Het Glyndebourne Festival bracht onlangs een nieuwe Rusalka uit. Hoewel de opera van Antonin Dvořák geen grote populariteit geniet, zijn er wel enkele uitgaven om naast die van Glyndebourne te leggen. Bijvoorbeeld de ontroerende vertolkingen van Renée Fleming en Gabriela Beňačková.

Renée Fleming (TDK DV OPRUS1)
‘Je kan een man niet voor altijd aan je vastbinden, hoeveel je ook van hem houdt.’ Een oneliner? Misschien. Wat dacht u van deze: ‘Wee een ieder die mensen vertrouwt’?

In de wereld van water- en bosnimfen zijn dit de gegevens: zojuist heeft één van hen haar hart en ziel aan een menselijk wezen verpacht en als ruil voor het menselijke lichaam haar stem aan de heks Ježibaba geofferd.

In het sprookje van Hans Christian Andersen liep het niet goed af en niet anders is het in het sprookje van Antonin Dvořak. Maar, voor ze haar stem kwijtraakt, zingt Rusalka een lied aan de maan, zowat het mooiste lied dat ooit gecomponeerd is.

Regisseur Robert Carsen plaatst het verhaal in deze productie op twee niveaus, in spiegelbeeld. Daardoor lukt het hem uitstekend de natuur tegenover de mens (af) te zetten. In de derde akte wint de natuur het, mede dankzij het overweldigende decor van Michael Levine.

Renée Fleming beschikt over één van de mooiste stemmen van onze tijd: romig en krachtig, maar tegelijk kwetsbaar en ontroerend. Geen wonder dat Rusalka haar lijfrol is geworden.

Het is een waanzinnig goede productie (opgenomen in de Parijse Bastille, juni 2002), waarin alles op zijn plaats is. Maar wees gewaarschuwd: het is wel modern!

Aparte vermelding verdient verder Larissa Diadkova als Ježibaba.

Hieronder het ‘lied aan de maan’ uit de mond van Fleming.

Gabriela Beňačková (Orfeo C638 0421)
De wegen (en de programmering) van sommige operahuizen zijn ondoorgrondelijk. Want waarom de ene opera wel en de andere niet?

Rusalka, toch een groot succes in veel operahuizen ter wereld, bereikte Wenen pas in 1987, 86 jaar na de première. Waarom? Dat weet niemand, maar de voorstelling was het grote wachten meer dan waard. Al op de premièreavond sprak men (terecht!) van een legendarische uitvoering.

Gelukkig voor ons werd de voorstelling toen voor de radio opgenomen en later op cd uitgebracht. De muziek werd met twintig minuten ingekort (de scènes met de boswachter en de koksjongen). Jammer eigenlijk, maar niet meer dan dat.

De hoofdrol werd gezongen door Gabriela Beňačková. Haar stem was een juweel op zich: licht, teder en toch intens en vol van emoties. Het lied aan de maan heeft nog nooit ontroerender geklonken: onschuldig, maar al vol met passie.

Schitterend was ook de Prins van Peter Dvorsky. Wat een mooie, lyrische stem! Jevgenij Nesterenko was zeer indrukwekkend en ontroerend in zijn rol van de smartelijke Watergeest.

Eva Randova imponeerde in haar dubbele rol van de heks Ježibaba en de Vreemde Prinses, al is de keuze om beide rollen door dezelfde zangeres te laten zingen nogal vreemd en verwarrend.

Het Weense orkest onder Václav Neumann speelde zeer bezield.

Hieronder zingt Beňačková het ‘lied tot de maan’, tijdens een concert in Praag, 1988.