Het Nederlands Blazers Ensemble bedacht een eigen bijdrage aan het Wagner-jaar. Arrangeur Willem van Merwijk bewerkte Der Ring des Nibelungen tot 90 minuten muziek voor blazers. Theatergroep Hotel Modern verzorgde de visuele kant in een voorstelling die wel leuk maar niet boeiend was.

Wat is het verschil tussen een briljant idee, een leuke vondst en een gimmick? Laten we zeggen dat het een briljant idee was van Richard Wagner om Der Ring de Nibelungen te creëren. Hij zal het soms vervloekt hebben in de vele jaren dat hij schreef en componeerde aan de drie delen en de vooravond, maar we hebben anno 2013 nog dagelijks plezier van al zijn inspanningen.

Een leuke vondst, dat is wat artistiek leider Bart Schneemann van het Nederlands Blazers Ensemble had: een ingekorte Ring (70 minuten muziek), verbeeld met het theaterwerk van Hotel Modern. Die groep heeft een internationale reputatie in het maken van beeldende voorstellingen, gespeeld vanuit maquettes en vaak gebaseerd op het thema ‘oorlog’.

Toch werd het gedoe op het podium – waar insecten in vitrinekasten de muziek illustreerden – voor mij niet veel meer dan een gimmick. Er was druk geplakt en getimmerd om insecten na te bouwen die in meer of mindere mate het verhaal van de Ring naspeelden. Tijdens de muziek renden de spelers, die de modellen en de camera bedienden, druk heen en weer tussen de decorkasten. Ze leken, hoewel prominent op het podium, zelf geen deel uit te maken van de voorstelling. Ze waren er in elk geval niet op gekleed.

Wat mij bij het zien van deze voorstelling in de weg zat, was de neiging om bij de muziek voortdurend te bedenken hoe het verhaal van de Ring werd verbeeld op het grote scherm. Het verhaal werd losjes gevolgd, maar was voor mij te weinig duidelijk.

Er zijn al eens eerder bewerkingen van de muziek uit de Ring gemaakt, waaronder door Henk de Vlieger voor orkest. Willem van Merwijk gebruikte voor zijn fraaie bewerking uiteraard de thema’s en motieven uit Wagners partituur. Die muziek was een prachtige basis onder de voorstelling en komt hopelijk uit op cd.

Een versie voor hout- en koperblazers, aangevuld met percussie en gestreken bas, is origineel en het was een groot genoegen dat verklankt te horen door de blazers van het NBE. Er werd uitstekend muziek gemaakt en de thema’s en motieven kwamen in een nieuw licht te staan vergeleken met uitvoeringen door een enorm orkest. Het ‘Erlösungsmotiv’ klonk bijvoorbeeld prachtig op een dwarsfluit.

“Nou, dat wil ik weleens zien”, reageerde Wagner-zangeres Nadine Secunde onlangs tijdens een Wagner-forum, toen Bart Schneeman het plan voor de Ring met insecten had geïntroduceerd en daar flink wat gelach voor oogstte.

Lachwekkend was het niet. De voorstelling was goed voorbereid en er was een sluitend verhaal over het verkleinen van de Ring van 15 uur naar 90 minuten. Daar paste de kleine wereld van de insecten bij. Bovendien hadden veel mensen, zo bleek uit het applaus bij de première, een prima avond.

Nadine Secunde is komende week weer even in Nederland. Ik ben benieuwd of ze gaat en wat ze van deze Ring vindt.

Hieronder de trailer: