Iedere zomer eindigt de Place de l’Opera-redactie het operaseizoen met een berg onbesproken cd’s. In de serie ‘Cd-zomer’ plukken we iedere donderdag een genegeerde titel uit de stapel. In aflevering 7: Bewitched van barokensemble Les Passions de l’Ame en sopraan Robin Johannsen.

De cd in één zin

Les Passions de l’Ame en Robin Johannsen vermengen de ballet-pantomime The Enchanted Forest van Francesco Geminiani en de cantate Dietro l’orme fugaci van Georg Friedrich Händel in een vertelling over de liefde tussen Armida en Rinaldo. (Deutsche Harmonia Mundi 88843040882)

Hebben we inderdaad wat gemist?

Ja en nee. Het vocale aandeel op de cd is mager: een cantate met drie aria’s en een paar recitatieven. Maar wie zijn neus niet ophaalt voor instrumentale barokmuziek, kan zeker plezier beleven aan dit project en de originele wijze waarop Geminiani’s en Händels werken worden gecombineerd.

De cd begint met La Follia, een concerto grosso van Geminiani. Les Passions de l’Ame interpreteert het werk als een beschrijving van de gevoelswereld van Armida in 24 emoties (24 variaties).

Daarna volgt The Enchanted Forest, een werk uit 1754. Geminiani schreef de muziek voor een pantomime van Giovanni Niccolò Servandoni, een kopstuk in de achttiende-eeuwse Franse barokscene. Het stuk bestaat uit achttien nummers, verdeeld in twee delen. Het is niet zeker wat de nummers exact uitbeelden, maar in de opvatting van Les Passions de l’Ame vertellen ze over de confrontatie tussen Armida en Rinaldo in een betoverd bos, waar Rinaldo hout verzamelt voor een oorlogsmachine. Armida probeert Rinaldo tegen te houden, maar de ridder verkiest plicht boven liefde en brengt Armida om.

Tussen deel één en twee van The Enchanted Forest heeft Les Passions de l’Ame de cantate Dietro l’orme fugace (ook wel Armida abbandonata genoemd) ingevoegd, een stuk van Händel dat net als The Enchanted Forest is gebaseerd op La Gerusalemme Liberata van Torquato Tasso. De cantate legt de verscheurdheid van Armida bloot nadat Rinaldo haar heeft verlaten. Ze wil wraak, maar ze voelt ook nog altijd liefde.

Vijf plussen en minnen

+ Het idee om uit de composities van Geminiani en Händel een nieuw ‘verhaal’ te smeden over Armida en Rinaldo pakt goed uit. De cd heeft een duidelijke rode lijn en de werken lopen vloeiend in elkaar over. Een fraaie pastiche!

+ Robin Johannsen geeft treffend stem aan de worsteling van Armida. In het accompagnato ‘O voi, dell’incostante’ ziedt ze van wraakgevoelens, om in de daaropvolgende aria ‘Venti, fermate, sì’ alweer berouw te hebben van haar vloeken en opnieuw haar liefde voor Rinaldo te betuigen. De cantate besluit met het verdrietige ‘In tanti affanni miei’, met veel klankschoonheid en gevoel door de Amerikaanse sopraan vertolkt.

± Les Passions de l’Ame, ook bekend als Orchester für Alte Musik Bern, laat een typische oudemuziekklank horen: helder gearticuleerd, ietwat snarig en bijzonder transparant. Onder de Zwitserse concertmeester Meret Lüthi speelt het ensemble energiek en contrastrijk. Mooi dus, maar zonder al te veel risico. Verrassende klanken of gedurfde benaderingen blijven uit.

– Omdat niet bekend is hoe de pantomime bij The Enchanted Island er precies heeft uitgezien, laten barokensembles er hun eigen interpretatie op los, zo leert een korte surftocht naar andere opnames van het werk. De invulling van Les Passions de l’Ame wordt in het cd-boekje echter slechts minimaal uiteengezet. Jammer dat het ensemble niet de moeite heeft genomen om per nummer kort te vertellen wat de muziek in hun ogen moet voorstellen, zoals ik dat bij andere cd’s aantrof.

– Nog een minpunt bij het cd-boekje: de teksten van Händels cantate staan er alleen in het Italiaans in vermeld. Een vertaling in minstens één andere taal was wel op zijn plek geweest.

Zomertip

Les Passions de l’Ame stamt uit Bern: op zichzelf al een bezienswaardige stad en van 3 t/m 13 september ook nog eens het decor voor het Musikfestival Bern, dat dit jaar in het teken staat van het thema ‘Urknall’. Tip: plan een bezoekje rond 6 september. Dan geeft Les Passions de l’Ame in het kader van het festival een concert in de Berner Münster, met geestelijke werken uit de barok, gezongen door onder anderen Nuria Rial, Jakob Pilgram en Jonathan Sells.

Slotnoot

Robin Johannsen is in Nederland geen onbekende. De Amerikaanse trad in september 2014 op in Die Entführung aus dem Serail bij de NTR ZaterdagMatinee in het Amsterdamse Concertgebouw. Place de l’Opera had voorafgaand aan dat concert een uitvoering gesprek met de sopraan.

Nog een webtip: Opera Vlaanderen brengt op 26 november (Antwerpen) en 27 november (Gent) in de serie Middagconcerten de cantate Armida abbandonata van Händel, gezongen door Ilse Eerens en begeleid door Inge Spinette. Zie voor meer informatie de website van Opera Vlaanderen.