Na verschillende zeer succesvolle Wagner-producties bij de NTR ZaterdagMatinee heeft Jaap van Zweden zich nu met zijn Hong Kong Philharmonic aan Der Ring des Nibelungen gezet. Zijn opname van Das Rheingold valt echter wat tegen, vergeleken met de recente versie van Simon Rattle.

“Aan opnamen van de complete Ring des Nibelungen – laat staan de afzonderlijke delen – geen gebrek. Maar blijkbaar is de dorst naar meer (bij de consument of de dirigent?) niet te stillen. Je hebt de ene opname nog niet goed beluisterd of een nieuwe dient zich alweer aan.”

Deze zinnen schreef ik nog geen twee maanden geleden, naar aanleiding van de nieuwe opname van Das Rheingold onder Simon Rattle. En wat denkt u? De inkt van mijn bespreking was amper droog toen er alweer een nieuwe opname in mijn brievenbus zat.

Net als Rattle heeft Jaap van Zweden Wagner in zijn vingers. Zijn interpretaties van diens opera’s bij het Radio Filharmonisch Orkest werden door zowel critici als het publiek zeer enthousiast ontvangen. De Ring was een logische vervolgstap. Ook de keuze van het orkest – Van Zweden bracht de muziek naar zijn eigen Hong Kong Philharmonic – lag voor de hand.

Een kleine vergelijking met Rattle dan maar? U moet het me maar vergeven dat ik af en toe uit mijn eigen recensie citeer: zo snel kan een mens immers niet van mening veranderen…

De uitvoering onder Rattle wordt gedragen door de twee bas-baritons: Michael Volle (Wotan) en Tomasz Konieczny (Alberich). Vooral de laatste weet mij bijzonder te imponeren. Zijn stem is zo groot dat ik er bijna door omvergeblazen word en de manier waarop hij de slinkse sluwheid in zijn stem weet te leggen, is meer dan subliem. Met hem vergeleken is Peter Sidhom bij Van Zweden niet meer dan een ‘karakter’. Voortreffelijk gezongen, dat wel, maar het ontbreekt hem aan finesse.

Michael Volles stem heeft, ondanks een flinke portie aangename lyriek, ook iets dwingends. Echt een oppergod naar wie geluisterd moet worden. Daar kan Matthias Goerne zich niet aan meten. Hoewel ik zijn stem op zichzelf heel erg mooi vind, klinkt hij alsof hij net uit een oratoriumuitvoering is weggelopen.

De reuzen bij Rattle – Peter Rose (Fasolt) en Eric Halfvarson (Fafner) – zijn zo waanzinnig goed dat de bassen bij Van Zweden – de toch echt niet kleine jongens Kwangchul Youn en Stephen Milling – het tegen hen moeten afleggen.

Ik houd niet van Annette Dasch (Freia). Er is iets in haar timbre wat ik niet mooi vind, maar dat is persoonlijk en subjectief, en ligt dus aan mij. Anna Samuil bij Van Zweden vind ik qua klank mooier, maar geen van beiden is een Freia van mijn dromen.

In de rol van Erda zijn Janina Baechle (Rattle) en Deborah Humble (Van Zweden) aan elkaar gewaagd. Baechle straalt wel veel meer autoriteit uit.

Elisabeth Kulman (Fricka bij Rattle) bevalt mij beter dan de Michelle DeYoung (Fricka bij Van Zweden), al vind ik beiden iets te licht van klank.

Alleen Loge is bij Van Zweden veel beter bezet. Waar Burkhard Ulrich op de Rattle-opname niet echt aangenaam in mijn oren klinkt – een beetje schel, al past dat wellicht bij het karakter van Loge – daar laat Kim Begley horen dat een slinks karakter en goed zingen toch echt wel samen kunnen gaan.

Rattle laat het orkest licht en sprankelend spelen. Bovendien houdt hij de vaart erin. Van Zweden is veel langzamer en ‘breedsprakiger’, waardoor de uitvoering drama mist. De opname is daarbij veel te zacht. Dus al heb ik bij Rattle ook enkele bedenkingen: ik kies toch voor zijn versie.

Hieronder de trailer van de opname: