heel erg mooi, dat wel, maar ik mis de mystiek en het bovenaardse, wat zo tekenend was voor bijvoorbeeld Janet Baker, Christa Ludwig of Kathleen Ferrier.
Tenor Christian Elsner voldoet, maar zingt duidelijk tegen zijn eigen grenzen aan, wat af en toe in een geknepen geluid ontaardt. Vergelijk het eens met een Fritz Wunderlich of een James King!
Mahlers cyclus wordt gecombineerd met de prachtige Berceuse Élégiaque. Ferruccio Busoni componeerde dat werk in 1909 voor pianosolo, maar bewerkte het nog hetzelfde jaar voor orkest, met de bijtitel ‘Des Mannes Wiegenlied am Sarge seiner Mutter’. De allereerste uitvoering vond plaats op 21 februari 1911 in New York. Gustav Mahler dirigeerde.
David Zinman is op deze opname voor mij te nadrukkelijk aanwezig. Ik mis niet alleen lyriek, maar ook het sentiment, onlosmakelijk aan dit werk verbonden.
Hoe het beter kan, hoor je op de oude opname onder Sergiu Celibidache. Of op de opname van het Koninklijk Concertgebouworkest onder leiding van Ed Spanjaard. Of (zeer aanbevolen!) in de versie voor een klein orkest, gemaakt door Erwin Stein en uitgevoerd door Musici Aurei.
Das Lied von der Erde / Berceuse Élégiaque, Tonhalle Orchestra Zürich onder leiding van David Zinman, Susan Graham (mezzosopraan) en Christian Elsner (tenor), RCA RED SEAL, 88765 438152.
De auteur
2Reacties
Tja, die arme Holzmair, aardig maar saai inderdaad….
Correction; Holzmair’s lieder ability had been recognised well before his Philips contract, though his fluid, understated style, and subtly nuanced text, suffered more than most from the inevitable comparisons with Fischer-Dieskau’s more explicit renderings. But while he has always divided opinion, many of the more musically aware critics have been, and still are, highly appreciative of an art that creates a variety of moods so naturally that the listener doesn’t notice what the singer is doing; one recent recent review specifically draws attention to this skill in making difficult sound simple. People who expect song to be meatier could try his version of Wolf’s Spanish liederbook.
You could also mention that Philips severed the connection at time when many musicians were losing contracts with major companies, and that anyone who wants to sample the recordings will find a 4-CD set of Schubert, Schumann and Beethoven song-cycles in Decca’s Collectors Edition.
Certainly many of the Wunderhornlieder don’t measure up to Mahler, but the disc is a treasure-trove for those who enjoy exploring classical music’s byways as well as highways – not that Mendelssohn, Schumann, Brahms, Loewe and Schoenberg are exactly byways.