Het Scapino Ballet Rotterdam en het Combattimento Consort Amsterdam doen beide waar ze goed in zijn en dat maakt de dansvoorstelling Pearl tot een kort maar intensief genoegen om naar te kijken en naar te luisteren. Pearl ging op 9 februari in de Rotterdamse Schouwburg in première.

Choreograaf Ed Wubbe van het Scapino Ballet maakt altijd werk van de muziek bij zijn balletten. Hij gebruikte eerder Les Noces van Stravinsky, maar liet dansers ook bewegen op de muziek van de controversiële band Der Blutharsch. Bach, één van de lievelingscomponisten van Wubbe, kwam al eens voorbij en voor de nieuwe productie van Scapino, het avondvullende werk Pearl, koos Wubbe voor Vivaldi.

Hij vroeg het Combattimento Consort Amsterdam voor de begeleiding en dat ensemble zit, in kleine bezetting, in de bak. Ze spelen live, enigszins versterkt, zonder dirigent en met de gezichten naar het podium. Het is voor het eerst in zijn dertigjarig bestaan dat het Combattimento een complete dansvoorstelling begeleidt.

In de voorstelling wordt de vocale muziek van Vivaldi – waaronder twee aria’s uit Il Giustino, een ‘dramma per musica’ uit 1724 – gezongen door de alt Helena Rasker. Tijdens de toernee zullen Maarten Engeltjes en Noa Frenkel alterneren in de vocale rol. Ze staan dus niet gedrieën op het podium.

Pearl duurt een dik uur, dat is niet lang voor een avondvullende voorstelling. Toch vond ik het de reis door de kou meer dan waard. Wubbe raakt zichtbaar niet uitgedacht over manieren om expressie bij de dansers vorm te geven. Hij koos voor de hofwereld van de barok, met zijn verhoudingen, intriges en conflicten. Zowel de mannen als de vrouwen dragen ‘staketsels’, constructies die de heupen vijfmaal zo breed maken en die letterlijk een keurslijf zijn.

Soms klinkt er gelach bij de dansers, er worden floretten gebruikt om enorme banen papier te klieven en hier en daar is er na de drukte en beweging op het podium een moment van verstilling. Het duo dat Mischa van Leeuwen en Chiara Mezzadri dansen op het largo uit het concerto in e is verstild en ontroerend, net als de muziek.

De kleding, een ontwerp van Pamela Homoet, geeft een extra accent aan de beweging. Hoofse romantiek, waarbij de dansers elkaar zedig tegemoet treden, wisselen af met sprongetjes en verrassende bewegingen. Zoals vaker in het werk van Wubbe pakt hij stukjes klassieke dans of schijnbaar eenduidig romantische scènes en geeft daar op een onverwacht moment een schopje tegen, waardoor het beeld veranderd of gerelativeerd wordt. Die twist geeft voortdurend verassingen op het podium.

De muziek klinkt prachtig. Vivaldi swingt soms lekker als I Musici of The Academy hem uitvoeren, maar in de kleine bezetting van het authentiek spelende Combattimento Consort giert en schuurt de Italiaan op ongekende wijze. Hoog is echt hoog, scherp is echt scherp en de donkere tonen hebben een grote emotionele lading.

In de vocale delen, het zijn er slechts drie, staat Helena Rasker op het podium. Op die momenten raken de zintuigen bijna in de war. Kijk je naar de zangeres, in stijl gekleed, theatraal geschminkt, luister je naar haar prachtige alt die de muziek een zekere geheimzinnigheid geeft of volg je de dansers. En dan is er ook nog het orkest.

Het is de som der delen die deze voorstelling zo boeiend maakt dat het uur omvliegt en je, als was het een film, even moet schakelen als het doek valt. De dans van Ed Wubbe: abstract, natuurlijk, maar zo concreet in het plezier en de creativiteit dat het ook niet-ervaren bezoekers van de voorstelling kan raken. Het orkest dat, hoewel smokkelend met het volume door de versterking, zo verleidelijk de muziek van Vivaldi tot klinken brengt. En de zang van Helena Rasker, die ergens in dat gebied tussen lage vrouwenstem en hoge mannenstem, een eigen glans geeft aan het geheel.

Het is geen operavoorstelling, het aandeel vocaal is niet groot. Maar wie wil zien wat twee topensembles vermogen als ze de kleine honderd kilometer tussen Rotterdam en Amsterdam overbruggen en als ze beide doen waar ze eminent in zijn, moet zeker gaan kijken.

De toernee met Pearl voert langs een groot aantal theaters en duurt nog tot 8 april. Zie voor meer informatie de website van Scapino Ballet Rotterdam.