René Jacobs heeft een nieuwe titel aan zijn reeks Mozart-opnamen toegevoegd: Die Entführung aus dem Serail. Maar hoeveel voegt de zoveelste Mozart-cd nog toe aan de al zo omvangrijke discografie?

Ondanks de vele fantastische opnames van de opera’s van Mozart lijken de platenlabels er geen genoeg van te krijgen. Ze geven hun gerenommeerde dirigenten nog steeds de kans om hun visie op een bepaald werk te geven. Het is alsof Leporello met zijn catalogusaria een voorbode gaf van de hoeveelheid opnames die er ooit van Mozarts opera’s zouden verschijnen…

De nieuwste aanwinst in de discografie van Die Entführung aus dem Serial komt van de hand van René Jacobs, slechts kort nadat Yannick Nézet-Séguin zijn versie uitbracht. De studio-opname van Jacobs volgt op een Europese tournee, die onder meer de NTR ZaterdagMatinee in het Concertgebouw aandeed.

Het opnemen van een opera is een kostbare aangelegenheid. Persoonlijk vind ik het dan ook zonde van de investering om weer een nieuwe opname aan een reeds verzadigde discografie toe te voegen. Maar voor veel liefhebbers zal deze nieuwe Entführung toch meerwaarde hebben. Menigeen zal vinden dat René Jacobs zijn Mozart-cyclus moet afmaken. Voor de Jacobs-verzamelaars is het dus een must. Voor de Mozart-verzamelaars betwijfel ik dat. Het hangt van uw smaak af.

De opname valt mij in ieder geval wel op. Jacobs heeft net als bij zijn opname van Die Zauberflöte de opera opgeleukt met wat extra’s. Die Entführung is een ‘Singspiel’ en in de tijd van Mozart werd daar behoorlijk vrij mee omgegaan, zo lezen we in de toelichting van de dirigent. Jacobs heeft daarom een piano aan de orkestratie en aan de dialogen toegevoegd. Het past goed in het geheel, maar voor de Mozart-purist is het wellicht een brug te ver.

Jacobs heeft verder tijdens enkele rusten in de muziek tekst toegevoegd, iets wat Mozart in een aantal nummers zelf al had gedaan en wat Jacobs verder heeft uitgebreid. Zo klinkt de hijgerige stem van Bassa Selim (Cornelius Obonya) dwars door twee passages van de beroemde aria ‘Martern aller Arten’. Ook horen we Pedrillo in zijn slotnummer al fluitend opkomen. Storend is het niet – te meer daar het orkest fris en geanimeerd overkomt – maar of Mozarts partituur het nodig heeft?

De bezettingen van Jacobs zijn over het algemeen minder mijn smaak. Het zijn in mijn beleving altijd zangers met weinig pit en weinig kleur (enkele uitzonderingen daargelaten). Dat kan toeval zijn, maar het kan ook een bewuste keuze zijn. Ik weet het niet. Met deze Entführung doet Jacobs in ieder geval geen afbreuk aan zijn castingbeleid.

Robin Johannsen zingt de veeleisende rol van Konstanze, maar de rol van Blonchen had haar beter gepast. Het vereiste jeugdige elan bezit ze en haar coloraturen zijn niet onaardig, maar ze mist het dramatische masker dat deze rol nodig heeft, waardoor de aria ‘Traurigkeit ward mir zum Lose’ geen diep doorleefde indruk maakt. Ze wordt hierbij ook niet geholpen door Jacobs, die in deze aria echt te snel dirigeert. Johanssens ‘Martern aller Arten’ is geslaagder, maar daar speelt haar schrille hoogte haar parten.

De Belmonte van Maximilian Schmitt (de afgelopen seizoenen tweemaal Tamino bij De Nationale Opera) is mooi, maar hij is mij niet heroïsch genoeg. Hij zingt niet als een held die zijn vrouw uit de klauwen van een gevaarlijke Pasja komt redden. Zijn tonen zijn enigszins flauw aangezet, waarmee hij meer klinkt als een held op sokken.

De Russische bas Dimitry Ivashchenko, nu te bewonderen als Ivan Chovanski in Chovansjtsjina bij DNO, zingt de rol van Osmin. Ondanks dat hij de lage noten (nog lager dan Sarastro!) allemaal paraat heeft, lijkt zijn bas meer op een baritongeluid. Wellicht is het in de zaal anders, maar op cd komt hij erg licht over.

Julian Prégardien en Mari Eriksmoen complementeren de nogal bleke cast in de rollen van Pedrillo en Blondchen.

Jacobs-fans zullen deze opname ongetwijfeld prachtig vinden. Liefhebbers die een meer dramatische of romantische lezing van de opera prefereren, raad ik aan de opname te mijden. Het voegt in mijn ogen te weinig toe aan de catalogus. Wat mij betreft richt Jacobs zich vanaf nu op opera’s die het tot op heden niet haalden in de studio, zoals Don Chisciotte in Sierra Morena van Francesco Bartolomeo Conti, die Jacobs in 2010 op indrukwekkende wijze in Amsterdam ten gehore bracht.