Arthaus Musik bracht kortgeleden een dvd uit met opnamen van de Wiener Festwochen 1962 en 1963. Het gaat om concerten door de Wiener Philharmoniker onder leiding van Hans Knappertsbusch. De uitgave is bedoeld als eerbetoon aan deze dirigent.

Kna, zoals hij genoemd werd, had van 1922 tot 1935 de leiding over de Bayerische Staatsoper in München. Toen hij daar om politieke redenen werd ontslagen, verlegde hij zijn activiteiten naar Oostenrijk en trad tot de sluiting van alle Duitse theaters in 1944 op als vaste gastdirigent van de Wiener Staatsoper. Ook was hij met de Wiener Philharmoniker regelmatig te horen op de Salzburger Festspiele.

Na de oorlog was Knappertsbusch een vaste gast bij de Bayreuther Festspiele. Tussen 1951 en 1964 dirigeerde hij daar 95 voorstellingen, waaronder 55 maal Parsifal. Verder dirigeerde hij regelmatig bij de Wiener Philharmoniker. Tijdens de concerten die door de Oostenrijkse televisie werden opgenomen, verkeerde Kna in zijn nadagen. Hij overleed in 1965.

In het in 1962 in het Theater an der Wien opgenomen concert zien we Knappertsbusch als dirigent in de ouverture Leonore III en het vierde pianoconcert van Beethoven, met Wilhelm Backhaus als solist. Voor operaliefhebbers gaat de meeste aandacht echter uit naar het ‘Vorspiel’ en de ‘Liebestod’ uit Wagners Tristan und Isolde. De soliste is Birgit Nilsson. Het geluid laat wel wat te wensen over, maar verder is het alleszins de moeite van het beluisteren waard.

Het concert uit 1963, eveneens in het Theater an der Wien, omvat de volledige eerste akte van Die Walküre. Het is een prachtige uitvoering van dit topstuk uit Der Ring des Nibelungen, met solisten van grote naam: Josef Greindl als Hunding, Fritz Uhl als Siegmund en Claire Watson als Sieglinde. Het optreden van de solisten oogt wat statisch, maar hun zang is zonder meer uitstekend.

In beide concerten komt Kappertsbusch regelmatig in beeld. Wat opvalt, is hoe spaarzaam hij met zijn gebaren is. Het zijn eerder onopvallende wenken naar het orkest of naar individuele musici. Die spaarzaamheid, gekoppeld aan zijn afkeer van lang en veel repeteren, bezorgde hem bij sommigen de reputatie van luie dirigent. Aan de opnamen is dat echter in het geheel niet te merken. Voor liefhebbers van Kna een interessante aankoop.

Hieronder de trailer van de uitgave:

https://www.youtube.com/watch?v=MYcDRwGRPQM